Không có môn thể thao nào mà ranh giới thực – ảo lại mờ nhạt hơn đua xe, và không nơi nào mà điều này lại trở nên rõ ràng hơn như ở Học viện GT, một cuộc thi do Nissan Motor Company tổ chức. Cuộc thi bắt đầu vào năm 2008 như một nỗ lực để tuyển dụng tài năng trẻ từ nhóm game thủ khổng lồ trên khắp thế giới đang chơi đua xe trước màn hình TV. Nó không những trở thành một cuộc thi mà còn là một chương trình truyền hình thực tế, trong đó các game thủ cạnh tranh để giành một suất lái trong những chiếc xe đua chuyên nghiệp thực sự. Đây là câu chuyện về Jann Mardenborough, một cậu bé nhút nhát đến từ Cardiff, xứ Wales, người đã đánh bại 90.000 đối thủ vào năm 2011 để giành được cơ hội chỉ có một lần trong đời – trở thành tay đua chuyên nghiệp trên đấu trường thế giới. Như tờ London Telegraph đã đưa tin cách đây không lâu, “Trong hành trình ngắn ngủi đầy phong ba của cậu ta, từ những cuộc đua trên PlayStation đến thi xếp hạng tại Le Mans… Jann Mardenborough đã trải qua vô số thăng trầm mà không mấy người sẽ gặp phải trong toàn bộ cuộc đời đua xe của họ.”
Một buổi sáng mùa đông năm 2011, tôi bật PlayStation trong phòng khách gia đình. Trò chơi Gran Turismo vừa mới cập nhật đêm qua. Có một menu mới, và trên đó đề là “Cuộc đua tính giờ của Học viện GT”. Tôi đã nghe nói về cuộc thi này – một cuộc đua dành cho các game thủ. Thể thức bao gồm một loại xe và một đường đua, diễn ra trong sáu tuần, và 20 tay đua đứng đầu chặng ở sáu quốc gia khác nhau sẽ vào vòng tiếp theo.
Giống như rất nhiều thanh niên 19 tuổi khác, tôi chơi điện tử rất nhiều và bố mẹ tôi luôn nói: Con sẽ không được chơi trò chơi điện tử cho đến khi con hoàn thành hai giờ làm bài tập về nhà! Chơi game là một cách giải thoát khỏi thực tại. Kể từ khi còn bé, tôi đã bị thu hút bởi những cuộc đua xe. Bố tôi là cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp và ông đã phần nào đó chứng kiến giấc mơ thời thơ ấu của mình thành hiện thực. Nhưng đối với tôi, tôi sẽ trở thành một tay đua chuyên nghiệp như thế nào? Các cao thủ trưởng thành từ đua xe karts. Tôi thậm chí không biết rằng đua xe kart thực sự tồn tại. Bạn cần một số tiền rất lớn để tham gia đua xe, và tôi không biết đào đâu ra tiền. Tôi mới chỉ xem một cuộc đua. Còn lại, tất cả những gì tôi có là trò chơi điện tử.
Đêm đầu tiên chơi chế độ Học viện GT, tôi đã đứng trong top 50 ở Vương quốc Anh. Tôi bỏ game trong vài ngày và khi tôi quay lại, thứ hạng của tôi đã giảm xuống top…50.000. Trong sáu tuần, game liên tục cập nhật hàng ngày, hàng giờ và các vòng đua ngày càng nhanh hơn. Trong hai tuần qua, tôi đua năm giờ một ngày. Vào đêm chung kết, tôi đã đạt thời gian tốt nhất của mình và xếp hạng 9 tại Vương quốc Anh. Tôi đi ngủ với suy nghĩ: Tôi đã làm hết sức mình. Giờ phải xem liệu bản thân có nằm trong top 20 vào sáng mai không. Ngày hôm sau, tôi thức dậy và bật PlayStation. Tôi vẫn ở vị trí thứ chín và tôi nhận được email từ Sony nói rằng tôi đã lọt vào vòng tiếp theo.
Tôi chạy xuống cầu thang và nói với bố mẹ tôi: Con qua rồi bố mẹ ơi!!. Tất cả đều cảm thấy bối rối, một khoảnh khắc khá tuyệt.
Đối với rất nhiều người như tôi, Học viện GT là cơ hội chỉ có một lần trong đời, một cơ hội để phát triển sự nghiệp đua xe. Nó cũng có nghĩa là một điều gì đó mới mẻ – rằng chơi game rất quan trọng, cũng như ảnh hưởng đến thế giới bên ngoài bức tường những căn phòng nơi các Game thủ như tôi hành sự.
Tôi còn quá trẻ khi Học viện GT bắt đầu, nhưng vào năm 2011, tôi đã lọt vào vòng chung kết, và đột nhiên, tôi được lên sóng một chương trình truyền hình thực tế. Chúng tôi có 12 người, và chương trình đã cho chúng tôi thi đấu trong bảy ngày bằng đủ mọi cách để kiểm tra sức chịu đựng của chúng tôi và thử xem thần kinh của cả đám có đủ vững hay không. Chúng tôi đã cầm lái những chiếc Nissan 370Z và GT-R, đồng thời thực hiện chương trình huấn luyện kiểu quân đội. Bản thân tôi đã lái một chiếc máy bay nhào lộn. Cả bọn liên tục bị đánh giá, và đều được quay phim. Tôi chưa bao giờ trải qua bất cứ điều gì như thế này, và đó là tuần khó khăn nhất trong cuộc đời 19 tuổi của tôi.
Cuộc thi kết thúc với sự kiện tại trường đua nổi tiếng nhất nước Anh—Silverstone. Tôi đã thắng cuộc, nhưng điều đó không có nghĩa là tôi đã thắng tất cả. Tôi đang đứng trên bục Podium và Eddie Irvine—tay đua nổi tiếng nhất Bắc Ireland—đang ở trước mặt tôi. Tôi đã nghĩ: Điều này thật tuyệt. Tôi đang đối mặt với Eddie Irvine. Tôi nhớ cảm giác rất, rất lo lắng. Nếu tôi được yêu cầu phát biểu, giọng tôi sẽ run lên. Irvine phát biểu, nhưng giọng Ireland của anh ấy quá đặc sệt nên phải mất một lúc mới nghe ra. Điều anh ấy nói là tôi không chỉ giành chiến thắng trong sự kiện cuối cùng của cuộc thi, mà tôi còn thắng Học viện GT—toàn bộ cuộc thi. Tôi “được” xịt sâm banh vào mặt, và tất cả các thí sinh, tất cả giám khảo, tất cả đội đua – tất cả mọi người đều phát điên.
Tôi với tay lấy điện thoại trong túi và gọi cho mẹ. Bà ấy đang lái xe đi làm về và tôi nói, “Mẹ nhìn này. Con đã thắng Học viện GT”. Bà ấy bắt đầu la hét. Đó là khoảnh khắc đẹp nhất trong cuộc đời tôi. Nhưng thực tế ập đến khá nhanh: Giờ là một thử thách thậm chí còn lớn hơn, đó là chứng minh rằng Jann Mardenborough – một game thủ – có thể thi đấu với tư cách một tay đua chuyên nghiệp.
Chỉ bảy tháng sau, tôi đã có mặt tại 24 Hours of Dubai, với Nissan. Đây là cuộc đua thực sự, với những chiếc xe có khả năng đạt tốc độ cực cao. Chúng tôi có một nhóm gồm bốn tay đua (chỉ một người cầm lái ở từng thời điểm) và cả bốn người chúng tôi đều đã tốt nghiệp Học viện GT. Đây là lần đầu tiên, một đội toàn game thủ như chúng tôi được tham gia một cuộc đua chuyên nghiệp.
Cả bố mẹ tôi đều ở đó và bố tôi vẫn ổn với điều đó. Ông ấy nói, “Nhìn này, con trai, con đang làm công việc đam mê của con.” Mẹ tôi lo lắng thấy rõ. [“Chuyện này là sao?” sau đó bà ấy đã chia sẻ với kênh ESPN. “Họ đang nói về việc đào tạo tay đua thứ thiệt từ một game thủ sao?”] Tôi cũng lo lắng, nhưng thật tuyệt khi được đua ở một quốc gia khác, trong bóng tối và là một phần của đội đua chuyên nghiệp. Chúng tôi về thứ ba và tất cả cùng đứng trên bục Podium, điều đó thật tuyệt vời. Khi mẹ tôi nhìn thấy điều đó, và bà ấy đã nhìn thấy tất cả các thiết bị an toàn, bà ấy cũng rất yên tâm.
Thông qua Nissan, tôi đảm nhận vai trò của một tay đua chuyên nghiệp, đi vòng quanh châu Âu, lái thử và đua xe. Cuộc sống của tôi không thể thay đổi hơn nữa, trong một thời gian ngắn như vậy. Nó hoàn toàn kỳ lạ. Những năm chơi PlayStation đã chuẩn bị cho tôi những kỹ năng mà tôi không nhận ra – phản ứng nhanh nhạy và cách học hỏi những đặc điểm riêng của mọi đường đua. Không có hai góc cua nào trên thế giới giống hệt nhau hoàn toàn và mỗi góc phải được xử lý ở tốc độ chính xác, sang số chính xác, với lộ trình chính xác qua ngã rẽ – trong một chiếc ô tô mà không có hai chiếc nào giống hệt nhau. Tất cả những điều đó có thể thay đổi theo thời tiết, lốp xe hoặc thiết lập của xe, đó là một điều khác mà tôi đã học được rất nhiều khi chơi game. Trong khi đó, một phần tư giây có thể tạo ra sự khác biệt giữa chiến thắng… và thậm chí không hơn mức đó.
Năm 2013, hai năm sau cuộc thi Học viện GT, lần đầu tiên tôi tham gia cuộc đua 24 Hours of Le Mans – cuộc đua thể thao quan trọng nhất trên thế giới. Không có cách nào để diễn tả cảm giác như thế nào khi giảm tốc độ tại Đường thẳng Mulsanne dài 2 ½ dặm trong bóng tối, với những chiếc xe xung quanh đều đạt tốc độ 200 dặm/giờ và sự tập trung cần thiết để thực hiện từng góc cua cũng như từng vòng đua. Đội của chúng tôi về đích thứ ba, điều đó thật không thể tin được. Nissan thích những gì tôi đang làm, vì vậy vào năm 2015, họ đã đưa tôi cầm lái một chiếc LMP1 – loại xe thể thao đua nhanh nhất và có công nghệ tiên tiến nhất trên thế giới, dành cho những tay đua hàng đầu.
Bây giờ tôi đang thử lái chiếc xe một chỗ ngồi, đây là một bộ môn hoàn toàn khác, đòi hỏi sức khỏe thể chất khắt khe hơn. Khi tôi bắt đầu tham gia giải Công thức 3 Châu Âu, một giải vô địch về đua xe bánh hở quy mô lớn, rất nhiều người đã nghi ngờ tôi. Họ nói rằng tôi không bao giờ có thể thi đấu, và tôi thích thử thách đó. Tôi muốn chứng minh họ sai. [Daren Cox của Nissan, người đứng đầu Học viện GT, nói về Mardenborough, với Motor Trend vào thời điểm đó: “Hãy nhìn Jann Mardenborough. Cậu ấy đang đua ở Công thức 3 vào lúc này. Những người mà cậu ấy cùng đua, vài người trong số họ đã đua ở Công thức 3 lâu hơn cậu ấy. Đây là mùa giải đua xe một chỗ ngồi đầu tiên của cậu ấy, và cậu ấy đã đi được nửa chặng đường và cậu ấy đang tiến bộ khi tiến về phía trước. Vì vậy, những game thủ Học viện GT này có tài năng.”]
Trò chơi ảo đã trở thành sự thật. Nhưng tôi không bao giờ quên rằng, trong đời thực, bạn không thể bắt đầu lại cuộc đua. Bạn không còn có thể rút lui và tắt máy chơi game.
Tôi đang cầm lái một chiếc Nissan GT-R Nismo tại đường đua Nurburgring Nordschleife, một đường đua dài 13 dặm ở Đức mà nhiều người cho là thử thách khó khăn nhất trong môn đua xe thể thao và đối với tôi là đường đua mà tôi luôn muốn thử sức. Nurburgring luôn là chặng yêu thích của tôi với tư cách là một game thủ và giờ đây nó đang trở thành sự thực.
Khi sự cố xảy ra, tôi đang ở vòng cuối cùng của chặng tám vòng, chuẩn bị đổ xăng. Chúng tôi đang chạy ở vị trí thứ sáu và chiếc xe rất ổn. Tôi băng qua đỉnh một ngọn đồi và phần đầu xe bỗng dưng bị nhấc bổng lên. Nó giống như khi bạn đang ở trong một chiếc máy bay mà bánh trước rời khỏi mặt đất. Trong một chiếc xe đua, đó là cảm giác tồi tệ nhất mà bạn có thể trải qua. Đột nhiên, tất cả 4 bánh xe đều bị nhấc bổng và thời gian như vô tận khi bạn gồng mình chịu va chạm.
Những gì sau đó là điều mà tôi sẽ không bao giờ mong muốn nó xảy ra tới bất cứ ai. Đó gần như là một bước ngoặt cuộc đời, và là điều mà tôi cảm thấy khó để bàn luận, cho dù hơn ba năm đã qua. [Một khán giả thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Đoạn phim về vụ việc trên YouTube đã nhận được hơn 8 triệu lượt xem và lên trang nhất ở các tờ báo trên khắp thế giới.]
Nguy hiểm là một phần của nghiệp đua xe, và lúc nào cũng vậy. Vào thời điểm đó, tôi đang đua ở châu Âu với đội đua Carlin, và họ hoàn toàn ủng hộ tôi. Họ muốn tôi cầm lái vào tuần tới, thử nghiệm tại một đường đua ở xứ Wales.
Khi tôi bước lên xe một tuần sau vụ tai nạn, tôi không biết điều gì sẽ xảy ra, nhưng khi tôi bắt đầu lái xe, quá trình suy nghĩ của tôi diễn ra bình thường. Tôi chỉ định thực hiện chạy thử 20 vòng, nhưng cuối cùng tôi lái được khoảng 110 vòng. Đua xe đòi hỏi sự tập trung đặc biệt và sắc bén đến mức khi bạn ngồi trong xe, không có gì khác được quyền tồn tại. Và đây là nơi mà tôi đã hiểu rõ bản thân mình nhất.
Mùa giải 2017—sáu năm sau Học viện GT—Tôi đang lái xe hạng GT500 của dòng Super GT, dòng xe thể thao cạnh tranh nhất ở Nhật Bản và cả Super Formula, giải đua xe bánh hở ở Nhật Bản. (Mardenborough đã ký hợp đồng với tư cách là tay đua phát triển với Infiniti Red Bull F1 cho mùa giải 2014, và anh ấy đã đua ở GP2, thấp hơn một bậc so với Công thức 1, đỉnh cao của môn đua xe thể thao quốc tế).
Khi tôi lớn lên, tôi mơ ước được đến ba nơi: Mỹ, Dubai và Nhật Bản. Bây giờ tôi đã thi đấu ở cả ba. Bộ phim yêu thích của tôi từ bé đến giờ là The Fast and the Furious: Tokyo Drift, và hiện tại, khi tôi đi bộ trên những con phố xung quanh nơi tôi sống ở Tokyo, tôi nhận ra những địa điểm mà tôi đã xem khi còn bé, trong phim, và tôi không thể tin vào mắt mình. Tôi đã có cơ hội đến trường quay nơi trò chơi điện tử là khởi đầu sự nghiệp của tôi – Gran Turismo – được tạo ra. Tôi đã gặp những người tạo ra trò chơi và tôi đã thấy họ phát triển phần tiếp theo. Điều đó, đối với một game thủ, là rất quý giá. Đó là một phần của cuộc sống mà tôi chưa bao giờ dám mơ mình có được.
Nhưng bi kịch cũng là một phần của cuộc sống đó. Tôi phải mang gánh nặng này trên vai cả đời. Mỗi khi tôi bước lên xe, và với mọi việc tôi làm, tôi đều cố gắng thể hiện hết sức, đại diện cho bản thân, tên tuổi gia đình mình và tất cả những người xung quanh, theo cách tốt nhất có thể.
