Xin cân nhắc trước khi đọc vì bài này sẽ có spoiler cho cả 4 phần của AOT!

Part 1: những tội ác của cha ông

Nếu tôi phải nói gì đó về Attack on Titan thì đây là một trong những anime tôi hứng thú trong việc tìm hiểu nhất sau Evangelion, thế giới của AOT chứa đầy bí ẩn ở mọi góc, nếu đã mở được một bí mật sẽ có cái khác ngay trong nó và cứ như vậy cho đến khi tất cả được vén màn, đem thông điệp thật sự của Attack on Titan đến với người xem.

Một chút về trải nghiệm xem/đọc Attack on Titan thì tôi bắt đầu xem vào năm 2017, gần kề khi phần 2 sắp ra, vì tôi muốn biết trước những gì có thể để chuẩn bị cho phần mới. Phần 1 làm tôi thấy rất bình thường cho dù nó là một trong những anime có world building đáng tin nhất, cuốn hút người xem tìm hiểu về thế giới đó, nhưng đã bao nhiêu anime bạn xem khi người thân của nhân vật chính bị giết trước mắt rồi họ thề sẽ báo thù bằng việc tiêu diệt kẻ đó/chúng, gia nhập một đội nào đó, được xét không hợp rồi bằng cách thần kì họ vào được, sau đó còn bonus thêm việc nhân vật chính có sức mạnh của phe mình đang chống lại…? Ý tôi muốn nói ở đây không phải là chê phần 1 dở, chỉ là nó quá theo một khuôn khổ, mặc dù nói vậy nhưng phần này cũng có những cảnh hành động hoành tráng nhất, và với tôi cảnh Titan tiến công với nữ hình đấu nhau là cảnh Titan 1v1 thoả mãn nhất trong cả series (hơn cả cảnh với Reiner).

Không chỉ có mỗi những cảnh đánh nhau, như đã nói AOT có một thế giới tăm tối, khó hiểu, được xây dựng một cách đầy bí ẩn cho người xem, trong thế giới đó mọi thứ đều là một dấu chấm hỏi lớn dù là về Titan hay con người. Có rất nhiều câu hỏi cần được trả lời, đặc biệt là bí mật của những bức tường sau kết thúc của phần 1. Sau khi đến phần 2 tôi mới nhận ra phần 1 chỉ là dạo đầu để cho người xem quen với thế giới của AOT, trả lời vài thứ nhưng còn đặt ra nhiều câu hỏi hơn để cho season 3 có thể trả lời và thay đổi tất cả mọi thứ ta biết về Attack on Titan. Nếu phần 2 là chìa khóa để mở một chiếc hộp bí ẩn thì phần 3 là hành trình tìm kiếm chiếc hộp đó, nhưng thứ được cất giữ bên trong không phải là kho báu mà là sự kinh hoàng của chiếc hộp Pandora. Mọi thứ từ những cảnh hành động đến câu chuyện về bản chất của thế giới trong phần này làm tôi bị lôi cuốn từ đầu đến cuối, đây là phần AOT mà tôi đã xem đi xem lại nhiều nhất.

Phần 4 vì vẫn chưa hoàn thành nên tôi chưa thể nói một điều gì chính xác về nó được nhưng đến chapter gần nhất mà tôi đọc thì đây có thể là kẻ sẽ có khả năng soán ngôi của season 3 trong lòng tôi. Tôi hoàn toàn thay đổi, từ một người hoài nghi về sự thành công của series này thành một tín đồ của nó, sự thông minh của Isayama Hajime khi xây dựng một thế giới đáng tin và từ những thứ được xây dựng sẵn ông mở rộng nhưng vẫn đúng theo những quy luật của chúng, không mất đi sự kiểm soát thế giới của mình nên ông có từ không đến rất ít retcon cho những season sau.

Giờ vào mục chính của bài này.

Tại sao tôi lại gọi Attack on Titan là thông thiệp chống chiến tranh? Vì đấy là thứ cả series tượng trưng cho, dù bằng một hay nhiều cách thì cả show đều cho thấy chiến tranh tệ hại đến mức nào và hậu quả nó đem đến cho cả hai bên. Bốn phần của AOT cũng như một cuộc chiến tranh vậy, phần 1 là giai đoạn xung đột khi có sự kiện nào đó xảy ra khiến hai bên đối đầu nhau, phần 2 là giai đoạn chiến tranh lạnh khi mà hai bên không có nhiều động tĩnh nhưng cố gắng moi móc thông tin của nhau càng nhiều càng tốt để tìm lý do để có quyền tấn công nhau. Phần 3 là lý do cho sự xung đột đã được thành lập, đội quân của cả hai bên chĩa súng vào nhau qua nhiều cuộc xung đột, tuyên bố bắt đầu chiến tranh. Phần 4 là khi cuộc chiến bước vào giai đoạn cao trào, các nước bắt đầu chọn phe để làm đồng minh nhằm bảo đảm lợi thế lớn nhất dành cho mình, hai bên trong cuộc chiến cũng sẵn sàng làm mọi thứ để chiến thắng cho dù phải vấy máu của người vô tội lên tay mình và máu sẽ liên tục đổ đến khi một bên không còn máu để đổ nữa.

Để nói về việc này thì ta phải quay lại với phần 1 của Attack on Titan, thế giới mà người xem được kể là con người bị những con quái vật tên là Titan đẩy đến bờ tuyệt chủng và phải lui về những bức tường thành được xây dựng bởi vị vua của họ. Ba bức tường theo thứ tự từ ngoài vào trong là Maria, Rose, Sina. Các giai cấp được phân ra rõ ràng trong mỗi bức tường, tường Maria là rộng rãi nhất nhưng cũng gần với bọn Titan nhất, khu này được dành cho những người nghèo, dân thường ở. Tường Rose dành cho những người trung lưu, không quá giàu hay nghèo, đây cũng là nơi ở của những thương nhân để giao lưu với tường Sina và Rose. Tường Sina là nơi vị vua của những bức tường thành ngự trị, các quý tộc và giới thượng lưu được ăn sung, mặc sướng ở đây.

Thế giới đã bị hủy diệt bởi các Titan như họ nói, thế nhưng sự phân chia giai cấp vẫn còn tồn tại mạnh mẽ, cho thấy rằng bản chất của con người dù trong tình cảnh nào cũng không thay đổi, kể cả khi mạng sống của mình bị đe doạ. Con người kể từ lúc lùi vào bức tường đã có được thứ gọi là hoà bình tạm thời trong khi bọn Titan bị ngăn cách bên ngoài bởi những bức tường tưởng chừng như không thể bị phá vỡ… Đó là cho đến khi có sự xuất hiện của hai tên Titan thiết giáp và khổng lồ. Lúc chúng phá tường Maria, toàn bộ người dân còn lại phải chạy vào bên trong tường Rose khiến cho tường trong trở nên vừa chật chội, vừa thiếu lương thực trầm trọng, những người trong Rose ban đầu đã không ưa người ở Maria do sự phân biệt giai cấp, giờ còn ghét họ hơn do những dân tị nạn này đang chiếm chỗ của họ, thứ họ mới vừa trải qua là một cuộc chiến với bọn Titan lần nữa nhưng những tính xấu của con người không gì chữa được.

Do sự chật chội của bức tường nên phải có cách cắt giảm dân số triệt để, nhà vua cho ra quyết định gửi 250.000 người già, đau ốm ra “chiếm lại” Maria, sự thật đây chỉ là cách để bảo đảm sự sống còn của những con người còn lại, bảo vệ tương lai cho những người trẻ sau cuộc chiến đẫm máu này. Cuộc chiến giữa con người với các Titan lại được châm ngòi bởi những con quái vật sinh ra để hủy diệt loài người, giống như những câu chuyện được kể trong bức tường thì bọn Titan lại một lần nữa đẩy con người đến bờ vực tuyệt chủng, nhưng có thật là như vậy? Với season 2, 3 ta biết được sự thật về thế giới này, nhân loại vẫn còn sống khoẻ mạnh bên ngoài bức tường và những con Titan đã tấn công bức tường bao gồm hai tên Thiết giáp, Đại hình đều là do chúng gửi để tận diệt những người trong tường, đây chính là sự kiện xung đột khiến cho hai bên đối đầu nhau mặc dù những người trong bức tường lúc đấy chưa biết kẻ thù thật sự là ai.

Tất cả mọi thứ này diễn ra là do cuộc chiến kinh hoàng của tộc người Marley và tộc người Eldia hàng trăm năm về trước, cả hai tộc người giống nhau về mọi mặt trừ việc người Eldia có khả năng biến thành Titan nếu nhận được dịch tủy của một Titan, tất nhiên những Titan này đều vô tri và sẽ tấn công con người gần nhất mà chúng có thể tìm thấy nhưng chúng vẫn có thể bị điều khiển bởi thứ gọi là “Titan thủy tổ” cùng với những Titan chiến binh “Thiết giáp, Đại hình, Hàm, Ngựa, Quái thú, Búa chiến, Nữ hình, Tiến công”.

Với sức mạnh của các Titan, người Eldia gây chiến trên toàn thế giới, chiếm đất đai, giết chóc toàn bộ mọi thứ cản đường họ cho đến khi họ không còn gì để phá hủy nữa, đây là lúc các phe nắm giữ các Titan chiến binh bắt đầu có âm mưu tạo phản, giết chóc lẫn nhau, vị vua Eldia lúc bấy giờ là vua Karl Fritz không chịu đựng được cảnh những thần dân của mình giết hại lẫn nhau nữa nên đã cấu kết với gia đình Tybur (phe nắm giữ Titan Búa chiến) để dựng nên một khung cảnh như Eldia đã thất thủ, may mắn thay có một tộc người cũng căm phẫn Eldia đang chuẩn bị đứng lên chống lại họ tên là Marley.

Gia đình Tybur cùng với Marley tạo ra một anh hùng tên là Helos để những cuộc xung đột giữa Eldia tệ hơn, đồng thời giảm sự ủng hộ cho vua Fritz. Vua Fritz “chấp nhận thất bại”, rút những thần dân Eldia của mình về đảo Paradis, dùng những Titan Đại hình để xây lên 3 bức tường mà ta biết ngày nay với lời cảnh báo là nếu ai dám xâm phạm hòn đảo thì nhà vua sẽ cho tất cả Titan đạp nát phần còn lại của trái đất, đem lại hoà bình tạm thời cho những người Eldia trong bức tường, đồng thời sử dụng sức mạnh của Thủy tổ để xoá hết kí ức toàn bộ người dân Eldia, đổi họ mình từ Fritz thành Reiss. Ông cũng tạo nên “lời thề phản chiến” là ngăn tất cả những người trong hoàng tộc sở hữu Titan Thủy tổ dùng sức mạnh Titan tấn công loài người, cuối cùng thì tạo nên câu chuyện Titan đẩy loài người vào bức tường với mong muốn những thần dân tương lai của mình sẽ sống trong hoà bình, tất nhiên như tôi đã nói về những người trong tường Rose ở trên, họ sẽ không thay đổi bản chất con người dù có chuyện gì đi nữa và trong thời kì chiến tranh mới họ sẽ lại bắt đầu giết chóc lẫn nhau.

Người Marley “chiến thắng” cuộc chiến và trở thành tộc người đứng đầu với sức mạnh của Titan “Hàm, Đại hình, Thiết giáp, Nữ hình, Quái thú, Ngựa, Búa chiến”, người Marley đi theo lối mòn của người Eldia, dùng sức mạnh này để chiếm vị thế của mình là siêu cường quốc với đội quân gần như vô địch của 7 Titan chiến binh. Người Eldia không đi theo nhà vua vào được bên trong tường rất là nhiều, họ được xem như những tội phạm chiến tranh và không được xem như con người. Marley có đông số lượng người Eldia nhất nên cách họ làm là đưa tất cả người Eldia vào một trại tập trung với điều kiện sống tệ hại với một mục đích duy nhất là sinh ra quân lính và những chiến binh kế thừa cho họ.

Những người sở hữu Titan Thủy tổ với 8 Titan chiến binh chỉ sống được 13 năm kể từ lần đầu họ kế thừa, quy thức kế thừa là mỗi khi một Titan sắp tới hạn 13 năm thì sẽ chọn ra một người nối dõi và người này sẽ được tiêm dịch tủy để biến thành Titan vô tri rồi ăn người kia để biến thành Titan chiến binh tiếp theo, điều này áp dụng cho cả trong và ngoài bức tường. Đối tượng chính của Marley là những người trẻ với thể lực, tinh thần vượt trội trong những người Eldia được chọn để nhập ngũ và khi họ vượt qua hết những bài kiểm tra của Marley thì sẽ được làm chiến binh, chính thức trở thành người Marley danh dự. Những người Eldia sống trong trại tập trung phải đeo băng tay để nhận biết giống người Do Thái trong trại tập trung của Đức Quốc xã trong thế chiến hai, nếu nhìn kĩ hơn thì việc người Eldia bị bắt phải sống ở các trại tập trung là diễn tả lại sự hà khắc và phân biệt người Do Thái phải chịu khi sống dưới quyền của Quốc xã.

Các Marley danh dự là những chiến binh cùng gia đình của họ được đi lại tự do trên đất Marley nhưng vẫn phải đeo băng dù khác màu so với Eldia thường để mọi người vẫn có thể nhận biết. Tất cả những cuộc chiến trong quá khứ này đem lại hậu quả gì đáng kể mà lại phải nói về chúng nhiều đến vậy? Sau cuộc đại chiến Titan với vô số sinh mạng mất đi vì những con quái vật khổng lồ này thì nực cười là Marley không chỉ lại dùng chúng để phô diễn sức mạnh của mình mà còn đối xử với người Eldia như những con lợn chờ mổ thịt. Quân bị ép phải tiên phong trên chiến trường thường là những người Eldia, những người Eldia tạo phản hay bất tuân lệnh sẽ bị đem đến đảo Paradis để bị biến thành những con Titan vô tri đi lang thang quanh những bức tường, những đứa trẻ Eldia không được tận hưởng tuổi thơ mà được nuôi dạy với kiến thức về sự “vĩ đại” của đế chế Marley và bị biến thành những cỗ máy giết chóc mang hình dáng trẻ con.

Trong chap đầu tiên và arc “tuyên chiến” của AOT season 4, ta chứng kiến khả năng của những đứa trẻ chiến binh khi được đưa ra chiến trường cùng những khả năng giết chóc, sử dụng vũ khí của chúng, dù cho chúng có điêu luyện thế nào trong những việc ấy đi nữa thì việc sử dụng trẻ con trên chiến trường xét theo tiêu chuẩn ngày nay được gọi là “tội ác chiến tranh”. Marley không chỉ kéo dài mối hận thù người Eldia gây ra mà còn đổ thêm dầu vào lửa cho mối hận thù đó, tẩy não và sử dụng những đứa trẻ Eldia để giết chết những đồng loại Eldia của mình, khiến sự căm ghét Eldia của cả thế giới không thể biến mất.

Người bắn là một đứa trẻ chiến binh

Vua Fritz chỉ có thể nhìn từ dưới mộ khi những thần dân của ông lại liên tục giết chóc lẫn nhau bên trong lẫn bên ngoài bức tường, những con Titan từng là sức mạnh của ông giờ là thứ đe doạ mạng sống của những người Eldia bên trong bức tường và sự an nguy của cả thế giới, giống như những cuộc chiến của Titan chưa bao giờ kết thúc và hoà bình chưa bao giờ diễn ra. Tất cả mọi tội lỗi này có thể quay lại từ hơn 2000 năm trước khi mà Titan đầu tiên xuất hiện, Ymir là một nô lệ của vua Fritz lúc bấy giờ, trong một lần để xổng một con heo đã bị vua trừng phạt. Trong lúc đang chạy cô rơi vào một cái cây và được ban sức mạnh của Titan đầu tiên bởi một sinh vật nhìn như tủy sống, đây là sự ra đời của Titan Thủy tổ.

Sau 13 năm từ lúc trở thành Titan thì cô chết sau khi cứu vua Fritz khỏi bị ám sát, lúc chết xác của Ymir không được chôn mà được đem cho 3 đứa con gái của cô ăn toàn bộ cơ thể cô để bảo toàn sức mạnh của Titan bằng cách truyền dòng máu của Ymir cho toàn bộ thế hệ sau này. Việc Ymir chết sau 13 năm cũng tạo ra lời nguyền 13 năm cho tất cả những người sở hữu Titan sau này. Khi chết Ymir được đưa đến một không gian tên là “Toạ độ”, nơi mà tất cả những con đường liên kết với nhau, con đường ở đây nghĩa là những người Eldia, tất cả mọi thứ đều đi ngang qua đây cho phép sức mạnh của Titan Thủy tổ của hoàng tộc có quyền thay đổi ký ức, suy nghĩ của toàn bộ người dân, chỉ không được sử dụng sức mạnh để tấn công thế giới do lời thề phản chiến. Đây là lý do Eren cần Zeke để có thể dùng toàn bộ sức mạnh của Thủy tổ trong season 4. Ymir bị nguyền phải ở đây đến tận cùng thời gian, mỗi khi ai đó gọi Titan thì cô sẽ dùng cát ở đây để đắp lên những con Titan cho họ cũng như phục hồi vết thương cho những người ấy.

Quay lại về bên trong bức tường, như tôi đã nói thì việc hai tên Titan tấn công Maria không phải đơn thuần do Titan mà là do chính tay của Marley, đây là xung đột đầu tiên giữa hai bên trong một thời gian dài, phá hiệp ước hoà bình đã lập nên giữa hai bên, sự bắt đầu của cuộc chiến đã lấy đi hơn 250.000 mạng sống, tước đi người anh, em, bố của vô số người và đối với một cậu bé nhất định tên Eren Yeager là người mẹ của cậu cùng với hy vọng để sống một cuộc sống bình thường, đứa trẻ này rồi sẽ lớn lên trở thành một con “quái vật” thật sự, hắn sẽ đem lại tận thế cho tất cả.

Chiến tranh có những hậu quả kéo dài qua nhiều thế hệ, ảnh hưởng các gia đình cùng cuộc sống của tất cả những bên tham gia cuộc chiến ấy. Trong Attack on Titan thì người Eldia đã gây ra những tội ác trong quá khứ nhưng những đứa trẻ sinh ra vài trăm năm sau không đáng bị phán xét vì hành động của tổ tiên chúng, người Eldia đã phải gánh toàn bộ những sai lầm của cha ông mình trên vai. Marley về mặt nào đó còn tệ hơn cả Eldia, người Eldia chưa bao giờ bắt người Marley nào đẻ ra những đứa con để trở thành những tên lính thí mạng cho mình nhưng Marley thì có. Marley còn kéo dài mối hận thù vài trăm năm và còn làm nó tệ hơn để con người ngày càng căm hận người Eldia hơn, bây giờ họ chưa nhận được sự trừng phạt của mình nhưng trong một tương lai rất gần họ sẽ phải trả giá cho mọi tội ác mình đã làm bởi chính con quỷ họ tạo ra.