Phần nhiều các trò chơi giải đố sẽ tập trung vào việc tương tác, tức là không cần trí thông minh và khả năng suy tưởng cho lắm. Thông qua quan sát người chơi sẽ giải từng câu đố nhỏ và tiến dần đến câu đố lớn của trò chơi, vốn thường được tạo ra như những thử thách bất ngờ và đặc trưng của từng màn. The Turing Test là một trò chơi giải đố không theo con đường đó. Ngay từ đầu bạn sẽ biết trước thử thách phía trước của mình là gì, không có một chút bất ngờ nào ở đây cả. Tuy nhiên càng chơi bạn sẽ càng nhận ra rằng thử thách lớn nhất không nằm ở việc giải những câu đố. Cái cách dẫn chuyện tài tình và lôi cuốn của Bulkhead Interactive sẽ giúp bạn ngộ ra rằng những câu đố khó nhất thường bắt đầu từ sâu thẳm bên trong.
The Turing Test, bài kiểm tra tính người
The Turing Test là tên một phép thử khả năng của máy tính hay trí tuệ nhân tạo. Phép thử như sau: một người chơi thực hiện một cuộc thảo luận bằng ngôn ngữ tự nhiên với một con người và một máy tính, cả hai đều cố gắng chứng tỏ mình là con người. Ba bên tham gia phép thử được cách ly với nhau. Nếu người chơi không thể nhận ra máy tính không phải là con người, máy tính đó vượt qua phép thử. Phép thử này nhằm phân biệt liệu máy tính có thể học hỏi và mô phỏng tư duy và hành vi của con người hay không. Tên của phép thử không phải ngẫu nhiên được đặt cho tên trò chơi cũng vì thế? Bản thân phép thử là một câu đố. Bản thân trò chơi là một câu đố. Nhưng đó ai, đó về cái gì? Quan trọng hơn, đố để làm gì?
The Turing Test là một game giải đố góc nhìn người thứ nhất xoay quanh vấn đề về lựa chọn và nhân cách. Nội dung game nói những vấn đề đạo đức và trong vai trò người chơi, bạn sẽ phải vượt qua những thử thách kì lạ này. Bạn vào vai Ava Turing, cô kĩ sư trẻ với mong mỏi được du hành đến Europa, nhưng khi đi quanh quỹ đạo của Mộc Tinh thì Ava phát hiện ra những chuyện khó ngờ đang diễn ra trên căn cứ ở hành tinh này. Đồng hành với Ava là Tom, một cỗ máy thông minh với vai trò là người hướng dẫn. Bạn chắc chắn sẽ thích Tom, sớm hay muộn thôi bởi vì đó là ý đồ của nhà phát triển. Còn vì sao bạn thích Tom thì có lẽ bạn tự cảm nhận. Một lời khuyên ở đây là hãy chăm chú lắng nghe những lời Tom nói. Bạn sẽ đỡ vất vả nhiều nếu hiểu được điều Tom muốn truyền đạt. Liệu phép thử Turing ở đây là ám chỉ cho Tom, một người máy cấp cao có nhiều khao khát hay cho chính chúng ta, một giống loài kiêu ngạo luôn phủ nhận những sự khác biệt xung quanh mình. Đó là kiêu ngạo hay sợ hãi? Chúng ta kiêu ngạo và sợ hãi điều gì trong vũ trụ thăm thẳm bao la kia?
The Turing Test, góc cạnh thanh bình
Điều đầu tiên người viết bài cảm nhận được chính là sự thanh bình của trò chơi. Tuy là một trò chơi giải đố nhưng không khí trong game chậm rãi và phần nào đó đến mức sâu lắng. Sự mênh mông của đề tài vũ trụ kết hợp với sự đơn côi của nhân vật chính dễ làm chúng ta suy tưởng nhiều về bản thân. Đồng hành với chúng ta là một cỗ máy mà chính chúng ta coi thường. Các câu đố trong trò chơi không hề khó và (đáng tiếc là) bị trùng lặp về mặt tạo hình. Có thể khác nhau về cách giải hay ý nghĩa nhưng nhìn chung nó giống như “đưa A đến B” vậy. The Turing Test thua xa Portal ở mặt này. Nếu với Portal bạn sẽ không biết luôn ngạc nhiên với cách tiếp cận câu đó của Valve thì trong The Turing Test, trăm sự như một. Điều này gây nên sự khó hiểu cho người viết bài khi mà các chi tiết từ cảnh sắc tạo hình đến ý tưởng truyền đạt của trò chơi đều được chăm chút kĩ lưỡng. Riêng cái phần vỏ là những câu đố thì rất hời hợt cho qua. Đề tài vũ trụ luôn là một cái kho đầy ắp ý tưởng mới lạ, cớ sao lại hà tiện cho một thứ vốn là bản chất của trò chơi như vậy?
Trong lúc phiêu lưu cùng trò chơi này người viết bài có tìm hiểu thêm về những chuyến du hành vũ trụ và phép thử Turing. Chính những nhặt nhạnh bên lề này phần nào giúp người chơi cảm nhận được cái không khí mà trò chơi muốn truyền tải. Nếu bạn chưa quen thì sẽ thấy khó hiểu khi Tom – người chỉ dẫn của chúng ta lại “nói nhiều” trong khi Ava lại có vẻ “ngơ ngác” kì lạ. Vẻ “ngơ ngác” của Ava sẽ được giải thích kĩ càng ở cuối game, và chắc chắn bạn sẽ trầm trồ suy tư về việc đó. Câu chuyện của Tom thì hoàn toàn khác, khi đã quen với việc phải lắng nghe những cái “có vẻ vô nghĩa” (lúc trước là spam Space để bỏ qua) thì bạn từ từ nhận ra điều mà nhà phát triển trò chơi này gửi gắm. Nếu coi mỗi sinh vật là một câu đố thì liệu cách giải đố chính là học cách nói chuyện với nhau?
Và đó liệu có phải là câu đố của riêng con người?
Tạm kết
The Turing Test là trò chơi của trải nghiệm cá nhân. Bạn có thể cảm nhận được rất nhiều điều hoặc ngược lại, chẳng “thấm” một chút nào cả. Cũng không có quá nhiều thử thách với trò chơi này. Có thể coi đây là một bộ phim tài liệu về đề tài vũ trụ. Nếu bạn thích một mình và yêu thích cái bao la bát ngát ngoài kia thì The Turing Test là lựa chọn dành cho bạn.
