Đánh giá Sid Meier’s Civilization 6

Hẳn nhiều người chơi sẽ băn khoăn khi nghĩ về Sid Meier’s Civilization 6 như một game chiến thuật. Nó giống một trò chơi xây dựng đơn thuần được khuyến mại thêm một khóa học về lịch sử thế giới. Nếu bạn mong đợi những giây phút phải pause game để suy nghĩ về đường đi nước bước hay lên các diễn đàn để tra cứu thông tin thì bạn có thể tạm quên đi Civilization 6. Bạn sẽ ngạc nhiên, sẽ biết thêm nhiều điều mới lạ, nhưng bạn sẽ không có cảm giác thử thách và chinh phục, thứ vốn là đặc sản của dòng game chiến thuật 4X.

Civilization 6, thật khó để khách quan

Civilization 6 là một trong những game được mong chờ nhất năm 2016. Hẳn vậy, vốn là tượng đài trong dòng game chiến thuật 4X thời gian thực (eXplore, eXpand, eXploit, and eXterminate – khám phá, mở rộng, khai thác, hủy diệt), Civilization 6 của nhà phát triển Firaxis mang đến cho người chơi một thế giới khổng lồ để “4X”. Thành công của phiên bản Civilization 5 cùng thời gian thai nghén 6 năm cho bản 6 làm người ta kì vọng vào sự đột phá của series Civilization, vốn đang tụt lại về ý tưởng và độ phát triển so với series Total War – kì phùng địch thủ thời nào. Trong khi Total War có nhiều không gian để sáng tạo thì Civilization đang vấp phải sự giới hạn của mình: từ đồ đá lên đến công nghệ vũ trụ, rồi sao nữa? Người hâm mộ có 6 năm để đoán già đoán non và hi vọng, và đúng là họ đã bất ngờ, nhưng có lẽ không theo một cách tích cực cho lắm.

Các chuyên trang về game cho Civilization 6 toàn những con số bay trên trời. 93/100 trên PCGamer, bằng với Dishonored 2 và cao hơn Overwatch, Battlefield 1 và Hearts of Iron 4. Đồ họa đẹp, trailer ấn tượng cùng với lời đảm bảo của nhà phát hành “Đây sẽ là game Civilization hay nhất mà bạn từng chơi” làm cái giá 59,99 $ trở nên nhẹ nhàng và quyến rũ đến lạ. Reddit của Civilization 6 là một trong những subreddit lớn nhất liên quan đến game và thời điểm phát hành có hàng nghìn người online ở đó. Nó nói lên sức nóng của Civilization 6. Nó nói lên niềm mong mỏi của người hâm mộ. Hàng chục hàng trăm topic về thông tin cũng như chiến thuật được thảo luận trước. Và Firaxis thật sự đã làm mọi người bất ngờ.

Civilization 6, quá khó để hiểu quá dễ để chiến thắng

Điều đầu tiên đến với người chơi là sự ấn tượng. Tutorial, cinematic cũng như cách giới thiệu các điểm mới của Civilization 6 làm người ta kích thích và tò mò. Tuy nhiên khi bước vào mục chơi đơn thì vấn đề mới lộ diện. Sau một vài giờ tìm hiểu và làm quen với game ở nhiều mức độ thì người chơi sẽ dễ thấy nản với sự lặp đi lặp lại từ địa hình cũng như các đối thủ máy. Barbarians (Germany, Norway…) quá mạnh ở giai đoạn đầu trong khi một số Civilization (Greece, France) khác thì yếu một cách bất thường. Hầu như không có cách nào cho Greece hay France chiến thắng được Germany, Spain hay Rome ở chế độ khó. Cái vô lý ở đây là, thay vì AI thể hiện một lối chơi thông minh hoặc một chiến thuật độc đáo, đơn giản AI cứ “lùa” quân vào thành phố của bạn như chơi cheat. Đây là điều tối kị với một game chiến thuật 4X. Thà rằng bạn xuất phát điểm thấp hơn (nhân lực thấp hơn, tài nguyên ít hơn, công nghệ kém hơn) và bạn cố gắng chống đỡ và xây dựng dần dần đế chế của mình, còn hơn là xuất phát gần như nhau mà đối phương (AI) như có vị thần nào đứng sau hỗ trợ nguồn lực một cách vô hạn. Nó làm cho người chơi có cảm giác “không thật” và khi thua đi thua lại cùng một cách như thế làm trò chơi vơi bớt đi bao phần thú vị.

Civilization 6 có thêm những thay đổi về sự phát triển của công nghệ, tôn giáo cũng như cách các nhà lãnh đạo tác động đến đế chế của mình. Tuy nhiên trong phần chơi đơn thì tất cả cái trên chỉ là trò bôi màu – gắn lông cho mèo của Firaxis. Bạn thậm chí có thể chiến thắng một đế chế ở thời đại vũ trụ (Atomic Era và Information Era) chỉ bằng súng trường bắn-từng-phát-một và pháo bắn đạn bi của thế kỉ 18 (Industrial Era)! (miễn là bạn đủ kiên trì chơi đến lúc AI lên được thời đại đó). Nhịp độ trong game cũng là một rào cản cho những game thủ ưa thích khám phá. Việc phải làm đi làm lại một số công đoạn (kiểm tra thư, đường đi…) từng lượt một là một điểm trừ không đáng có cho trò chơi, kết hợp với việc đường đi nước bước của AI trong game xảy ra y hệt nhau (cùng năm, cùng hướng tấn công, cùng công nghệ, cùng thời điểm suy tàn, bảng tổng kết luôn có những cái tên với những thời điểm giống hệt nhau…) làm mất đi hẳn tính chiến thuật của trò chơi. Bạn cần gì phải xây tên lửa và vũ khí hạt nhân khi có thể bá chủ thế giới vào năm 1800? Bạn cần gì phải lao tâm khổ tứ với chiến thuật, với sự đa dạng của công nghệ hay sự ảnh hưởng của tôn giáo khi mà chỉ cần một đội quân toàn pháo binh (artillery) để hủy diệt tất cả, thậm chí cả các đội quân đến từ các thời kì văn minh hơn? Việc kiểm soát các thành phố riêng lẻ được tự động nhiều hơn so với phiên bản Civilization 5, tuy nhiên việc phân thành các khu vực chung đã không tạo được sự mới lạ như nhà phát triển game hi vọng, thay vì tập trung vào yếu tố lan tỏa giữa các thành phố (đáng lẽ là một điểm rất hay) thì nay nó lại làm trò chơi dễ đi nhiều phần đồng thời tước đi sự đặc trưng cũng như tính chiến thuật của thành phố đó. Total War đã làm rất tốt việc này, có những thành phố thật sự quan trọng đến nỗi sự sống còn của một đế chế phụ thuộc vào nó. Tính chiến thuật (trong tấn công/phòng thủ) và chiến lược (trong việc phát triển và liên kết) của Civilization 6 đã bị giảm đi hẳn một bậc.

Phần chơi đơn có thể châm chước nếu phần chơi mạng hoặc PvP làm tốt nhiệm vụ của mình. Và người hâm mộ lại phải gào thét lần nữa. Hầu như không thể chơi online, và việc chơi LAN với một trò chơi chiến thuật 4X là một điều không thực tế. Ngoài việc rút đều các bản DLC hút máu và hứa hẹn thì Firaxis không thể hiện được gì hơn. Firaxis chỉ đơn giản thêm nội dung mới (các đế chế mới) trong khi những lỗi cơ bản của game thì vẫn chưa thể khắc phục. Với giá 5$ cho một bản cập nhật chỉ để ngắm và đọc vài dòng thông tin mới, có lẽ chúng ta nên học cách mua và đọc sách lịch sử, ít ra nếu có không hiểu hoặc bất mãn thì vẫn có thể tặng lại cho ai đó. Ít ra việc tặng sách là một việc có ý nghĩa, nó ý nghĩa hơn nhiều việc bỏ một đống tiền ra mà không vui đồng thời cũng không thể kể lại cho người khác về những cảm giác của mình.

Một đoạn đối thoại tiêu biểu sẽ như này:

– Mới mua Civilization 6 à, nó hay không?

– À nó đẹp.

Tạm kết

Civilization 6 có đủ tiềm năng để trở thành một game tuyệt vời, nếu không muốn nói là tuyệt vời nhất. Firaxis quá tập trung vào độ phức tạp của trò chơi mà quên mất phần quan trọng: tính chiến thuật và trải nghiệm người chơi. Cũng có thể thông cảm phần nào cho Firaxis khi AI là một trong những cái khó nhất khi phát triển một game chiến thuật 4X như series Civilization. Hãy cùng chờ xem liệu phiên bản số 6 này có cải thiện hình ảnh của mình như các phiên bản trước đã từng làm hay không. Trong lúc đó thì tốt nhất đừng phí 59,99$. Nếu tay to hoặc dân “tâm huyết” thì mua Total Warhammer 2 hoặc Civilization 5!