Horror game luôn là một cái gì đó hấp dẫn tôi, kể cả trước khi biết đến hiệp sĩ bão táp hay làm quen với việc viết lách về game. Không rõ là tôi thích cái giác hồi hộp sởn da gà những tựa game này đem lại, hay chìm đắm với những khía cạnh nội dung và các tựa game khác thời xưa ít khi động đến, chỉ biết là những game kinh dị luôn có sự thu hút với tôi hơn nếu đem các loại game lên bàn cân. Và cũng chính vì lý do đó sau 4 tháng nghỉ ngơi không viết lách gì hôm nay tôi sẽ cùng bàn bạc với các khách quen của quan beer về một sản phẩm của Monolith production và……… không phải F.E.A.R, đúng vậy không phải F.E.A.R mà đó là Condemned: Criminal Origins tựa game có đủ khả năng để chiếm lấy vinh quang nhưng lại phải núp sau cái bóng quá lớn.
Tổng quát
Tôi có thể dám chắc là ở cộng đồng game thủ Việt, số đông những người có nhu cầu tiếp cận với những tựa game offline đều biết đến monolith productions và cái tên huyền thoại F.E.A.R ,tựa game tôi đánh giá là một chuẩn mực cho các game horror áp dụng yếu tố FPS cũng như việc thiết kế AI và độ khó. Đáng tiếc cũng vì thế chúng ta đã bỏ quên một sản phẩm tuyệt hạng khác của nhà sản xuất này là Condemned. Khi F.E.A.R 2 tuy ổn nhưng vẫn chưa liveup được với kì vọng của phần game đầu và F.E.A.R 3 là một thảm họa cái tên Condemned vẫn không hề được chú ý bởi số đông fan hâm mộ của dòng game kinh dị. Phát hành vào năm 2005 trên nền tảng console cho dòng máy xbox 360, một năm sau là phiên bản pc. Condemned CO là một tựa game kinh dị góc nhìn thứ nhất, game theo hướng kinh dị hành động pha chút giải đố cho phép người chơi chống trả các thế lực xấu xa, điểm tương đồng của F.E.A.R và Condemned là hai tựa game này đều xây dựng được một bầu không khí horror quá tuyệt vời cùng một hệ thống hành động tinh tế, nhưng nếu F.E.A.R nổi tiếng với gunplay của mình thì Condemned ngược lại mang đến một hệ thống combat melee đầy tinh tế và thuần túy bạo lực.
let’s get bloody
Bối cảnh và tuyến nhân vật của game chịu ảnh hưởng mạnh từ những tác phẩm như The silence of the Lambs hay S7ven. Condemned Criminal Origins đưa người chơi vào vai đặc vụ Ethan Thomas thuộc đơn vị chống tội phạm nguy hiểm (SCU) của FBI trong quá trình phá những vụ án liên quan đến những sát nhân hàng loạt tại thành phố Metro. Hành trình của người chơi bắt đầu khi Ethan được triệu tập đến hiện trường của một vụ trọng mạng xảy ra trong nội đô, địa điểm xảy ra án mạng là tầng hầm của một khu văn phòng lớn đang trong thời gian tu sửa, nơi này hiện tại là nơi cư ngụ của bọn nghiện hút và địa bàn tranh giành của các băng đảng tội phạm. Tại đây người chơi sẽ đồng hành cùng với thanh tra Dickenson và cảnh sát Becker chứng kiến tội ác đầu tiên của những kẻ mà Ethan quyết tâm chống lại, một người phụ nữ bị cưỡng bức và giết hại dã man bởi kẻ có biệt hiệu là The Match maker. The Match maker có thủ đoạn hết sức kì quái và tàn nhẫn, nạn nhân của hắn là phụ nữ, họ thường bị cưỡng bức sau đó siết cổ đến chết rồi được trang điểm và đặt cạch những hình nhân mannequin nam sao cho hiện trường giống với một buổi hẹn hò. Trong quá trình điều tra, đồng nghiệp của Ethan thanh tra Dickenson phát hiện mùi khói thuốc lá vẫn phảng phất đâu đó trong tầng hầm, điều đó chứng tỏ tên sát nhân vẫn chưa rời khỏi hiện trường vụ án. Người chơi lúc này sẽ điều khiển Ethan cùng đồng nghiệp nhanh chóng truy đuổi nghi phạm trong tòa nhà bỏ hoang, tình hình càng trở nên nguy hiểm, khi tên sát nhân tỏ ra là một kẻ rất khôn ngoan và lực lượng cảnh sát bị tấn công bởi những kẻ điên bỗng nhiên tràn ngập khắp thành phố Metro, trong quá trình phục hồi lại hệ thống điện của tòa nhà Ethan bị nghi phạm cướp mất súng. Cuộc rượt đuổi căng thẳng kết thúc khi Ethan bị tên sát nhân mai phục và đánh ngất, ngay sau đó hắn dùng súng của anh để sát hại Dickenson và Becker nhằm vu oan cho nhân vật của chúng ta sau đó tẩu thoát khỏi hiện trường. Còn về Ethan, anh ta tỉnh lại tại căn hộ của mình cùng với một nhân vật bí ẩn tên Malcolm Varnhorn, ông ta giới thiệu là một người bạn cũ của cha mẹ Ethan và là người đã đưa anh về đây. Qua Malcolm người chơi sẽ được tóm tắt về tình hình Metro ngay lúc này, sự hỗn loạn lan tỏa ra hết các ngóc ngách của thành phố khi các các băng đảng , lũ nghiện ngập và dân vô gia cư bỗng nhiên nổi điên và tấn công những công dân khác, tỉ lệ án mạng tăng đến chóng mặt. Đây là một sự trùng hợp hay có liên kết, âm mưu của The Match Maker là gì? hay đúng hơn đó có phải The Match Maker hay là kẻ nào khác, bản thân nhân vật chính cũng có vô số bí ẩn được che dấu kĩ càng và những điều này sẽ được giải đáp bởi chính các bạn một khi hoàn thành tựa game. Giờ tôi sẽ đi sâu hơn và những điểm mạnh và yếu mà nhìn nhận từ góc nhìn cá nhân về tựa game này.
Điểm mạnh
Atmosphere hay bầu không khí của game, đây là một trong những yếu tố chủ đạo của các game kinh dị, thường thì trong game kinh dị “không khí game” sẽ được bổ trợ rất nhiều từ các yếu tố khác như âm thanh, ánh sáng, Ai , thiết kế màn chơi và chủ đề. Theo tôi Atmosphere của Condemned được xây dựng quá tuyệt vời, sự chết chóc và kinh hoàng bao trùm tựa game, từ những văn phòng bị bỏ hoang hay những cửa hiệu sập tiệm, đường cống ngầm hay tại những góc đường vắng chỉ được soi sang le lói. Người chơi luôn phải đối mặt với cảm giác căng thẳng tột độ, những địa điểm trong game được xây dựng hết sức trân thực và thực tế thường mô phỏng những địa điểm gợi tính quen thuộc và hợp với chủ đề trinh thám, đây cũng chính là điểm mấu chốt tạo ra sự hồi hộp của người chơi, và chúng được tích tụ từ ngay những màn chơi đầu tiên khi bạn điều khiển Ethan vượt qua những đường hầm ẩm ướt bẩn thỉu, chui qua những tấm băng vàng của cảnh sát, những bức tường phủ kín grafiti…. nơi ưa thích của những con nghiện và tội phạm, cảm giác lần bước theo ánh đèn pin le lói, những tấm mạng nhện hay vết mốc ở tường cũng sẽ khiến bạn chết khiếp, tiếp đó người chơi sẽ bắt đầu thực hiện các bước pháp y và lấy bằng chứng tại hiện trường, cảm giác này thật sự hồi hộp khi bạn hoàn toàn được nhập vai vào các công đoạn điều tra,lục lọi những dấu vết hay chụp ảnh tử thi vv… Càng về cuối game sự kinh hoàng tăng dần và không có chiều hướng giảm, khi người chơi liên tục phải đối mặt với những kẻ thù điên loạn và những ảo ảnh bất ngờ. Monolith muốn đặt người chơi vào những khung cảnh thay đổi liên tục giữa thật và ảo, những tựa game kinh dị thành công cũng đã khai thác yếu tố này làm tăng độ kinh dị cho game của họ như các trường đoạn thay đổi không gian của Silent hill hay nightmare sequence trong cry of fear, bóng tối bao phủ trong Alan Wake vv…. Những sự biến đổi về không gian này tuy khác về hình thức nhưng có chung một mục đích là tạo sự bất ổn trong nhận thức đối với người chơi, khiên họ băn khoăn đâu là thực và đâu là ảo ảnh, sự liên tưởng đến điên loạn do nhận thuwcsbij xa rời với hiện tại. Các phương pháp hù dọa của Condemned chủ yếu đến từ atmosphere ngột ngạt, sự bất ổn cũng giống như F.E.A.R đã thể hiện vậy, yếu tố jumpscare cũng được bổ sung như là gia vị của game và chúng được làm rất tự nhiên, tôi sẽ nói thêm khi phân tích về gameplay và hệ thống AI.
Âm thanh của Condemned thật sự ấn tượng và góp phần không nhỏ trong việc xây dựng không khí kinh dị của game, từ những tiếng thét khiếp vía của những kẻ điên, tiếng khóc của phụ nữ, tiếng bước chân thay đổi liên tục từ xa … đôi khi là tiếng thứ gì đang bò rất nhanh về phía bạn, những khoảng im lặng bị phá tan bởi những tiếng nước rò rỉ, tiếng kim loại va đập văng vẳng hay tiếng nhạc dồn dập … nhưng đó mới chỉ là những âm thanh phục vụ cho mục đích hù dọa, âm thanh trong combat của Condemned cũng được làm rất tốt, khi người chơi nện thanh sắt vào đầu lũ tội phạm hay tiếng súng lan tỏa trong một căn phòng hẹp đều rất thật tạo cảm giác đã tay và hăng máu cho người chơi, cảm giác như ta đang thật sự chiến đấu vậy, mọi giác quan phải căng lên, cảm nhận sự va đập là có thật.
Gameplay và hệ thống AI
Condemned không thua kém gì F.E.A.R trong khoản thiết kế atmospheres và cả gameplay cũng vậy. So với F.E.A.R và gunplay đỉnh cao của mình Condemned mang đến một trải nghiệm melee combat chưa từng có trong vô số game FPP, cảm giác đẫm máu và bạo lực thuần túy trong từng xung đột, điều khiển đơn giản nhưng vẫn có chiều sâu và thử thách, Trong combat người chơi có hai mục tiêu duy nhất đỡ và tấn công, nghe thì đơn giản nhưng khi vào game thì đây thật sự là một cơn ác mộng, nhất là khi bạn chơi ở chế độ khó nhất, cơ chế block trong Condemned thực ra là parry, bạn không thể giơ vũ khí lên để chắn hoài được mà chỉ có thể dữ trong tích tắc rồi hạ xuống, chính vì vậy việc timming để không bị dính đòn là rất quan trọng, Condemned mô phỏng một hệ thống combat rất thực tế, có thể bạn không tin nhưng hầu hết các tình huống xung đột tầm gần không bao giờ bạn có thể tấn công kẻ địch mà an toàn rút lui ngay cả trừ khi vũ khí của bạn dài gấp 2 lần, tấn công và cùng lúc chịu đựng khả năng sẽ dính đòn lại ngay lập tức, Condemned là như vậy. Kẻ địch dù bị dính đòn nhưng sẽ không nao núng mà thậm chí phản đòn một cách điên rồ và khó đoán hơn, điều này đòi hỏi người chơi phải tính toán kĩ các moveset, lúc nào nên block lúc nào nên tấn công, di chuyển sao để không bị bao vâyvv… lưu ý nếu kẻ địch bị choáng bạn có thể lại gần và cướp vũ khí của chúng. Với một hệ thống combat đầy thử thách sẽ khiến người chơi phải liên tục tập trung, lỡ một nhịp là bạn sẽ tốt rất nhiều hp, càng về sau mức độ căng thẳng sẽ càng lên cao khi kẻ địch trở nên đông đảo và một số có thể sử dụng súng, sẽ có rất nhiều trường đoạn bạn sẽ bị vây bởi những tên côn đồ sở hữu súng còn bạn chi mang một cái ống dẫn điện làm vũ khí. Hệ thống vũ khí trong game chủ yếu là vũ khí cận chiến, với số lượng đa dạng và cách tiếp cận mang tính tương tác cao. Bạn gần như có thể gỡ bất cứ thứ gì làm vũ khí, từ thanh gỗ, thép, ống nước, ống dẫn, khung kim loại, tay ma nơ canh, cánh tủ đến những vũ khí quen thuộc như búa tạ, xẻng , rìu cứu hỏa vv… những vũ khí này thường sẽ được gắn ở những vị trí tự nhiên và thực tế nhất chi tiết này cũng chính là một trong những điểm mà tôi ưa thích ở tựa game silent hill downpour, Game cũng cung cấp một số lượng hỏa lực nhưng súng trong game bị giới hạn số lượng đạn ( bạn không thể nhặt thêm đạn cho vũ khí) và số lượng đạn hầu như sẽ còn lại rất ít vì bạn sẽ cướp chúng từ tay kẻ địch đã sử dụng rồi, tuy nhiên nếu hết đạn bạn vẫn có thể dùng báng và tay cầm để cận chiến… như đã nói ở trên Condemned tập trung hết tài nguyên vào hệ thống cận chiến của mình. Đó là về những cơ chế cơ bản, xét về phần hiệu ứng và animation thì còn tuyệt hơn nữa, cảm giác nện rạn xương kẻ địch chưa bao giờ tuyệt với như vậy, máu và xương … đúng vậy nếu không may chúng đòn thì màn hình của bạn cũng bị biến đổi và rung lắc nghiêm trọng, animation trong combat tạo cảm giác rất có lực chứ không đơn giản là khua khoắng vũ khí nhẹ hều như đa số game FPS thời đó.
kẻ địch vô cùng khó nhằn
Hệ thống AI cũng được làm tốt, kẻ địch có những hành vi rất chân thật, có kẻ thể hiện sự điên rồ bất cần, có những kẻ cẩn trọng và cơ hội, khi liên tục bị tấn công bởi người chơi kẻ địch sẽ quằn quại đau đớn, gào thét chửi bới thậm chí hỗn chiến với kẻ địch khác. AI trong condemned có những hành vì rất khó đoán đôi khi bạn sẽ nhận được sự đấu tranh mãnh liệt đôi khi chúng sẽ quyết định rút lui và đợi cơ hội đánh lén, khi bị disarm kẻ địch sẽ ngay lập tức bỏ chạy để kiếm vũ khí, và lựa chọn của chúng là tự do giống như người chơi, trong lúc chơi có những lần tôi cướp một thanh gỗ ván từ tay kẻ địch chỉ để rồi hắn quay lại với một khẩu shotgun và rượt tôi sml. AI trong game đóng vai trò hù dọa người chơi rất nhiều bởi lẽ cũng do những hành vi bộc phát và vị trí xuất hiện tự nhiên của chúng, giới hạn sự sắp đặt và mở rộng mức độ tự do. Những tên nghiện hay lũ côn đồ lẩn khuất trong bóng tối, di chuyển chờ cơ hội lấy mạng người chơi, bạn sẽ phải thót tim khi thấy bóng dáng một kẻ điên bò lồm cồm dưới sàn quay lại nhìn “trìu mến” rồi biến mất trong gang tấc với những tiếng lạch bạch rợn gáy, cẩn thận để ý từng góc tối nếu không sẽ có những gã điên xồ ra và tóm chặt lấy bạn. Về ngoại hình kẻ thù của bạn được thiết kế theo một phong cách rất đời thường, chính những con người hang ngày bạn quan sát sẽ trở thành những con thú, sự giận dữ, bạo lực tích tụ sinh ra bạo lực lớn hơn, những con người ở tầng lớp thấp kém sẽ nổi dậy, ác mộng hoành hành trên chính đường phố chứ không phải ở một vùng kì ảo nào đó.
Nội dung và chủ đề ( cảnh báo Spoil mạnh)
Condemned Criminal Origins đã lựa chọn một chủ đề rất táo bạo, chủ đề những kẻ giết người hàng loạt tất nhiên luôn gây được sự tò mò và sợ hãi cho người đọc và xem, tuy nhiên để khai thác chủ đề này trên game thật sự là rất khó, nhất là với một game hành động góc nhìn thứ nhất, vấn đề đặt ra là bạn sẽ phải tạo ra bao nhiêu phản diện, chúng sẽ được xây dựng ra sao, quá nhiều thì motif hành động và triệu chứng sẽ bị lặp lại, hơn nữa với tựa game cho phép bạn chống lại kẻ thù một cách tự do như Condemned thì bạn cũng phải thiết kế sao cho hợp lý vì sát nhân hàng loạt cũng chỉ là người ( lưu ý là không tính mấy tên trong dòng slasher nhé :v) còn nếu xây dựng kiểu tên sát nhân tháo túng hàng loạt tội phạm thường thì nghe có vẻ hơi… nói sao nhỉ “ siêu anh hùng ” quá ư, hơn nữa kiểu xây dựng đó hợp với game thuần hành động và phi lý hơn. Điều mà đội ngũ làm game muốn hướng đến chính là kiểu đối đầu sinh tử quen thuộc giữa tên sát nhân độc lập mắc chứng APD và người thanh tra, ví dụ như Richard Thompson và Lincoln Rhyme trong Bone Collector hay William Somerset và David Mills vs John Doe trong S7ven, Clarice Starling vs Hannibal Lecter trong Silence of the Lambs, vv….
Tựa game xác định sẽ để người chơi nhập vai vào đặc vụ Ethan lần theo những manh mối để tóm kẻ chủ mưu gây ra những vụ án mạng kì bí cũng như nguyên nhân của sự hỗn loạn tại thành phố Metro. Game sẽ cho phép bạn tham gia vào những tình tiết mô phỏng công việc thu thập bằng chứng và pháp y, đây chính là lúc phần gameplay puzzles xen vào, người chơi sẽ phải chụp ảnh hiện trường, lần theo các dấu vân tay, lấy mẫu máu và dung dịch, bám theo mùi tử thi sau đó gửi thông tin về cho nhân vật Rosa Angel nhân viên phụ trách lab access của Ethan, lắng nghe những phỏng đoán rồi xâu chuỗi các sự kiện trong game. Condemned không cố nói thẳng vào mặt bạn điều gì cả, tuân theo phương pháp dẫn truyện của các tác phẩm trinh thám nổi tiếng, người chơi sẽ đối mặt với một mớ bòng bong, tự đưa ra các suy đoán của bản thân dựa trên những đầu mối được bật mí từ từ có đôi khi là những cạm bẫy để người chơi lạc hướng sau đó vỡ òa thích thú vì bất ngờ, đảm bảo sao cho độ thriller được hâm nóng đến cuối cùng bởi các tình tiết lắt léo. Nhân vật của game cũng được làm rất tốt, Serial Killer X, kẻ săn sát nhân đại diện cho công lý tự phát, sự trừng phạt, sự đố kỵ và phẫn nộ sở hữu tài năng thần giao cách cảm và luôn ngưỡng mộ cùng lúc đặt nhân vật chính làm mốc để đánh bại hay đặc vụ Ethan một thanh tra với khả năng thiên bẩm còn mạnh mẽ hơn X, luôn tin vào công lý và sự vị tha tuy nhiên qua những cuộc chạm mặt căng thẳng dần mất đi niềm tin và đầu hàng trước phẫn nộ, có những lúc phần thắng gần như đã nghiêng về một phía để rồi một tình huống bất ngờ xen vào thay đổi cán cân của trò chơi trong nháy mắt, chưa kể sự xung đột giữa hai nhân vật này còn chỉ là mở màn… như một trailer vậy cho những bí ẩn còn kinh hoàng hơn gấp bội, theo tôi thấy nét này tương đồng với phong cách hù dọa Lovecraftian horror, tập trung mô tả những ác nhân ở thứ hạng dưới, những cơn ác mộng có quy mô hẹp nhưng vẫn có liên kết và gợi ý cho một viễn cảnh kinh hoàng lớn hơn, càng làm tốt phạm vi nhỏ thì trí tưởng tượng và trải nghiệm cá nhân của chúng ta tự vun đắp cho ác mộng cuối cùng từ đó tạo ra nỗi sợ vô hạn khó nắm bắt.
Đối với người chơi đây đơn giản là trải nghiệm nhập vai mà dev muốn gửi gắm, bạn được vào vai một thám tử tài ba cũng như thực hiện mọi công việc “thú vị” trong nghành ở một mức độ đáng tin nhất có thể. Tóm lại Condemned Criminal Origins đã lựa chọn một chủ đề hot, xử lý nó một cách hợp lý để song hành với yếu tố gameplay, tạo ra một cốt truyện và plot twist xứng với kì vọng, và giữ được chất riêng dù chịu nhiều ảnh hưởng từ các tác phẩm khác loại hình đi trước.
Điểm yếu:
Dù hay đến đâu Condemned chưa bao giờ là một game hoàn hảo cả, có thể là tựa game này hầu như không có bugs, tuy nhiên vẫn có những yếu tố làm trải nghiệm của người chơi bị sụt giảm.
Điều đầu tiên tôi muốn nhắc đến đó là tạo hình chi tiết và các biểu cảm của nhân vật được làm rất nông, thô cứng đôi khi là mờ.
Thứ hai là hệ thống puzzles ăn sẵn, và thụ động. Có thể nói nếu hệ thống combat của game tự do bao nhiêu thì những câu đố lại tù túng bấy nhiêu, lấy ví dụ là những câu đố trong game sẽ được giải quyết chủ yếu thong qua việc sử dụng các thiết bị chuyên dụng vô cùng hiện đại của Ethan, thế nhưng những thiết bị này chỉ có thể được lôi ra khi Ethan đứng trước câu đố, thậm chí chỉ cần ấn nút là game sẽ tự động chọn công cụ cho nhân vật, tất cả xảy ra y như là một phần tutorial vậy, một số câu đố liên quan đến khám phá khu vực và mở khóa thì vật dụng mở khóa sẽ được vứt ngay gần đó, kiểu rơi sẵn vào tay chúng ta mà không phải bỏ công ấy. Theo tôi Monolith nên để những thiết bị này được tiếp cận một cách tự do, hãy để người chơi tự định hình và nhận xét câu đố sau đó đưa ra lựa chọn thiết bị phù hợp, rải rác các câu đố một cách tự nhiên.. ví dụ là trong game bạn sẽ phải đi tìm một số collectable items như xác chim chẳng hạn bạn sẽ sử dụng thiết bị dò tìm mùi tử khí để tìm ra vị trí của chúng vv…
Thêm đã mất công nói về hệ thống sưu tầm thì cũng nói luôn là mấy cái archivement hơi xoàng và không có sức thu hút người chơi hoàn thành chúng, nội dung game xoay quanh những sát nhân hang loạt trong thời gian công tác của Ethan, vậy tại sao họ công thiết kế những background hoặc hints về những kẻ không nhất thiết xuất hiện trong game làm phần thưởng cho việc sưu tập đồ vật… ví dụ như trong Batman Arkham Asylum khi người chơi có cơ hội tìm hiểu thêm về các villain khác của Batman ấy.
Điều cuối cùng tôi muốn phàn nàn về tựa game này có lẽ là về số lượng vũ khí người chơi có thể sở hữu cùng một lúc là quá ít, cũng như không thể nạp thêm đạn cho hỏa lực dù có những đoạn súng đạn cùng loại rơi vãi rất nhiều, theo tôi điều này là khá ngớ ngẩn và khó chịu… ít nhất là trong việc chơi game.
Tổng kết
Viết đã dài rồi nên tôi sẽ kết thúc ngắn gọn thôi, Condemned Criminal Origins là một game mustplay nếu bạn ưa thích thể loại game horror hoặc đơn giản là tìm kiếm một game có melee combat tuyệt vời… Với những ưu điểm và giá trị mà tôi nghĩ là đã thấy ở tựa game, tôi mong các bạn có thể thưởng thức nó và sau đó cùng bàn luận, chúc anh em những giờ phút chơi game lành mạnh và vui vẻ!!!
