“…Powerful and reliable, the AK-47 is one of the most popular assault rifles in the world… – Mạnh mẽ và đáng tin cậy, khẩu AK-47 là một trong những khẩu súng trường nổi tiếng nhất thế giới – Lời giới thiệu về AK-47 trong tựa game CS:GO
AK-4… Ahhh, một hình ảnh mà đã trở thành biểu tượng khắc sâu vào trong trí nhớ không chỉ của riêng những game thủ mà còn của không biết bao nhiêu con người trên trái đất này. Một khẩu súng trường đã có tuổi đời hơn 7 thập kỷ nhưng nó đã in sâu những dấu ấn lên lịch sử thế giới và vẫn đang ngày đêm tiếp tục công cuộc của chúng định hình nên lịch sử của nhiều quốc gia ngày nay. Vậy AK-47 đã có những dấu ấn gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây!
Một số thông tin cơ bản

Mikhail Timofeyevich Kalashnikov và khẩu AK
- Tên đầy đủ: Súng trường tự động Avtomat Kalashnikov 7,62mm (Avtomat tiếng anh nghĩa là Automatic, tự động trong tiếng Nga. Kalashnikov là tên nhà thiết kế)
- Nhà thiết kế: Mikhail Timofeyevich Kalashnikov (sinh ngày 10 tháng 11 năm 1919 – mất ngày 23 tháng 12 năm 2013)
- Năm thiết kế AK-47: 1944-1946. Thời gian phục vụ/sử dụng: 1949 cho đến ngày nay
- Nhà sản xuất (ban đầu): Nhà máy Izhmash, Liên Bang Xô Viết.
- Số lượng đã chế tạo: hơn 100 triệu khẩu “Được đăng ký”
- Các biến thể: AKM, AK-74, AK-12, AN-94,…
Khai sinh của một huyền thoại
Kalashnikov sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo khó có đến 19 người con và ông là đứa con thứ 17 tại vùng Kurya, Liên Bang Xô Viết. Ông được mô tả là “Một đứa trẻ ốm yếu” khi mắc rất nhiều bệnh tật và suýt qua đời do ốm nặng vào năm lên sáu tuổi. Sang những năm đầu 1930 gia đình ông được di cư theo kế hoạch kinh tế tập trung hóa của chính quyền Liên Xô về một ngôi làng lớn mang tên Nizhnyaya Mokhovaya tại vùng Tomsk Oblast.
Trong thời gian ở nơi định cư mới, gia đình ông trở nên khá giả hơn nhờ việc kết hợp săn bắt và trồng trọt. Ông sớm được tiếp cận với các công nghệ máy móc làm nông mà cha ông sử dụng hàng ngày cũng như khẩu súng săn của ông và dần bị cuốn hút vào lĩnh vực công nghệ chế tạo. Vào năm 1938 ông trở lại quê nhà Kurya, gia nhập Hồng quân và được đưa vào bộ phận kỹ sư xe tăng, sau này được thăng chức lên làm chỉ huy một xe tăng T-34 khi Chiến tranh Vệ quốc nổ ra. Ông bị thương trong trận đánh Bryansk vào tháng 10 năm 1941 và phải nằm viện đến tháng 4 năm 1942. Trong thời gian nằm viện ông đã nghe lời than phiền về chất lượng súng trường của những người lính khác và nảy ra ý tưởng về một loại vũ khí mới phục vụ cho quân đội.

Kalashnikov tại xưởng thiết kế năm 1949
Trong Thế chiến thứ 2, người Đức chế tạo ra một loại vũ khí tiểu liên mới có tên là MP-40. Nó sử dụng loại đạn 9×19 mm có thêm thuốc súng, giúp đi xa hơn và xuyên phá tốt hơn. Điều này khiến Kalashnikov (trong lúc đang dưỡng thương) băn khoăn và trăn trở. Ông muốn chế tạo ra một loại vũ khí mới giúp binh sĩ an tâm hơn trên chiến trường. Ban đầu ý tưởng của ông là một loại vũ khí tiểu liên (Submachine gun) tương tự với của người Đức. Mặc dù ý tưởng của ông không được chấp thuận (do các phiên bản PPSh của Hồng quân đã trở nên phổ biến và được ưa chuộng rộng rãi), tài năng của ông đã được ghi nhận và từ năm 1942 trở đi ông đã được phân công vào Trường bắn thử nghiệm vũ khí cầm tay và nhận việc ở ban lãnh đạo Trung tâm nghiên cứu kỹ thuật chuyên về pháo binh. Ông tham gia một cuộc thi thiết kế vũ khí của Liên Xô vào năm 1944 với một mẫu súng hoàn toàn mới sử dụng loại đạn 7.62×39mm, thắng cuộc thi và các mẫu thử nghiệm của AK dần được thiết kế, chế tạo và thử nghiệm. Mẫu thử nghiệm cuối cùng và tốt nhất của ông ra đời mang tên AK-47 (ra đời năm 47, nhưng đến năm 49 mới được tái cơ cấu và phổ biến cho toàn quân đội).

AK-47 tại một học viện quân sự Nga
Khẩu AK-47 đầu tiên được sản xuất trong cùng năm đó. Mikhail Kalashnikov đã vinh dự nhận được giải thưởng mang tên Huân chương Stalin cao quý cũng như giải thưởng Người phục vụ Hồng Quân. Người ta đồn rằng Kalashinikov đã đích thân trao tặng cho lãnh tụ Liên Xô Joseph Stalin một bản nguyên mẫu AK-47 với chữ ký của ông và Stalin đã đặt nó khang trang ngay trên bàn làm việc của ông. Tới năm 1951 thì AK-47 đã chính thức được thừa nhận là loại súng trường tiêu chuẩn của quân đội Liên Xô. Ngày nay, AK-47 được ghi vào Sách kỷ lục thế giới là một loại súng được dùng nhiều nhất trên thế giới. Hiện vẫn có khoảng hơn 100 triệu khẩu AK-47 đang được sử dụng khắp nơi trên thế giới và nhiều quốc gia vẫn đang sử dụng AK-47 là vũ khí chính – cùng với những phiên bản cải biến của chúng.

Fidel Castro trong tay một khẩu AKM vào ngày kỷ niệm độc lập Cuba
Sức mạnh từ sự đơn giản
AK-47 được đánh giá là có nhiều nét tương đồng với Sturmgewehr 44 của Đức với các đặc tính quan trọng được cải thiện lớn như dễ sử dụng, dễ thành thục, dễ bảo dưỡng và dễ sản xuất với kinh phí thấp. Cùng với đó là kiểu dáng hiện đại, nhiều tính năng đột phá trong cấu trúc cho dòng vũ khí tấn công thời bấy giờ và độ bền không một vũ khí nào sánh nổi. Nhờ những tính năng ưu việt ấy nên AK-47 có mặt trong tất cả các cuộc xung đột trong suốt những năm Chiến tranh Lạnh cho đến tận hôm nay. Ngày nay, nó vẫn là vũ khí bộ binh chủ lực cho quân đội nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, AK-47 cũng là vũ khí ưa thích của các tổ chức khủng bố khiến hình ảnh của nó trở nên không “mấy” thân thiện (mặc dù Kalashnikov muốn chế tạo ra nó vì mục đích phục vụ nền quốc phòng nước nhà nhưng ông không ngờ được rằng những tổ chức khủng bố lại có thể sờ tay vào chúng như những món đồ chơi rẻ tiền ngoài chợ).

AK-47 và StG-44
Nếu những món vũ khí của phương Tây chú trọng vào sự chính xác và tính đa chiến thuật, thì AK 47 được thiết kế để phục vụ cho mọi đơn vị lính trong chiến đấu. Một ưu điểm khiến AK 47 cực kỳ vượt trội so với vũ khí của Hoa Kỳ là việc nó rất dễ bảo quản, vận chuyển hơn nhiều và có thể tác chiến trên mọi địa hình, thời tiết và khí hậu. Lấy ví dụ: sau khi quân đội Mỹ dời khỏi Iraq và Afghanistan, họ bỏ lại hàng nghìn khẩu M16. Lý do là việc vận chuyển chúng về cùng với binh lính còn tốn kém hơn cả việc chế tạo ra chúng (chế tạo 1 khẩu M16 cần tiêu tốn từ 700-1200 USD). Ngoài ra M16 gần như không thể tác chiến trong môi trường nhiệt độ cao quá 40 độ C trong khi khu vực Trung Đông, nhiệt độ thường xuyên rơi vào khoảng 35-41 độ C vào ban ngày, nếu bảo quản không tốt thì một khẩu M16 có thể trở thành một cục sắt vụn chỉ sau một ngày (nó lý giải vì sao huấn luyện viên Mỹ luôn luôn nhắc nhở tân binh là phải giữ và bảo quản vũ khí của họ giống như chính tính mạng của họ vậy).

So sánh độ dài AK-47 và M16

Cảnh cắt một đống M16 bị bỏ lại tại Afghanistan trong phim Lord of War
Trong khi đó, việc sử dụng AK-47 lại cực kỳ dễ dàng: Binh sĩ có thể thản nhiên vứt bỏ xó khẩu AK của họ vào một góc nhà qua ngày, dìm nó xuống bùn nước lầy lội, chôn vùi trong cát hay mang tuyết đắp lên, nhưng chỉ cần nhặt chúng lên và rung lắc sạch bẩn đi là chúng lại có thể tham chiến như thường (mặc dù hiệu quả có giảm đôi chút, nhưng còn hơn là chết liệt luôn). Điều này đạt được là do phần lớn cấu tạo của AK-47 là từ thép và kim loại (Những phần như báng súng, giá đỡ là gỗ gia công) giúp chúng có thể tồn tại tốt trong mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt và khó bào dưỡng.
Sự cơ động của AK-47 không chỉ dừng ở nó, chúng còn sở hữu một đặc tính nữa mà các dòng súng phương Tây khó mà đạt được so với Liên Xô/Nga ngày nay: Chi phí sản xuất. Một khẩu AK-47 sản xuất tại Liên Xô có giá chưa đến 500$ một khẩu (đấy là đã bao gồm các tùy chỉnh, phụ kiện khác nhau cho mỗi đơn vị tác chiến như Hải quân, Lính dù, Bộ binh,…). Còn Mỹ, vào những năm 1980s M16 có giá ~1000$ cho 1 khẩu, tính cả lạm phát thì cho đến năm 2010 thì M16 có giá 1300$. Tại Trung Quốc sau khi “Nhái” được AK-47 với kết quả là Type 56, giá của chúng là khoảng 600$ cho một khẩu. Giá trung bình của một khẩu AK-47 bán vào năm 2005 tại Mỹ là ~700$ cho đến 2500$ tùy phiên bản sản xuất (Phải, Mỹ có sản xuất AK-47 đó!). Tại châu Phi, AK-47 đồ cổ nếu nhập từ Afganistan có giá chỉ 300$!

Giá AK-47 trung bình trong chợ đen trên thế giới

AK-47 tại Sudan, Châu Phi
Tính đa nhiệm vụ của AK-47 còn được phổ biến cho mọi biến thể của nó về sau, đến mức mà mọi biến thể của AK hay những loại súng của Liên Xô về sau đều dựa trên mẫu mã ban đầu của AK-47 trên mọi mặt thì mới được xem xét đến. Đơn cử nhất: Khẩu Dragunov, súng trường bắn tỉa đầu tiên của Liên Xô cũng như thế giới, một bước tiến xa trong nghệ thuật chiến tranh. Nó đáng tin cậy đến mức binh sĩ Liên Xô hay cả quân khủng bố tham chiến trên chiến trường Afghanistan, chiến tranh Chechnya lần 1 và 2, xung đột Nga-Gruzia (Còn gọi là Chiến tranh 5 ngày) cũng như các cuộc đụng độ lớn nhỏ khác có thừa tự tin để sử dụng súng bắn tỉa Dragunov ở ngay trên mặt trận tham chiến trực tiếp cùng với các đơn vị bộ binh khác.

Binh sỹ Iraq với Dragunov
P/s: như lời Ruslan Pukhov, bộ trưởng bộ quốc phòng Nga nói khi so sánh máy bay chiến đấu Mỹ với Nga: “…Máy bay Mỹ như đồng hồ Thụy Sỹ, máy bay Nga thì như xe tăng. Và chả ai muốn mua đồng hồ Thụy Sỹ khi có chiến tranh cả…”
Món quà “Bất đắc dĩ” từ đất mẹ Liên Xô
Ban đầu, Kalashnikov thiết kế nên AK nhằm muốn giúp đỡ nền quốc phòng Liên Xô và có thể nói là “giải thoát” một mối e ngại của binh sĩ Liên Xô đối với vũ khí của chính họ. Tuy nhiên do lợi nhuận quá lớn từ việc buôn bán súng lậu sang các thị trường đen, đặc biệt là cho các tổ chức phiến quân khủng bố, nhà nước thuộc chế độ thứ 3 (Phát xít, Quân chủ,…) hay thậm chí là bán sang cho cả đối thủ chính trị phương Tây nên họ đã bán lậu một lượng cực cực cực kỳ lớn AK-47 ra thị trường chợ đen. Nga luôn khẳng định rằng một lượng lớn súng AK-47 được sản xuất mà không được cấp phép từ Nhà máy Izhevsk trên thế giới mà họ đã đăng ký bản quyền được 50 năm kể từ ngày AK-47 được phát minh. Vì vậy trên lý thuyết, việc những xưởng sản xuất khác ngoài Izhevsk tự tiện sản xuất AK được xem như là bất hợp pháp…

AK lậu bị cảnh sát Albania thu giữ vào tháng 10 năm 2016
…Nhưng thứ bất hợp pháp của nơi này lại có thể “Hợp pháp” ở nước khác, các quốc gia thuộc chế độ thứ 3, tổ chức khủng bố, băng đảng xã hội đen, các bộ tộc ở Châu Phi, phiến quân Hồi giáo hay thậm chí là các ông trùm tư bản Tây phương ai ai cũng “Yêu” AK-47. Vậy nên buôn bán lậu AK-47 là một ngành kinh doanh đầy nhơ nháp và nhuốm máu người. Trong cuốn sách “AK-47: The Story of The People’s Gun” (AK-47: Câu chuyện của khẩu súng toàn dân) của Michael Hodges thì hiện nay đã có hơn 200 triệu khẩu AK lưu hành trên thế giới – Tức là cứ 35 người thì có 1 người là có 1 khẩu AK. Đồng thời hơn một triệu khẩu AK đang được sản xuất trái phép mỗi năm. Vậy nên có thể coi rằng AK-47 vốn là một thứ được sinh ra vì mục đích cao thượng và hòa bình, nhưng chỉ vì vài kẻ hám lời đã biến nó từ một niềm tự hào của một quốc gia/dân tộc thành một con quỷ khát máu trên thế giới. Bất cứ nơi nào có giao tranh hay đấu súng, nơi đó ắt hẳn sẽ có sự hiện diện của AK. Điều đó khiến hình ảnh của chúng xấu đi trong mắt cộng đồng quốc tế tới tận ngày nay.
Rất hay… cụng ly nào!!
Cảm ơn bạn nhậu UwU
Bài viết rất chất lượng :v very gud
Bài viết tuyệt vời và rất chi tiết :3 cheer!
Rất chi tiết, giàu tính sáng tạo.
Hay quá bác ơi =)))
Say cmnr :v
bài viết hay quá bác :3 1 upvote :v
Cụng ly với đồng chí cái nào!
Đó giờ mới thấy có người viết về đồng bào của tôi chi tiết đến như vậy.