Memes. The DNA of the soul. Hiệp Sĩ Bão Táp

Tôi đã nghĩ bản thân sẽ làm một bài về meme, cũng bởi vì một trong những bức ảnh mà bản thân tôi thấy kì lạ nhất: nhà meme sử học James Dunstan. Thật đấy, mặc dù ông là một luật sư không gian (bản tiếng Anh ghi nghề của ông là Space Lawyer, mà nghề này mới với tôi ghê) thì ngài Dunstan này đã cho tôi một niềm cảm hứng cho việc phổ cập kiến thức cho mọi người về cái thứ mà chúng ta bắt gặp hằng ngày, từ những cuộc nói chuyện phiếm với bạn bè hay những bức ảnh bạn thấy trên những trang, những diễn đàn hay mạng xã hội mà phổ biến nhất là Facebook (mà ước chừng cho đến khi bài này viết xong và được công khai thì chắc anh Mark đổi tên mất rồi). Đặc biệt là toàn hội những người uống bia kì cựu ở đây đều đã quen mặt với chủ quán rồi, đến nỗi tôi còn chả biết nên áp dụng cái meme này cho những người mới uống bia lần đầu ở đây không nữa (￢‿￢ )

Cuộc sống của chủ quán và hội “lão làng” của quán này

“Meme là một quan niệm, hành vi, hoặc phong cách lan truyền từ người này sang người khác trong một nền văn hoá thường với mục đích chuyển tải một hiện tượng, chủ đề, hoặc ý nghĩa cụ thể do meme đại diện” – trích Wikipedia. Nhưng có vẻ đối với bản thân tôi hay hầu hết mọi người hiện nay thì meme thường mang bản chất của meme internet hơn khi meme được truyền tải qua hình ảnh hoặc video thông qua các nền tảng mạng xã hội với mục đích gây hài hước với mọi người. Thuật ngữ “meme” (từ tiếng Hy Lạp “mimema”, có nghĩa là “bắt chước”) được nhà sinh học tiến hóa người Anh Richard Dawkins đưa ra vào năm 1976 trong tác phẩm The Selfish Gene của ông. Dawkins quan niệm meme là một dạng văn hoá song song với gen sinh học, và ông cũng muốn rút gọn cái từ “mimema” kia về một từ đơn giản như “gen”. Và thế là chúng ta có một từ với cách đọc rất đơn giản như bây giờ với âm đơn, 2 chữ m với một chữ i.

Kết hợp với định nghĩa nói trên, tôi có thể khẳng định giờ những lời mà lão Monsoon nói ra hoá ra cũng hợp lý thật. Bởi meme đã xuất hiện từ rất lâu, mà theo cộng đồng mạng hay chính BBC News đưa tin thì nó đã xuất hiện từ năm 1921, và tính theo năm nay thì tròn 100 năm sự xuất hiện của chiếc meme này. Như vậy nếu thực sự nó là chiếc meme đầu tiên thì so với bề dày lịch sử loài người hay với vũ trụ bao la này, meme như một đứa trẻ vậy, nhưng so với thời đại Internet bây giờ hay những công nghệ hiện đại thì quả thực meme đã hoà mình vào văn hoá mạng của chúng ta hiện nay.

Chiếc meme (có thể là) đầu tiên, mô tả việc bạn được chụp ảnh với đèn flash như thế nào.

Thực tế, meme cũng phải trải qua quá trình phát triển từ việc được chia sẻ qua Usenet – Một hệ thống thông tin toàn cầu dưới dạng diễn đàn thảo luận, cho đến khi được phổ cập rộng rãi nhờ sự ra đời của các nền tảng như Youtube, khi mà ngoài những meme được định dạng bằng hình ảnh như trên thì còn tồn tại ở những video đến từ bất cứ nơi đâu, có thể là vô tình do mọi người quay trong một chuyến đi hay trong một chương trình truyền hình chẳng hạn.

Ví dụ như trong meme này là từ chương trình “The Eric Andre Show?” khi mà Eric đang tạo một trò đùa thì bắn vào Buress, người ngồi đằng sau.

Và đến hiện tại, với khả năng sáng tạo vô vàn của cư dân mạng cũng như sự giao lưu văn hoá giữa các nước ngày càng mở rộng mà chính meme cũng trở thành một phần cuộc sống của mọi người, đặc biệt là với thế hệ 8x, 9x hoặc Gen Z đổ đi. Chỉ cần một câu nói, một hình ảnh, một hành động nào đó và rồi bùm, sẽ có hàng trăm hàng nghìn phiên bản biến tấu của bất cứ thứ gì vừa kể ở trên sẽ xuất hiện, đúng với bản chất “bắt chước” của nó. Sáng tạo bằng Adobe Photoshop hay chỉnh sửa video cho nó hài hước hơn bằng những phần mềm chỉnh sửa video mà hay dùng nhất đối với tôi là Adobe Premiere hay SONY Vegas Pro, hoặc thậm chí lười hơn một chút thì những người sáng tạo dùng Paint hoặc xài trực tiếp mẫu meme qua các trang web trên mạng cũng được. Có thể nói chỉ cần trí tưởng tượng của bạn phong phú, đồng thời kiến thức của bạn nhiều về các loại hình văn hoá của các nước để hiểu không chỉ khiếu hài hước mà còn là những cảm xúc khác là bạn có thể tạo ra meme.

Tuy nhiên, ở đây cũng có một vấn đề từ chính những thứ đã nêu ở trên: trí tưởng tượng của bạn và kiến thức của bạn. Đôi khi nền văn hoá của giới trẻ bây giờ thực sự rất kì lạ, khi mà một từ bắt nguồn một cách vô nghĩa cũng có thể trở thành một meme. Ví dụ điển hình ở đây là meme mang tên “E” hay Markiplier E chỉ để mỉa mai, nhưng bản thân tôi có lẽ không có đủ khiếu hài hước để hiểu sự mỉa mai ở đây là như thế nào cả chăng? Thường người ta hay gọi những loại meme này thuộc dạng “Deep-fried” (nhúng chiên, thuật ngữ chỉ rằng bức ảnh đã bị chỉnh sửa qua nhiều lớp/filter) hoặc là “Surreal” (siêu thực, phần lớn có thể là do phần hình ảnh hoặc nội dung của nó mang tính siêu thực thật, nhưng một số cái cũng sẽ mang nội dung dễ hiểu như là một meme mang tên Stonk chẳng hạn). Hoặc một dạng phổ biến hơn được gọi là “Dark” meme, một loại meme không yêu cầu sự cao siêu của người xem nó và không cần quá nhiều trí tưởng tượng cho người xem để họ hiểu, và tự bản thân người xem sẽ suy luận ý nghĩa của nó, mà thường sẽ vào mặt đen tối nhiều hơn. Một ví dụ mà chắc ở đây ai có đủ kiến thức sẽ biết đến con số này: 9/11.

Hãy dừng post tại để suy ngẫm một khoảng thời gian trước nhé, chắc bạn chỉ cần 1 phút thôi, nên hãy uống nước hoặc pha cái gì đó để ngẫm nghĩ xem nó là cái gì đã nhé.

Nếu bạn hiểu hai con số trên, xin chúc mừng vì bạn đã đạt được một thành tựu về Dark meme. Còn nếu không thì đây sẽ là một gợi ý nữa từ người viết bài: máy bay, tháp đôi, năm 2001. Đã ba từ rồi và tôi cứ cảm giác đi gửi bài viết tam đề vậy. Và nếu bạn không thể hiểu nó thì những từ ngữ trên cũng đủ giúp bạn đi đến từ điển tra cứu Google rồi đấy.

Đúng, Dark meme có khi sẽ dễ hiểu hơn hai thể loại đã được nhắc trước đó, nhưng nó cũng yêu cầu sự chịu trách nhiệm của người sáng tạo nếu vô tình hoặc cố tình cái meme đó được chia sẻ sang một bộ phận người xem khác, mà cụ thể là tôn giáo, giới tính, tình dục, cái chết, những vấn đề nghiêm trọng trong xã hội, vân vân và mây mây. Những điều này không thể từ bỏ hoàn toàn bởi nó là quy luật của cuộc sống, vậy nên những người sáng tạo cần phải vừa có kiến thức và vừa có ý thức để xác định đối tượng có thể tiếp cận meme.

Và quán bia cũng là một nơi để anh em chia sẻ phần lớn về game, và đương nhiên mỗi ngày chúng ta gặp những tình huống dở khóc dở cười, vô tình chung thì nó cũng đã tạo ra những chiếc meme mà ít nhiều trong số những người ngồi đây biết đến nó. Và giờ hãy đi qua một vòng quanh meme trong những tựa game nào.

Để tưởng nhớ người anh em, người đồng đội, người đồng chí đã hy sinh, hãy nhấn F (Call Of Duty: Advanced Warfare)

“Dao đẹp đấy” – trích lời nói của Senator Armstrong (Metal Gear Rising: Revengeance) còn nhân vật còn lại chắc chắn đã quá nổi tiếng rồi nên tôi không giới thiệu nữa

Persona 4 cũng là một rổ những câu thoại 3 chấm. Nó gợi nhớ với tôi rằng từ “shine” với tiếng Anh và tiếng Nhật khác nhau như thế nào.

Sau thời kỳ đồ sát toàn bộ các vị thần ở Hy Lạp và đi sang Bắc Âu, có lẽ chiến thần kiêm gà trống nuôi con cũng suýt quên tên cả đứa con của mình.

Và vì chiến thần đã ở trên rồi nên tôi nghĩ cũng đến lúc đưa cái này lên nữa. Nói thực thì người chơi hệ PC chúng tôi thích lắm.

Tổng kết lại, văn hoá meme đã lan toả đến nhiều nơi trên thế giới, trên không gian mạng và cả quán bia này nữa. Điều duy tâm cần lưu ý ở đây là mọi người sẽ sử dụng nó đúng cách hay không, hay lại lợi dụng rằng nó chỉ là meme thôi thì thật vô trách nhiệm bởi ảnh hưởng của nó hiện đã mang tính truyền thông trên mạng. Và một điều nữa tôi muốn dùng là meme sẽ được sử dụng để phục vụ cho những niềm vui cho mọi người để xả stress mỗi ngày, chứ không phải là một công cụ để làm tổn thương mọi người.