Sangatsu no Lion – Chân thật đến mức rùng mình

Thứ gì làm nên một bộ drama đời thường hay, yếu tố siêu nhiên, những cái chết đầy xúc động, hay là dàn nhân vật hùng hậu. Không! Tất cả những thứ đó không quan trọng bằng một thứ. Tạo nên sự đồng cảm giữa nhân vật và người xem.

Theo tôi, sự đồng cảm là mối quan hệ chủ chốt trong việc tạo ra một bất kì một bộ phim mà cái hay của nó dựa vào nhân vật. Nó dù không dâng trào như cảm giác đau thương, chắc chắn cũng không giải trí như cảm giác thoả mãn nhưng sự đồng cảm nó lâu dài hơn, gần gũi hơn. Khi người xem đã thấy đồng cảm với một nhân vật, thấu hiểu được tâm tư và đôi khi cả mất mát của họ, thì ta không cần phải thấy thứ gì cao xa để có thể làm ta khóc.

Có nhiều cách để tạo dựng nên mối quan hệ này. Từ việc tạo nên những quá khứ đau thương đến cả những sở thích quái dị. Nhưng chắc sẽ hiếm có một bộ phim nào xuất sắc bằng Sangatsu No Lion trong việc tạo nên sự đồng cảm.

Được sáng tác bởi nữ mangaka Chica Umino và được chuyển thể thành một bộ anime bởi Shaft. Sangatsu kể về Rei, một tuyển thủ Shogi thiên tài 17 tuổi. Trong quá khứ do mất gia đình qua một vụ tai nạn giao thông, cậu đã phải theo con đường Shogi chuyên nghiệp để có thể được nhận nuôi bởi gia đình Koda. Khi quyết định ra ngoài sống, cậu đã phải sống trong cô đơn giữa thành phố lớn. Hãy xem cậu trở lại hoà nhập với xã hội qua sự giúp đỡ của những người xung quanh.

Nhìn qua thì bạn sẽ thấy đây lại là một bộ anime thể thao với một cái twist người lớn. Well, không hẳn. Đây là một câu chuyện về con người, nó tìm hiểu nhiều khía cạnh trong đời sống, với mỗi một lứa tuổi đều có thể xem. Thế nên trong bài viết này, tôi cố gắng tìm hiểu thứ gì làm cho Sangatsu hay như vậy.

I – Chuyển thể hoàn hảo

Tại sao tôi lại nói đây là một chuyển thể hoàn hảo? Đầu tiên ta phải thế nào là một chuyển thể tốt. Sangatsu no Lion từ đầu đã là một bộ manga tuyệt vời, từ bố cục, cách sử dụng màu sắc và cả câu chuyện, tất cả nếu chỉ làm giống 100% thôi cũng đủ 9/10 rồi. Một chuyển thể thành công không chỉ phải giữ lại những giá trị của bộ manga mà còn phải sử dụng điểm mạnh của thể loại được chuyển thể. Trong đó anime là một thể loại có vô tận tiềm năng sáng tạo trong hình ảnh, cảm xúc, sự việc có thể được tả lại theo đủ loại cách không bao giờ bị giới hạn bởi bất kì thứ gì.

May mắn thay, Shaft nổi tiếng không phải là một studio làm cho có, từ khi đổi mới Shaft nổi tiếng về cách chuyển thể khác người. Nó độc đáo, không giống ai. Khác với cách làm càng trông chân thực hay càng đẹp càng tốt của các studio khác, Shaft chú trọng vào đạo diễn và phong cách. Họ không quan tâm đến vấn đề hợp thị hiếu mà lại chú trọng giúp thể hiện giúp khai thác hết cái tinh hoa của tác phẩm gốc. Cũng vì thế mà tác giả bộ truyện, Chica-sensei đã chọn chỉ giao phó tác phẩm cho mỗi studio này.

Và kết quả Shaft đã làm thành công một trong những bộ anime mà không chỉ nhìn đẹp nghe hay mà còn là một trong những bộ phim tràn đầy sự sáng tạo và ý nghĩa. Họ đáng lẽ ra có thể làm bình thường mà vẫn nó vẫn sẽ là môt bộ anime hay, nhưng họ vẫn dồn công sức vào đó, đưa nó nhiều bước xa hơn là chỉ hay.

II – Một góc nhìn khác về đam mê và hạnh phúc

Mặc dù không hẳn là một bộ anime thể thao nhưng Shogi vẫn là một phần quan trọng làm nên thành công của phim. Nhưng thế là không phải bạn cần có bất kì kiến thức gì về bộ môn này để hiểu hết ý nghĩa của nó.

Shogi trong Sangatsu no Lion không phải là chủ đề chính mà là một phương tiện, giúp đưa ta khám phá vào trong những vấn đề thực sự của phim.

Ta cũng chẳng cần hiểu rõ Shogi để có thể thấy chính yếu tố này thú vị, do chỉ cần qua phần đạo diễn âm thanh và hình ảnh của phim thôi cũng đủ để làm cho các trận đánh kịch tính và đáng xem với bất kì ai.

Thế tại sao Sangatsu lại chọn Shogi làm môn thể thao chủ đạo. Đó là do nó phản ánh rõ nhất lý tưởng mà tác giả muốn phản ánh.

Shogi là một môn thể thao cô đơn, luôn sẽ có chỉ một người đấu với một người khác, sẽ luôn có kẻ thắng kẻ thua, và nhiều khi sự nghiệp của cả một người có thể phụ thuộc vào chỉ một cuộc đấu đó, sẽ luôn có một kẻ phải ra về. Đồng thời nó cũng là môn thể thao mà hiếm ai quan tâm, sẽ hiếm có ai ngoài mấy ông bà già quan tâm vào nó cả, khiến cho nó càng cô đơn hơn.

Nhưng bộ anime này cho ta một góc nhìn khác về vấn đề này. Rằng hạnh phúc trong công việc không chỉ thực sự đến từ việc ta có thích nó hay không. Rằng nó sẽ đến từ chính những con người xung quanh ta, từ chính những đồng nghiệp của ta.

Ví dụ điển hình nhất không đâu khác chính là ở nhân vật chính của phim, Rei Kiriyama. Cậu không thích Shogi từ đầu, cậu chỉ chơi để kết nối với bố mình, và khi bố mất, cậu chơi để có thể sống trong một gia đình. Rồi khi chuyển ra ngoài, cậu lần nữa lại bị chính Shogi cô lập, bị xa lánh với bạn bè cùng lứa, tách biệt với xã hội.

Nhưng dù khi Rei đã kiếm được cho mình một mái ấm thực sự ở nhà Kawamoto, chính Shogi lại là người mà đã từ đầu đưa cậu đến đó. Đến cuối, hạnh phúc vẫn đến của cậu dù cậu vẫn chẳng thích shogi, nó đến qua những người đồng nghiệp, đối thủ, thầy giáo hay chính với em gái nhà Kawamoto, Hina.

Kể cả khi bạn không phải là một tuyển thủ Shogi chuyên nghiệp, bạn cũng có thể kết nối được với Rei. Nhiều khi, mỗi chúng ta quá cứng đầu đuổi theo đam mê, nhưng lại quên rằng nó chưa chắc đã có thể mang lại cho ta thứ hạnh phúc mà ta tưởng tượng, giống như Shogi trong Sangatsu, một công việc mơ ước cũng chỉ là phương tiện, chưa chắc là nó sẽ hợp bạn, chưa chắc là nó sẽ như trong giấc mơ. Hạnh phúc không chỉ đến từ chính công việc mà sẽ có thể nảy ra trong quá trình ta làm.

III – Một trong những…

Nói hết về tất cả những ý nghĩa mà phim đã thực hiện tốt thì ta sẽ cần mấy nghìn từ nữa, thế nên hãy nói về cái chủ đề nổi bật nhất của phim: Bắt nạt.

*Cảnh báo Spoil*

Bạn của Hina Kawamoto, đột nhiên một hôm bị thông báo là phải do cô bé đó gặp nhiều vấn đề phức tạp trên lớp.

Khi mới chuyển lớp, Chiho đơn giản nhìn ban đầu như cô gái dập khuôn tốt bụng. Nhưng do một số lời dèm pha của bộ phận học sinh, cô trở thành nạn nhân của liên tiếp những trò bắt nạt đến từ những thành phần đầu gấu của lớp.

Mặc dù ban đầu bạn sẽ nghĩ bạn đã thấy những cảnh trên ngàn lần rồi, và bạn biết thừa chuyện gì sẽ xảy ra rồi, dù thế, hãy tiếp tục xem đi, do tôi có thể chắc chắn với bạn rằng nó hơn bạn tưởng tượng rất nhiều.

Qua mỗi cái phần này thôi ta sẽ thấy hai điểm đặc trưng làm nên thương hiệu của Chica-sensei, đầu tiên là khả năng xây dựng nhân vật bậc thầy, khi cô đã tạo ra những nhân vật mà tuy có vẻ “hoàn hảo”, tốt bụng, đáng yêu, chu đáo,… nhưng trong những hoàn cảnh nhất định, họ mới bộc lộ ra những điểm yếu thẳm sâu bên trong, tạo nên những nhân vật chân thật mà không làm đánh mất đi những thứ làm nên nhân vật đó từ ban đầu, những nhân vật mà không cần sự phát triển nhưng vẫn luôn làm muốn theo đuôi họ trong cuộc hành trình đầy trắc trở mà họ được đặt vào. Cái thứ hai chính là cách bà hiếm khi nào nhìn vấn đề một cách phiến diện.

Có một vấn đề mà những phim có đề tài bắt nạt thường gặp phải, đó là “tẩy trắng”, khi vì một lí do nào đó, nhân vật bắt nạt kia lại đột nhiên được coi là tốt ở những giai đoạn cuối của phim, không phải kiểu đáng thương hay đáng tha thứ mà là tốt, nghe có vẻ sai đúng không, nhưng không chỉ thế những lí do cũng thường rất…tệ, như cậu có một quá khứ đau buồn, cậu bị hồn ma nhập hay kể cả vì thấy người kia nổi tiếng quá. Hãy nhớ bắt nạt hay bạo hành không bao giờ là tốt, sẽ có thể trên thế gian này có người đủ tốt để tha thứ cho họ nhưng không bao giờ mà ta coi chúng là đúng.

Sangatsu thì khác, nó lên án cái vấn đề bắt nạt trong học đường một cách nghiêm túc, đưa ra những số liệu mà sẽ thường bị bỏ qua bởi nhiều bộ cùng đề tài, nêu ra tác hại của nó không chỉ tới người bị bắt nạt, mà cả thầy cô và xã hội, rồi không chỉ quy chụp hết vào một đối tượng, không nói “lỗi tại nhà trường hết đó” rồi gọi đó là xong, nó còn cho ta thấy sự thờ ơ của những người xung quanh, chính gia đình người gây ra vấn đề và cả sự thiếu sót ngay trong chính hệ thống giáo dục của Nhật Bản. Mặc dù kết thúc một cách tốt đẹp mà có thể nhiều người xấu số khác trong xã hội không thể có được Sangatsu vẫn đã làm rõ ra vấn đề, đồng thời khiến tất cả người xem đều bị cuốn theo với câu chuyện, tạo nên một bộ phim độc nhất vô nhị.

Thực sự thì đến đây tôi không còn gì để nói ngoài việc, sao bạn còn ở đây, hãy xem nó ngay bây giờ.