Superman – một cái tên mà có lẽ chỉ cần nghe thấy thôi là gần như bất cứ ai cũng hình dung ra được một cách khá trọn vẹn về nhân vật. Này thì bộ đồ xanh, cái quần đỏ, áo choàng đỏ tung bay và một chữ S trước ngực, thế đứng chống nạnh hiên ngang, và một gương mặt tự tin đầy hy vọng. Cùng với vẻ ngoài đặc trưng đó là một sức mạnh vô song đã không biết bao lần giải cứu cả thế giới, nếu không muốn nói là cả vũ trụ – thậm chí đa vũ trụ. Superman là một trong những biểu tượng lớn nhất của văn hóa đại chúng nói chung và giới siêu anh hùng nói riêng. Buồn cười thay, đi kèm theo đó là cả những hiểu lầm cực kỳ tai hại về giá trị của chính nhân vật này.
Đôi khi, cũng chính do những hiểu lầm này mà chúng ta khó lòng có được một tựa game riêng nào về Superman thật sự hay. Các nhân vật khác thì đều đã có game thành công cả rồi: Batman có series Arkham, Spider-Man cũng có mặt trên PlayStation 4, đến các các hội nhóm như X-Men, Avengers và cả Justice League (bao gồm luôn Superman trong đấy) cũng có những tựa game thành công nhất định có thể kể đến như X-Men Legends, Marvel Ultimate Alliance, Injustice Gods Among Us và mấy game Lego (yup)… Nhưng tiệt nhiên các game riêng về Superman kể ra toàn những thất bại sấp mặt chẳng ai muốn nhớ đến.
Lưu ý: nội dung bài viết hoàn toàn original với 1 số luận điểm được tham khảo, vì tác giả này ở HSBT thuộc dạng chỉ rảnh chơi game, xem phim, đọc truyện, xem wrestling và viết bài cho tốt nhất, chứ dân HSBT không rảnh để đi làm ăn cắp rác rưởi như mạng xã hội rêu rao.
Tổng quan về Superman
Superman lần đầu tiên xuất hiện trong tập truyện Action Comics #1 vào năm 1938 do sự sáng tạo của Jerry Siegel và Joe Schuster. Kể từ khi ra mắt, Superman đã được xem là chuẩn mực của việc tạo ra một siêu anh hùng: anh dũng, mạnh mẽ, chiến đấu vì công lý và có một danh tính bí mật. Hơn nữa, Supernan được xem là tiêu chuẩn nóc, là cảnh giới cao nhất của siêu anh hùng, còn những anh hùng không năng lực như Batman thì nằm ở cực trái ngược.
Superman nổi danh là chiến đấu vì “Sự thật, công lý và đường lối Mỹ” với ý định ban đầu là trở thành một bản tuyên truyền về việc người Mỹ tham gia Thế chiến II (cùng đồng nghiệp Captain America bên Marvel), không những thế anh lại còn là một phương tiện giáo dục khá tốt trên chương trình radio của riêng mình. Cụ thể, chương trình radio về Superman từng được dùng để hạ gục sự tồn tại của hội nhóm két tiếng Klu Klux Klan. Và có lẽ một số người không biết: điểm yếu chết người của Superman, đá Kryptonite (xanh lục) lần đầu tiên xuất hiện chính là ngay trên radio show này. Tất cả những điều này chỉ càng làm cho những giá trị đạo đức về Superman càng thêm được củng cố trong lòng độc giả.
Kể lại câu chuyện của Superman sau bao nhiêu sự phát triển và thay đổi nào: Kal-El (từng) được xem là người con cuối cùng của hành tinh Krypton, cha mẹ anh là Jor-El và Lara Lor-Van đã gửi anh vào một tàu vũ trụ phóng thẳng đến Trái Đất. Cặp vợ chồng nông dân Jonathan và Martha Kent bắt gặp con tàu rơi xuống Smallville, và rồi nhận nuôi cậu bé kỳ lạ này và đặt tên Trái Đất là Clark Kent. Xuyên suốt cả tuổi thơ, Clark luôn phải đấu tranh với sức mạnh của mình để làm một người bình thường, chẳng có bao nhiêu người biết được bí mật của cậu. Cậu thông minh hơn người, nhanh và mạnh hơn người, nhưng điều đó hoàn toàn có thể gây hại đến cả cậu lẫn người khác xung quanh.
Để dùng sức mạnh làm việc thiện mà vẫn giữ được bí mật, cậu trở thành… Superboy, và vô tình tạo ra một mối thù với kẻ tử thù sau này là Lex Luthor. Dần dà Clark lớn lên, chuyển đến Metropolis để làm phóng viên ở Daily Planet và ăn lương của… Bruce Wayne (thật đấy). Từ đó, anh trở thành Superman và luôn giải cứu thành phố và cô-bạn-gái-về-sau-thành-vợ Lois Lane mỗi khi cần thiết. Ở phương diện rộng hơn, Superman là một trong những thành viên đầu tiên sáng lập ra Justice Leage (of America), là gương mặt đại diện của toàn thể giới siêu anh hùng trong vũ trụ DC.
Trong suốt cả lịch sử tồn tại của mình, Superman đã từng, thậm chí là đang được buff lên mạnh một cách… khủng khiếp. Kiểu chỉ cần có Superman là mọi thứ đều có thể giải quyết được. Trong những đợt Crisis, không ít lần Superman chính là deus ex machina – một phương pháp kiểu cứu tinh từ trên trời rơi xuống giải cứu cả đa vũ trụ bởi khả năng của mình. Đó là một trong những lí do việc làm tiêu chuẩn nóc của anh càng có lý hơn… Kiểu gần như chưa có siêu anh hùng nào, dẫu có là bản sao của hãng cạnh tranh/vũ trụ khác/có năng lực tương tự hay gì gì ấy thì đều vẫn không thể so được với Superman trên phương diện chung.
Vì vậy mà đầu những năm 90 khi Superman chết về tay Doomsday đã tạo ra cú shock cực lớn. Điều này vô tình làm ra một hình ảnh Superman “vai u thịt bắp” và ít ai để tâm đến Superman là ai với những giá trị tinh thần lớn lao. Sự nhân văn nhất về Superman đó chính là việc anh ta là một vị thần nhưng luôn sống như một con người: anh ta không thật sự hoàn hảo, anh ta cũng biết sợ hãi – giận dữ và phải vượt qua bản thân; anh ta có thể yêu thương vợ con cha mẹ tha thiết, bảo vệ tất cả mọi người, là thủ lĩnh tinh thần của các đồng đội; anh không bao giờ lạm dụng sức mạnh của mình, nếu không muốn nói là kiềm chế ở mức thấp nhất khi sống xung quanh “cả một thế giới làm bằng giấy” như vậy.
Ý nghĩa về Superman không phải là anh ta mạnh như thế nào, anh ta có thể cứu thế giới được bao nhiêu lần, đánh bại được Son Goku hay bất kỳ nhân vật giả tưởng nào khác hay không… Mà anh ta chỉ đơn giản là đại diện cao nhất của cái thiện, là biểu tượng của hy vọng như rất rất nhiều người biết về anh bao lâu nay. Đó mới là lí do đại chúng yêu thích Superman.
Một số đầu truyện hoặc câu chuyện tui khuyên mọi người nên đọc để hiểu hơn về những giá trị đích thực của Superman: Superman của John Byrne, Secret Origins, American Alien, Birthright, Superman All-Star, Red Son, Kingdom Come, Superman New 52, Superman Unchained, Superman: Lois and Clark, Superman Rebirth… Và nếu mọi người quan tâm, Injustice, nhưng làm ơn hãy nhìn nó theo góc độ game và vũ trụ khác.
Về phim ảnh: Superman của Max Fleischer, Superman Animated series, Justice League/ JL Unlimited – thật ra là gần như toàn bộ phim hoạt hình trong những năm 2000 đến đầu 2010s, Superman 1978, Man of Steel, Batman v Superman: Dawn of Justice Ultimate Edition (hai cái sau tranh cãi, nhưng tui không quan tâm).
Thật lòng mà nói thì cũng như các nhân vật truyện tranh khác, Superman thật sự có rất nhiều yếu tố để có cho riêng mình một video game riêng. Nhưng đa số chúng toàn là thất bại cả. Vì sao vậy?
Trăm điều khó để làm game về “Người đàn ông thép”?
Chỉ nhìn qua bề nổi của tảng băng thì có lẽ hạn chế lớn nhất trong game của Superman có hai vấn đề lớn: Progression trong gameplay và việc xây dựng câu chuyện – nhân vật.
Vấn đề progression
Chỉ xét về mặt gameplay, thành thật mà nói Superman không có cái gì, hay nói chính xác hơn là không thiếu sót điều gì để chúng ta thật sự xây dựng kỹ năng, từ đó có vấn đề về progression.
Với Batman Arkham, đa phần trong quá trình chơi game chúng ta sẽ có thêm những món đồ chơi mới giúp ích cho quá trình quay lại các khu vực cũ, phối hợp đòn thế trong chiến đấu, thậm chí là ở Arkham Knight còn cho cả suit mới và Batmobile để thêm trò mà quậy phá. Ở Marvel’s Spider-Man thì do tui cũng chưa chơi ở thời điểm viết bài này, nhưng chắc cũng sẽ có những thứ cần mở khóa bằng điểm kỹ năng với bộ Advance suit… Tựu trung, đó là các nhân vật khác kể cả có siêu năng lực hay đồ nghề thì họ vẫn luôn có hạn chế, và những những điều họ có chỉ dùng để có tính khắc phục hay chống đỡ những hạn chế đấy mà thôi.
Còn với tên sịp đỏ này hả, hạn chế gì cơ? Tui không bàn đến chuyện những thứ Kryptonite, mặt trời đỏ hay ma thuật – các điểm yếu cố hữu của Superman, nhưng ý tui là ở tình huống chung thì Superman gần như không có một hạn chế gì cả. Superman về cơ bản đúng nghĩa là mạnh như thần: mắt bắn tia nhiệt, miệng hà hơi gây ngạt… à nhầm thổi bay hoặc đóng băng mọi thứ, mình đồng da sắt đạn dược không xuyên thủng, mạnh đến nỗi… đấm cả thần thánh như con không đẻ (thần thánh đúng nghĩa trong vũ trụ DC!). OP như vậy thì khó làm game sao cho có progression thật sự, vì bạn… có cái gì để luyện đâu chứ. Ở video game làm sao để người chơi thật sự cảm thấy sự khó khăn hợp với gameplay lẫn cốt truyện mà không biến quái hoặc boss trong game đơn giản chỉ là một cái bao cát cây máu dài sọc – một chiêu trò tăng độ khó thường thấy thì sao có thể gây đột phá? Mà nếu dùng chỉ những kẻ đấu trí để tạo cốt truyện mà không cho tận tay điều khiển năng lực của Superman… trừ Telltale ra thì chán chết.
Bạn cũng có thể lôi Superman ra ngoài vũ trụ và cả chiều không gian khác để gặp toàn “hàng khủng” cũng được, nhưng có một vấn đề khác mà tui sẽ bàn sau ở dưới.
Trai tốt thì không vui
Về cái gọi là tính cách có phần đơn giản, anh hùng kiểu mẫu, có lẽ nếu chỉ liếc sơ qua chúng ta có thể thấy rằng Superman có tính cách khá là một chiều. Mang cái danh Big Blue Boyscout trong comics, đa phần những gì chúng ta thấy về Superman là kẻ luôn luôn thánh thiện, hướng đến phần tích cực, lạc quan, tinh thần chiến đấu ngoan cường và luôn có ý thức xả thân bảo vệ kẻ khác. Nghe rất hoành tráng, cao quý… và cũng vô cùng nhàm chán, vì bao nhiêu character arc rồi cũng sẽ nằm trong nhiêu đó mà thôi.
Không phải là không thể viết về một anh hùng kiểu mẫu hay ho, nhưng với Superman thì… sao nhỉ, hắn thánh thiện một cách quá đáng (đa phần trường hợp là vậy), điều này càng khiến việc viết ra một Superman đa chiều càng khó khăn hơn. Cụ thể thì, điều sâu sắc nhất chúng ta vẫn thường thấy về Superman là chúng ta thấy anh ta mạnh như thần, nhưng lại sống như một con người, thậm chí là phiên bản con người “tốt nhất có thể”. Dẫu thật sự trong tâm lý của Superman có kha khá những điều tăm tối đầy đủ hỉ nộ ái ố để khai phá, nhưng nó lại dễ gây mất hình ảnh làm người chơi hoặc fan thấy không ổn. Nhìn Superman New 52 và phim Man of Steel là thấy rõ nhất việc này.
Nói chung, nếu như việc OP mà trở thành kiểu… dĩ nhiên còn nội dung làm về nhân vật kiểu mẫu, chuyện chán nản về gameplay là thứ rất dễ xảy ra. Chính Saints Row IV là ví dụ điển hình, may mà game đó chỉ cho chúng ta ngang ngửa Neo trong Matrix thôi chứ chưa hẳn là Superman đấy, và chỉ có việc kịch bản về bọn điên khùng ấy mới cứu cả game. Cả trong điện ảnh lẫn video game, chúng ta đều muốn cùng trải qua những chướng ngại, khó khăn về mặt thể chất lẫn tinh thần, câu chuyện về Superman khó có thể có việc đó theo hướng chuyện cá nhân của anh ta thôi chứ không liên quan đến người thân.
Games hay