Nếu các bạn chưa biết thì Mass Effect Legendary Edition là bộ sưu tầm remaster của ba game Mass Effect, Mass Effect 2, Mass Effect 3 kinh điển và đi kèm với gần như tất cả DLC từng phát hành cho các game nguyên bản. Sở dĩ, một trong những lý do series Mass Effect gây được tiếng vang lớn như vậy là do việc người chơi là một phần của cốt truyện, bất cứ hành động nào của người chơi đều sẽ dẫn đến một sự kiện khác. Nhưng đi cùng với đó, cái kết của Mass Effect có lẽ là một trong nhưng cái kết gây tranh cãi nhất sau Game of Thrones hay Lost.
Mass Effect Legendary Edition lấy bối cảnh tương lai vào năm 2183, người chơi sẽ hóa thân thành Chỉ huy Shepard với sứ mệnh lớn lao là cứu lấy thiên hà. Con người lúc đó mới phát hiện ra một số phế tích của nền văn minh cổ của Người Prothean trên sao Hỏa và dùng nó để duy chuyển xuyên các hệ sao trong vòng nháy mắt. Nhờ vậy, loài người có thể tiếp xúc và ngoại giao với các chủng loài ngoài hành tinh khác trong thiên hà. Lúc này, trong hành trình khám phá của mình, Shepard mới phát hiện ra The Reaper, một chủng tộc sinh vật xuất hiện sau mỗi 50.000 năm để quét sạch tất cả các dạng sống tiến hóa nhất của thiên hà. Người Prothean cũng đã bị tiêu diệt 50.000 năm trước bởi The Reaper theo cách như vậy. Mỗi phần của tựa game, ta sẽ được theo chân Shepard dạo chơi trên những hành tinh mới, thu nhận đồng đội và cuối cùng là tìm cách cứu lấy vũ trụ.
Trong suốt mỗi cuộc hành trình, người chơi sẽ được đưa ra những lựa chọn quan trọng có thể làm ảnh hưởng đến các nhân vật khác hay thậm chí là cả một chủng tộc hay hành tinh. Đơn cử như việc nếu Shepard không làm nhiệm vụ phụ liên quan hay dành nhiều thời gian với một nhân vật nào đó thì nhân vật đó có thể sẽ không có một cái kết tốt đẹp. Bạn luôn có thể giành được sự tôn trọng và lòng trung thành hay dùng nắm đấm thép để nắn gấn mọi người xung quanh. Ví dụ như ở nhiệm vụ cuối cùng Suicide Mission trong phần hai của tựa game, nếu người chơi phát triển mối quan hệ đủ khắn khít với các thành viên trong đội thì cả đội sẽ cùng sống sót nhưng nếu không thì gần như hầu hết đồng đội sẽ bị tiêu diệt.
Có những lựa chọn diễn ra ở quy mô lớn hơn như việc người chơi bị cuốn vào cuộc xung đột của chủng tộc Quarian và tộc người máy Geth. Ở đó, Shepard có thể lựa chọn giữa việc tộc nào sẽ bị diệt chủng hoàn toàn. Nhưng nếu Shepard có nhiều điểm ngoại giao hơn, thì bạn cũng sẽ có thể giúp đàm phán một giải pháp hòa bình. Tuy nhiên, trong cả hai trường hợp, kết quả sẽ phụ thuộc vào sự kết hợp giữa kỹ năng và niềm mong muốn của người chơi. Về cơ bản thì gameplay này cũng không đặc biệt lắm khi người chơi đóng vai trò là một vị anh hùng và có thể quyết định số phận của kẻ khác. Nhưng nó cũng gợi nên một câu hỏi lớn hơn về ý chí tự do. Những lựa chọn này là của cá nhân bạn, không bị ràng buộc bởi cốt truyện, gần như mọi việc diễn ra trong tựa game này là do bạn chọn. Ngoài đời cũng không có định mệnh xảy ra bởi vì nó chứa đầy những người có ý chí tự do như bạn.
Và đó cũng là lý do tại sao rất nhiều người ghét cái kết của game, khi họ chỉ có một số lựa chọn đã định trước. Ở phần ba – cũng là phần cuối của tựa game, Shepard sẽ giành thời gian để hợp nhất các chủng tộc từ khắp thiên hà thành một lực lượng quân sự hùng mạnh, sẵn sàng để đối đầu với lũ Reaper và giành lại Trái Đất. Đồng thời, họ cũng cố gắng sửa chữa một vũ khí do người Protheans để lại, được gọi là Crucible, thứ mà họ tin rằng có thể giúp họ trong cuộc chiến này. Sau khi cùng nhau tử chiến và bị trọng thương ở London, Shepard cuối cùng cũng đến được Crucible. Nhưng trước khi Shepard có thể kích hoạt siêu vũ khí cổ xưa của mình, họ phải đối mặt với một trí thông minh nhân tạo có tên là Catalyst. Mang hình hài của một cậu bé mà Shepard không thể cứu được trong cuộc xâm lược của Reaper ở đâu phần game. Catalyst tiết lộ rằng nó là thứ đứng sau, hoàn toàn kiểm soát lũ Reaper. Nó tuyên bố rằng sự tồn tại của sự sống hữu cơ tiên tiến sẽ làm ảnh hưởng xấu đến sự tồn vong của cả thiên hà.
Đó là lý do tại sao Reaper xóa sổ bất kỳ nền văn minh nào trở nên quá tiên tiến, bảo tồn DNA của họ và để lại các dạng sống kém phát triển hơn. Nếu không có cái vòng tuần hoàn nhân tạo này, cái chết và sự tái sinh, tất cả sự sống hữu cơ trong thiên hà cuối cùng sẽ bị xóa sổ vĩnh viễn. Mặc dù từ lâu chúng ta đã luôn nghĩ về Reapers như là hiện thân của chính cái chết, nhưng chúng thực ra là đang thực hiện sứ mệnh bảo toàn sự sống bằng mọi giá. Nhưng cuối cùng Catalyst cũng phải thừa nhận rằng Shepherd đã chiến thắng, và đưa cho ta ba lựa chọn. Shepherd có thể thực hiện kế hoạch ban đầu và sử dụng Crucible để quét sạch lũ Reapers, nhưng điều này cũng sẽ phá hủy tất cả các A.I khác trong thiên hà như EDI hay chủng tộc người máy Geth,…
Và Catalyst cũng cảnh báo chắc chắn rằng các sự sống hữu cơ sẽ tạo ra một chủng tộc máy móc mới và chiến tranh sẽ lại nổ ra. Ngoài ra, bạn cũng có thể biến Reapers thành lực lượng cảnh sát cho thiên hà, do một bản sao AI của Shepard điều khiển. Điều này sẽ mang lại hòa bình, nhưng nó cũng có thể biến Shepard thành một nhà độc tài toàn năng, không còn mối liên hệ nào với cuộc sống hữu cơ. Cuối cùng, người chơi có thể chọn thêm DNA của mình vào Crucible để tạo ra một phản ứng dây chuyền, khiến DNA của tất cả sự sống nhân tạo và hữu cơ trên khắp thiên hà hợp nhất, do đó có thể kết thúc chiến tranh vĩnh viễn.
Những lựa chọn trên không làm hài lòng nhiều fan hâm mộ của tựa game cơ bản vì những lý do sau:
- Thứ nhất, 3 sự lựa chọn chính này sẽ làm lu mờ đi hoàn toàn các lựa chọn trước đó của người chơi. Như việc chữa lấy căn bệnh Genophage cứu lấy giống loài Krogan, kết thúc cuộc chiến Quarian-Geth, cứu vô vàn mạng sống và gắn kết với tất cả đồng đội của mình. Tất cả đều sẽ trở nên vô nghĩa.
- Thứ hai, kết quả cuối cùng phần lớn giống nhau cho dù bạn chọn gì. Bạn sẽ được xem Crucible thực hiện công việc của mình và sau đó thưởng thức một đoạn cắt cảnh nơi các thành viên trong phi hành đoàn của bạn nhìn ra đường chân trời của thế giới mới mà bạn đã góp phần tạo ra. Ngoài một ending có ngụ ý rằng Shepard vẫn có thể sống sót thì về cơ bản các kết thúc đều giống nhau.
Đối với nhiều người, những cái kết này đi ngược lại hoàn toàn với những gì tựa game đã hướng đến: tôn vinh ý chí tự do, một động lực giúp cho cuộc sống của chúng ta ý nghĩa hơn. Nhưng trên thực tế, Mass Effect luôn thể hiện rõ rằng đây không phải là câu chuyện về người anh hùng thông thường. Vũ trụ quá rộng lớn, quá đông đúc và quá phức tạp để chỉ một người có thể đưa ra quyết định. Ngay cả đối với nhân vật vĩ đại như Shepard.
Suy cho cùng, sự sống hữu cơ trong Mass Effect bị mắc kẹt trong vòng tuần hoàn vô tận của cái chết. Rằng định mệnh của chúng ta là phát triển quá tiên tiến để rồi tự hủy diệt chính mình không bằng cách này thì cách khác. Lũ Reapers giải quyết vấn đề này bằng cách tạo ra một chu trình nhỏ hơn, xóa sổ một thế hệ sống hữu cơ phát triển để bảo vệ thế hệ tiếp theo. Và các lựa chọn cuối cùng được giao cho Shepard ở cuối trò chơi đại diện cho ba giải pháp thay thế; hoặc tiếp tục chu kỳ này bằng cách giết lũ Reaper, hoặc chỉ huy chúng, hoặc phá vỡ vòng tuần hoàn chết chóc này bằng cách hài hòa tất cả sự sống trên khắp thiên hà. Không có lựa chọn nào là hoàn toàn tốt cả.
“Tôi sẽ đấu tranh cho sự tự do. Và khi tôi chết, tôi sẽ chết biết rằng mình đã cố gắng hết sức!” – Shepard
Câu chuyện về Shepard sẽ được kể lại từ thế kỷ này sang thế kỷ khác, mang đến sự hướng dẫn, trấn an và khích lệ cho các thế hệ tương lai. Số phận của Shepard cuối cùng tuy rằng bị ràng buộc nhưng tất cả những lựa chọn mà bạn đã đưa ra trong suốt quãng đường của mình vẫn đủ mạnh mẽ để tạo ra tiếng vang cho hàng ngàn năm tiếp sau nữa.
Tuy những lựa chọn cuối cùng đó khó có thể làm hài lòng tất cả mọi người, nhưng có lẽ chúng ta đều đồng ý rằng những khoảnh khắc, kỷ niệm khi đứng về phía đồng đội chống lại cái ác, đối mặt với sự bất công, là một trong những kỷ niệm khó quên nhất với mỗi game thủ. Bởi vì suy cho cùng, thứ quan trọng nhất chính là kỷ niệm.
