Gọi là trong đời thôi chứ thực ra giờ tôi mới được 20 cái xuân xanh. Đọc truyện từ tấm bé, trừ đi cái thời gian tập ăn tập nói tập gói tập mở thì chắc cũng ngót nghét 15 nồi bánh chưng. Cái tuổi thơ tôi là xem tranh rồi đọc, đọc và đọc cứ thế cho tới bây giờ. Truyện tranh mới ra thì cũng nghía qua một chút, đầu truyện hay hay xuất bản thì cũng lượn qua và mua tập 1 hay tập cuối làm kỉ niệm, để thế thôi chứ không dám đọc và nếu hay quá sức tưởng tượng thì thôi cũng đành phá luật để xem rồi bọc lại ngay ngắn mà đem cất. Tôi cũng chưa đạt đến cái cảnh giới của các otaku hay các wibu bởi biết rằng để đạt đến thì chắc nó còn xa vời lắm lắm và cũng không xem anime nhiều nữa. Tôi chỉ dám nhận là một kẻ mê truyện tranh, đủ để gặp người hợp cạ thì có thể tâm sự cả một ngày dài. Giờ đọc qua những bộ gần đây, thấy cũng hay nhưng có lẽ cái kỉ niệm, cái cảm xúc thì không thể nào bằng cái ngày đó.
Quay lại với manga thể thao thì đó là một thứ cực kì đặc biệt, nơi đó có máu, mồ hôi và nước mắt, nơi mà chỉ nỗ lực luyện tập mới đem lại thành công và cảm giác được đứng trên sân đấu, cháy hết mình vì đam mê và chiến đấu trên tinh thần cao thượng. Đọc manga thể thao có khó hiểu không? Mình không biết luật có đọc được không? hoàn toàn được, thậm chí cực dễ hiểu là đằng khác. Nhân vật chính trong các bộ truyện thường là các tay mơ, những kẻ ngoại đạo, những hòn ngọc thô đang cần được mài giũa. Chúng ta sẽ được đồng hành cùng nhân vật, trưởng thành cùng họ, hiểu thêm về những môn thể thao, cùng vươn tới những mục tiêu xa xôi, đẹp đẽ.
Và cũng vì là thể thao nên cực kì khốc liệt đến độ nhịp thở như hòa cùng nhân vật, đến độ mồ hôi chảy cả trong truyện cũng như trên trang giấy. Bên cạnh đó còn có những yếu tố hài hước đặc trưng không thể thiếu, những phân cảnh đời thường, đủ độ chân thực, không đến mức bắn chưởng tung tóe. Còn phải nhắc thêm nữa là nó truyền cảm hứng và tình yêu với các bộ môn đó cực kì lớn. Anh em chúng tôi cũng đã từng tập những cú sút siêu phàm trong truyện, cố gắng làm một chiếc gậy bóng chày, một cái găng bắt bóng hay khoét cái rổ nhặt rau của bà rồi treo lên để ném bóng rồi sau bị ăn chửi như thế nào, cố tìm kiếm kênh trực tiếp xem các bộ môn đó, chăm chú nghe bản tin thể thao ra sao… đến bây giờ khi viết những dòng này tôi vẫn còn nhớ rõ.
Danh sách dưới đây là những bộ truyện hay nhất của tôi, cùng tôi đi qua bao năm tháng, cùng tôi lớn lên, mỗi bộ là một môn thể thao khác nhau, và tôi cũng đắn đo rất nhiều khi lên danh sách để đảm bảo mỗi bộ đều mang một màu sắc riêng biệt nhưng giờ chốt sổ được rồi. Mà các truyện ở dưới cũng khá là cũ và hoàn thiện cả rồi, bộ gần đây nhất thì đã kết thúc từ năm 2009. Tôi cũng xin phép viết tên các nhân vật theo bản dịch các nhà xuất bản cũ, dẫu điều đó không đúng với nguyên tác và không tôn trọng tác giả nhưng với tôi nó lại dễ nhớ và cái cảm xúc ngày đó dễ ào ạt ùa về hơn. Bài viết hơi dài một chút nên rất cảm ơn mọi người nhiều lắm lắm khi đã xem.
Đường dẫn đến khung thành – Jindo
Nhắc tới thể thao thì không thể không nhắc tới bộ môn thể thao vua làm say đắm biết bao nhiêu tín đồ trên khắp thế giới. Sáng đá bóng, trưa đọc truyện bóng đá, chiều lại chơi game đá bóng, tối lại xem bóng đá. Cứ cái chu trình như vậy, bóng rồi đá, đá rồi bóng, đá, bóng, bóng, đá nó cứ loạn cả lên suốt ngày dài, nói tóm gọn bằng câu ăn bóng đá, ngủ bóng đá cũng được. Jindo là một phần trong đó, một bộ truyện tinh quái, tràn ngập bóng đá với nét vẽ đẹp, các cú sút thể hiện uy lực, đường nét, tính cách nhân vật được phát triển rõ ràng, mạch lạc và một điều nữa là cực cực hài hước. Đó là điều tôi mê Jindo, cầm quyển truyện mà có thể cười híp mắt, cười rung bụng, cười ngoác không ngậm được mồm, cười đến độ bò lăn rồi ho sù sụ, cười đến mức như dại như hâm, đến độ người khác tưởng thằng này cười như ở Châu Quỳ mới ra. Chắc chắn rằng đây là bộ truyện tràn ngập tuổi thơ với chúng ta, một bộ truyện phải đọc một lần trong đời.

Mỗi lần đọc đến đoạn này tôi cứ cười mãi
Đó là câu chuyện về đội bóng Suya, về Jindo, một anh chàng nhỏ con mà có võ Hong Kong, thành phần cá biệt của đội bóng, không hề biết một tí luật bóng đá nào, không bao giờ từ bỏ, không chấp nhận thua cuộc, và chỉ biết một điều là đưa bóng vào lưới đối thủ. Bên cạnh đó là anh chàng đội trưởng Yara máy ủi với thể lực kỹ thuật hoàn hảo với tuyệt kĩ đẩy vai và luôn phải đứng ra giải quyết rắc rối của Jindo. Thủ môn Ken bốn mắt bình tĩnh và tỉnh táo. Taburo – một anh chàng đặc biệt mà giờ tôi vẫn nhớ trên trang giới thiệu ghi là chàng libero trầm tĩnh nhưng lại quá nhiệt tình, vì Jindo mà quay lại với bóng đá, cũng vì chính cậu mà lại phải từ bỏ đội bóng một lần nữa. Yukidaro với biệt danh mồm méo có một mối liên hệ đặc biệt với đội bóng Suya, không phải là một người thay thế mà là một mảnh ghép quan trọng khi Taburo rời đi, cũng là người luôn bị chàng lùn Jindo lôi kéo vào các trò nghịch ngợm.
Một chàng hậu vệ lãng tử siêu ngầu nữa là Iosha với đôi chân pha lê, chàng hậu vệ mạnh mẽ nhưng bị chấn thương, chuyển đến trường Suya để rời bỏ bóng đá nhưng rồi lại khoác lên mình chiếc áo ấy một lần nữa và chỉ vào sân những lúc quan trọng nhất, lúc đội bóng cần anh nhất. Thêm một nhân vật tuy không phải thành viên đội bóng nhưng hễ những ai mà từng đọc sẽ đều bật cười và hoài niệm, đó là Tổng Quyền.
Jindo có một lối chơi bóng đặc biệt không đâu có, những pha diễn xiếc với trái bóng trên sân đấu, những kiểu ghi bàn đều không giống ai, để lại một ấn tượng cực kì mạnh mẽ và những tiếng cười không dứt. Cốt truyện phần 1 xoay quanh đội bóng Suya với một công thức quen thuộc là Jindo quậy phá ngoài sân cỏ với cầu thủ chủ lực đối phương, gặp lại nhau ở sân bóng, bị dẫn trước và sau đó ngược dòng. Cốt truyện có thế thôi mà say mê biết bao thế hệ ở Việt Nam bởi càng đọc, câu chuyện càng trở nên cuốn hút, nét vẽ tác giả càng trở nên đẹp hơn, chiến thuật trên sân đấu càng rõ ràng, các trận chiến ngoài sân cỏ cũng dữ dội và hấp dẫn không hề thua kém các bộ truyện đánh đấm thời bấy giờ, nêu bật tinh thần chiến đấu và tình đồng đội, cho tôi cảm giác giải trí đúng nghĩa là tận hưởng truyện tranh.
Đội bóng Suya toàn những thành phần thấp bé hay phì lũ ấy đã trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, đồng đội hơn bao giờ hết, cùng những thành viên chủ chốt ấy hướng tới danh hiệu cao quý nhất Nhật Bản. Họ sẽ đương đầu với biết bao đối thủ mạnh mẽ trên cả nước để phục thù với đội bóng mạnh nhất Kowaki, đội bóng của Hiro – người bạn cũ của Yara, người anh trai song sinh của Ken, người mà đã từ bỏ cả hai, theo đuổi những mục đích cao hơn mà bỏ đi tình cảm bạn bè. Mỗi đối thủ của đội Suya đều đáng gờm theo nhiều cách khác nhau. Đó là Siri Cacloba với viên đạn màu đen, Rasuran với cú sút vòng cung, Ichidaro người anh của Yukidaro với khả năng vượt bậc và toàn diện, chàng thủ môn với cách bắt bóng hoa mỹ Hakone, Hiro với cú sút phi đạn, Chika năm yên. Những khắc tinh của Jindo là Iwao, Oba hay đó chính là Taburo, người đã từng là bạn nay trở thành đối thủ, người đã hiểu Yara, hiểu Jindo nhất.
Jindo và Yara là đầu tàu của cả đội bóng. Họ gọi nhau một cách thân mật là bạn hàng xóm, họ sẽ chẳng cần phải tâm sự hay nói chuyện gì nhiều, thứ họ gắn kết là trên sân bóng, là người kiến tạo kẻ ghi bàn, là kẻ gây rối người giải quyết và lúc cần nhất để thấu hiểu, động viên tinh thần thì đánh lộn là điều tốt nhất, đánh thật mạnh, đánh thật đau rồi lại ngã vật ra mà cười sảng khoái rồi đứng dậy mà tiếp tục chiến đấu. Mọi người thích Jindo, thích Yara vì lẽ dĩ nhiên, thích Ken vì sự bình tĩnh và tỉnh táo, thích Iosha vì tinh thần bất khuất và tài năng dẫu cho chấn thương khiến anh không phát huy thực lực thì Taburo lại có thể khiến người ta vừa e sợ, vừa ghét nhưng cũng vừa yêu.
Anh có một quá khứ không mấy tốt đẹp nhưng vì tình yêu với trái bóng, vì những người đồng đội mà rũ bỏ mọi thứ tiến về phía trước, trở thành chốt chặn không thể thiếu của đội bóng Suya. Thế nhưng cái quá khứ ấy lại đeo bám anh, buộc anh phải xa rời bóng đá một lần nữa. Anh đã chọn cách rời đi, nhận hết tội lỗi về mình để đội bóng được an toàn mà tiếp tục ước mơ vô địch. Nhưng anh không rời bỏ bóng đá mà tiếp tục ở một ngôi trường khác, đem đến đó thứ đội bóng này còn thiếu: sự đoàn kết. Khi tái ngộ, người đọc có ghét anh không? Họ rất ghét, coi anh như một kẻ phản bội đội bóng, bản thân tôi cũng thế. Nhưng đây là thể thao, chỉ có chiến đấu hết mình mới chính là cách tốt nhất để tôn trọng công sức tập luyện của bản thân cũng như tôn trọng đối thủ. Mà có lẽ khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, vẫn là bóng lưng ấy, số 4 ấy, ngày đó ra đi bảo vệ đội bóng, nay lại đứng trầm buồn mà khiến tôi cảm giác bồi hồi. Anh đã không thể vào được chung kết, chỉ nhắn nhủ Yara rằng hãy trả món nợ năm ngoái bằng cách sút tung lưới Kowaki đi. Đó cũng là một nuối tiếc thật lớn, tiếc rằng Taburo không thể đồng hành cùng những người bạn ở Suya lên ngôi vô địch.
Phần 1 đã kết thúc như thế, họ, đội bóng Suya đã đạt được mục đích của mình nhưng phải chia tay mỗi người mỗi ngả, Jindo, Yara, Ken, Iosha, Yukidaro đều có cho mình con đường riêng phía trước. Một kết thúc vừa đủ nhưng lại cảm thấy thật buồn và nuối tiếc, trở thành cái bóng quá lớn cho các bộ Đường dẫn đến khung thành sau đó. Những Sôi động cầu trường, Jindo đi nhô, Cơn lốc sân cỏ, Vũ điệu trên sân cỏ (thật ra lâu quá rồi không nhớ tên chính xác bộ này nhưng nội dung nối tiếp Sôi động cầu trường, Tanaka sang Tây Ban Nha học bóng đá, không biết có hiệp sĩ nào nhớ không) không thể khỏa lấp được. Nhà xuất bản Kim Đồng đã từng phải in một phần của Jindo phần 2 vào cuối mỗi bộ truyện trên để níu kéo người đọc, sau đó đưa ra quyết định cuối cùng tái bản lại Jindo trên nền bìa xanh lá bắt mắt, kèm theo những phần in thiếu và phần 2. Phiên bản này đã trở thành huyền thoại với một lối dịch chỉ gói gọn trong một từ là CHẤT, đậm mùi võ lâm Trung Nguyên và tinh thần hào hiệp.
Sang đến phần 2 của bộ truyện, Jindo đã gia nhập vào đội bóng Meihou theo nguyên tác là đội bóng cấp 3, theo bản dịch hồi đó là trường đại học. Cậu đã gặp những người bạn mới, những đồng đội mới, câu chuyện ngày càng phát triển đặc sắc, tính chiến thuật được đề cao và những lớp nhân vật thú vị hơn. Đó là anh chàng có quả đầu đỏ trông thì ngổ ngáo nhưng lại rất dễ gần chơi vị trí tiền vệ tên là Nedu; đó là Hanyu tiền đạo với cú sút kinh hoàng gãy cành cây, rách lưới sắt, rơi máy bay và tỉ lệ sút 10 ăn 1; đó là bộ tứ hậu vệ thép mệnh danh là bức tường Meihou gồm đội trưởng Mao đầy trách nhiệm ưa thể lực, Oishi đầu láng cứu bóng ra biên, Shirakawa con trai ông trùm Yakuza và anh chàng máy nổ Sanza thành viên U-21 Nhật với sở trường cú xoạc bóng lưỡi liềm giống đội trưởng Đức Philip Lahm; thủ môn nhỏ tí của đội là Kagari, đại vô phúc Tori, Tiểu Cát, hay là cục vàng Kubo. Lớp nhân vật của phần 2 thực sự tuyệt vời, riêng biệt, mức độ gây cười thì phải nhân lên gấp vài lần.
Giây phút tuyệt vời nhất phần 2 với tôi chính là sự hội ngộ của những đồng đội Suya, là sự hội ngộ của Jindo và Yara, sự hội ngộ của hai người bạn đã từng kề vai sát cánh. Họ đã trưởng thành hơn, mạnh mẽ hơn và bên họ là những người đồng đội mới, với Jindo là Nedu và Hanyu cùng tập thể Meihou rắn chắc trong phòng thủ. Còn phía Yara, vẫn là những con người của Suya, Ken đã không còn bắt gôn nữa mà khoác lên mình chiếc áo số 7 với khả năng chẳng hề kém so với người anh Hiro, thêm Rasuran háo sắc với tuyệt kỹ cú sút vòng cung gia nhập. Tôi đã chờ, đã chờ trong háo hức tột độ về cuộc đối đầu đỉnh cao ấy, càng háo hức hơn khi nhìn thấy Taburo, Iosha xuất hiện hay là sự đáng sợ luôn chực chờ bùng nổ từ Hiro. Thế nhưng tôi lại phải thất vọng lần nữa, trận đấu ấy sẽ không bao giờ được diễn ra, tác giả Motoki Monma đã để một cái kết mở, một cái kết đến giờ đã hơn 10 năm.
Đến tận bây giờ khi đọc lại, vẫn cười sằng sặc đấy, vẫn hồi hộp đấy nhưng xen lẫn là sự nuối tiếc, nuối tiếc về người sút thứ 6, về trận đấu của Meihou với Kuminidai mà trong đầu vẫn luôn tưởng tượng cuộc đọ sức giữa Jindo và Yara sẽ diễn ra thế nào hay chứng kiến một Iosha hoàn hảo thi đấu với 100% công lực sẽ kinh khủng ra sao. Có lẽ tất cả vẫn chỉ là sự nuối tiếc, mang lại một cảm giác không buồn mà lại lâng lâng khó tả, có lẽ vẫn là sự tưởng tượng trong trí óc, vẫn nhớ về một kỉ niệm chưa trọn vẹn nhưng lại đẹp hơn bao giờ hết.
Teppi
Đến với HSBT, tôi may mắn được trải lòng mình về những bộ truyện yêu thích nhất, may mắn được viết về các tác giả truyện tranh yêu thích nhất là Fujiko và Osamu Tezuka, và đây sẽ là người thứ ba, một người nữa tôi sẽ viết ở cuối danh sách. Ông ấy là Tetsuya Chiba, một tác giả nổi tiếng của Nhật Bản về đề tài thể thao. Đối với tôi, truyện của ông sẽ chỉ miêu tả bằng một từ thôi, đó là CUỐN. Cầm quyển truyện lên thì không thể nào mà đặt xuống được, vô thức mà lật giở từng trang cho đến khi nhận ra mình đã học hết từ bao giờ, cảm nhận rõ ràng nhịp thở của mình như hòa vào nhân vật, từng chuyển động, từng cú đấm, nhát kiếm hay những đường gậy được thể hiện rõ ràng.
Tôi thích nét vẽ của ông, thích nhìn phong cảnh, nhìn những biểu cảm khuôn mặt, cái điệu cười sảng khoái, cái khuôn mặt có vẻ cam chịu hay lúc hốt hoảng với giọt mồ hôi lăn dài. Các nhân vật ông tạo ra có phần nào đó điên, điên trong tính cách, điên trong hành động và điên trong thể thao. Đó là những viên ngọc thô đúng nghĩa, những ngọn cỏ dại mọc lên sau cơn mưa với sức sống mãnh liệt và gai góc, những con thú mạnh mẽ sống theo bản năng.
Ông chính là đồng tác giả của bộ truyện kinh điển của Nhật Bản mang tên Ashita no Joe (Ngày mai của Joe) về bộ môn boxing đã từng xuất bản ở Việt Nam với cái tên Thiết quyền lãng tử, về hành trình của Joe Yabuki – một viên ngọc thô tài năng. Joe đơn giản và ngây dại, cố gắng hết sức để vươn lấy chiến thắng. Cái kết của nó thật xúc động, thô sơ đầy tinh khiết, một cái kết kinh điển của truyện tranh Nhật Bản mà mỗi lần nhìn lại nó, tôi chỉ biết ngắm nhìn thật lâu, tận hưởng vẻ đẹp. Vẻ đẹp của ngọn lửa bùng cháy mãnh liệt để lại những đám tro cực kì thuần khiết và tự nhiên.
Dù Ashita no Joe mới là truyện đỉnh cao nhất của ông nhưng tôi muốn viết về Teppi, bởi đây là truyện đầu tiên tôi đọc của ông, nó cũng đem lại những kí ức hoài niệm đặc biệt như chính Jindo đã mang lại. Teppi là một bộ truyện cực hay với thế hệ 8x, 9x ngày đó. Câu chuyện kể về cậu bé Teppi và bộ môn kiếm đạo Nhật Bản với cái tên Kendo, một bộ môn đầy nghi thức và đề cao phẩm chất, tác phong, tu dưỡng đạo đức của người tham gia. Còn cậu bé Teppi sinh sống và lớn lên ở trong rừng với một người cha ham mê tìm kho báu. Thiếu đi tình thương và sự nuôi dưỡng, cậu cứ thế lớn lên như một cây cỏ dại, không học hành, không lề thói, vô tổ chức, cậu và ba cậu ăn nói cộc lốc, sống với nhau như những người bạn, uống rượu, đánh bạc, ăn trộm khoai lang từ ruộng người dân.
Thân thế của ba và cậu dần được tiết lộ: họ là chủ của một gia đình giàu có và danh tiếng ở Tokyo, họ được đưa trở về nơi tiện nghi hiện đại ngay sau đó. Cậu bé Teppi của rừng xanh đã quen với sự vô tổ chức ấy nay đã được gặp lại mẹ, bà và các anh chị em của mình, nhưng phải sống trong một môi trường mới, đầy phép tắc và hiện đại. Cậu ăn bốc bằng tay, đại chiến cả với người bà của mình, chọc giận thầy giáo và vô số những việc quậy phá khác, đảo lộn mọi thứ ở nơi cậu sinh sống. Không học thức, không lễ nghĩa, không cách cư xử, cậu chỉ sống theo bản năng sẵn có, như một con thú hoang được đem về thành phố nuôi nấng. Và cũng vì thế, cậu lại có được một sức mạnh thể chất vượt trội so với mọi người, bén duyên với bộ môn Kendo.
Thật sự nghe đến đây, chúng ta sẽ chẳng thấy có điểm chung gì giữa cậu và Kendo cả. Một bên quá trọng nghi thức, từ cách buộc mặt nạ, áo giáp đến cách chào hỏi và vung kiếm; một bên tự tung tự tác, không lề thói. Cậu không hề biết cách buộc mặt nạ, không biết đánh kiếm căn bản. Thứ cậu có là những đường kiếm loạn xạ bát nháo cộng với sự di chuyển linh hoạt và bản năng như loài thú săn mồi. Những trận đấu kiếm khốc liệt đến nghẹt thở, xen kẽ những trò đùa nghịch tai quái đã làm nên độ hấp dẫn đặc trưng của Teppi. Những hành động tai quái ấy của Teppi những tập đầu tưởng chừng sẽ khiến bộ truyện trở nên vô nghĩa, nhộn nhạo, một tác phẩm tùy hứng khuyến khích bạo lực ngỗ ngược, thế nhưng nó lại làm nổi bật ẩn những thông điệp đầy nhân văn.
Tác giả đã mượn câu chuyện thể thao để truyền tải những thông điệp nhân văn về nhân cách con người, không có ai sinh ra là người xấu xa; đề cao tầm quan trọng của giáo dục, của cha mẹ, của thầy cô; và chỉ có sự cố gắng nỗ lực của bản thân mới mang lại thành công. Một bể cá không thể đếm hết ngay được mà phải nhẫn nại vớt từng con sang hồ khác mới đếm được, cũng như kiến thức phải tích cóp dần dần; cái cây dại ấy không thể uốn hình ngay mà phải từ từ từng chút một.
Ngày xưa nhiều truyện hay để xem, mấy truyện ra sau này đa phần trash
Mấy bộ này toàn huyền thoại cả rồi, thêm bộ Dan Doh đánh golf nữa cũng hay
Bài viết nhắc lại kỉ niệm một thời của mình. … 32 tuổi rồi nhưng giờ vẫn thích đọc truyện tranh, những bộ truyện nêu trên là những truyện có lẽ mình đọc đi đọc lại không dưới 10 lần.
Ông anh trai của em năm nay cũng gần đầu 30 rồi vẫn đọc truyện tranh. Có lẽ truyện tranh là một cái gì đó đặc biệt lắm khi hai anh em đã sống và lớn lên với nó. Em vẫn chưa đến tuổi đó nhưng chắc chắn sau này vẫn sẽ đọc, mãi sau này chắc vẫn vậy. Cảm ơn cụng ly của anh lắm.