CẢNH BÁO: BÀI VIẾT NÀY TIẾT LỘ NHIỀU NỘI DUNG QUAN TRỌNG CỦA DEATHLOOP
Trong chương cuối của Deathloop, một trong những nhân vật phản diện chủ chốt của game – Julianna Blake – giao cho nhân vật chính – Colt Vahn – một trong hai khẩu súng thách đấu dùng đạn chứa dầu cá voi, cũng là loại nguyên liệu quý hiếm nhất và nguy hiểm nhất giúp khai nguồn cuộc cách mạng công nghiệp của Đế chế Đa đảo (Empire of the Isles) trong vũ trụ Dishonored vào đầu những năm 1800. Cặp súng này từng được Corvo Attano dùng để giải quyết ân oán cá nhân giữa những gã quý tộc trịch thượng trong Dishonored, và đến hơn một thế kỷ sau, chúng – nay được gọi là “di sản quá khứ”, là chìa khóa giúp Colt khai phá thực tại bên ngoài hòn đảo Blackreef.
Trừ khử Julianna bằng khẩu súng và vòng lặp thời gian của Blackreef sẽ bị phá vỡ. Từ đó, thế giới bên ngoài Blackreef được hé mở: một đại dương cạn nước, một bầu trời cháy đỏ, một bầu không khí sặc mùi cát khô.
Cặp súng thách đấu là mấu chốt ấn định rằng Deathloop là một phần của vũ trụ Dishonored – hay chính xác hơn, nó là “sequel chính thống” của Dishonored: Death of the Outsider. DotO khép lại khi quyền năng Hư vô (Void) được tách rời khỏi Outsider, một thực thể thánh thần phảng phất motif quỷ Satan. Hư vô là ngọn nguồn của ma thuật huyền bí và các tính chất siêu nhiên trong vũ trụ Dishonored, trong đó đáng kể nhất là Bonecharm và Rune được chế tác từ xương cá voi, cũng như những phép thuật được Outsider ban tặng như tốc biến (“Blink”), ném mục tiêu đi bằng lực gió (“Windblast), giả dạng người khác (“Semblance”).
Trăm năm sau, tính chất của Hư vô được hấp thụ, nghiên cứu và chế ngự trong phòng thí nghiệm để tạo nên những thiết bị mang trong mình sức mạnh vốn từng được quỷ Satan ban tặng. “Blink” trở thành “Shift”, “Windblast” trở thành “Karnesis”, “Semblance” trở thành “Masquerade”.
Sau hơn một thế kỷ, sự diệt chủng của cá voi cùng huyền thoại về Outsider tan biến, khiến con người hoàn toàn coi Hư vô dưới lăng kính của khoa học. Nó đảo ngược định luật thứ ba của Arthur C. Clarke: Hư vô khó xác định tới mức nó chạm ngưỡng lượng tử, khiến con người nghiễm nhiên coi nó là một loại vật chất khoa học thuần túy. Ma thuật huyền bí trở thành khoa học huyền bí, và cách mà Deathloop tiếp nhận thành tố siêu nhiên thực chất phản chiếu sự tiến bộ của loài người trong lịch sử.
Dunwall, thủ phủ cấp tiến của Đế chế Đa đảo trong Dishonored lấy cảm hứng từ London thời kỳ Victoria, được đặc tả chủ yếu trong những năm từ 1830 tới 1860, cũng là thời điểm Đế chế Anh Quốc củng cố địa vị kinh tế/xã hội trong lúc thực hiện cuộc cách mạng Công nghiệp. Cả hai phần game Dishonored chứng kiến bộ máy cầm quyền của Dunwall tịnh tiến từ chế độ quân chủ quý tộc tới chế độ Phát xít, từ phong kiến đi lên tư bản, và mô tả sự trỗi dậy của chủ nghĩa duy vật trong xã hội.
Deathloop tiếp tục “phản chiếu” lịch sử trong những năm 1960, trong đó nó nhắc đến việc Colt được xuất binh sau trận Công thành Havrilad – một sự kiện được ẩn ý là một phần của Đệ nhị Thế chiến trong vũ trụ Dishonored/Deathloop. Anh tham gia Project Horizon, chiến dịch khám phá hiện tượng siêu nhiên tại Blackreef được phát động bởi một tổ chức dưới bí danh “Đất mẹ” (“the Motherland”). Họ thực chất là Tyvia, cường quốc phương Bắc trong vũ trụ Dishonored mang nhiều nét tương đồng với các quốc gia Xô Viết thời bấy giờ như có khí hậu lạnh quanh năm, sản xuất rượu (Ukraine) và da gấu (Ba Lan).
Một số tài liệu mà người chơi có thể tìm được trong Deathloop gợi ý rằng cuộc chiến cũng là lý do khiến Tyvia rời khỏi Đế chế Đa đảo và tự thành lập nên “Đất mẹ”. Project Horizon, dẫu cho mang cùng tên của dự án khai quật Mặt trăng của Mỹ, thực chất lại lấy cảm hứng từ cuộc chinh phục vũ trụ bằng vệ tinh Sputnik 1. Đối với Deathloop, không gian bên ngoài Trái Đất là Hư vô, còn Sputnik 1 là con tàu Raketoplan (“tàu vũ trụ” trong tiếng Nga) do Colt – phi công đầu tiên của chiến dịch, cầm lái.
Đó là lý do vì sao mà Deathloop mang trong mình hơi thở của thế giới thực trong giai đoạn giữa thế kỷ 19th và 20th, với Blackreef nguyên gốc là một thị trấn đánh bắt cá bị bỏ hoang được khai quật và tân trang bằng kiến trúc quân sự.
Mỹ thuật popart, retrofuturism (“viễn tưởng hoài cổ”) rải rác khắp các địa điểm trên hòn đảo tái hiện cuộc đua khai phá Hư vô/vũ trụ thời bấy giờ, một sự kiện được coi là bước ngoặt trong tiến bộ khoa học của nhân loại. Còn bản thân Colt Vahn mang cái tên của Colt 1911 – một khẩu súng Hoa Kỳ vốn không tồn tại trong thế giới của anh, ngầm ẩn ý rằng anh là “viên đạn” phá vỡ không gian phi thực tế do Hư vô tạo nên.
Deathloop tiếp tục truyền thống tái diễn lịch sử nhân loại, nhưng đồng thời nó vẫn mang trong mình những di sản quá khứ do Dishonored để lại. Chẳng hạn như người chơi có thể tìm thấy “Heritage Gun”, một khẩu shotgun được khắc biểu tượng tháp đồng hồ Dunwall, có thể chuyển dời cơ khí bên trong để bắn đạn buckshot hoặc slug tùy ý, giống với cây nỏ của Corvo Attano có khả năng tự thay đổi ổ mũi tên tương ứng với loại mũi tên mà người chơi chọn; hay Harriet Mose, một trong tám nhân vật phản diện của Deathloop truyền bá về Hư vô cho các con chiên ngoan đạo hệt như cách giới báo chí ở Dunwall hoài nghi về tính thực hư của nó.
Ma thuật của Outsider – nay được “đóng gói” thành những tấm kim loại Slab, hiển nhiên là lời tuyên bố xâm lược của chủ nghĩa duy vật, và khoa học thực tiễn không chỉ xóa mờ mà còn đồng hóa những khái niệm trừu tượng như ma thuật, bí thuật, v.v… khi con người dần bước sang tân thế kỷ.
Sự thật về thế giới bên ngoài Blackreef không chỉ cho thấy sự phá hủy khủng khiếp của Hư vô, mà nó còn là một lời bảo chứng về mối quan hệ giữa thời gian và quyền lực.
Thời kỳ hoàng kim của Dunwall được điểm xuyết bởi cách tân trong việc thúc đẩy nhân loại, nhưng đồng thời nó cũng chứng kiến dịch hạch tàn phá không chỉ thân xác con người và cả cán cân quyền lực giữa các tầng lớp xã hội, và dầu cá voi là con dao mà nhân loại chọn nắm lấy lưỡi để tiến tới một tương lai của đại dương cạn nước, bầu trời cháy đỏ, bầu không khí sặc mùi cát khô.
Trái ngược với cái cách mà những tên lính Clockwork trong Dishonored 2 sẽ tấn công bất kỳ ai ngoại trừ người “táy máy” dây nhợ bên trong nó, vòng lặp thời gian của Blackreef vốn được hình thành để bảo vệ chính Colt và xã hội bé nhỏ khỏi kết cục mà quá khứ đã định sẵn cho thực tại.
Chẳng có vương triều nào có thể tồn tại vĩnh viễn, chẳng có thế lực nào có thể trị vì cho tới khi mặt trời ngừng tỏa sáng. Khi thời gian bị phá vỡ, liệu vũ trụ Dishonored/Deathloop có tiếp bước và cho chúng ta thấy viễn cảnh song song với hiện thực, hay nó chấm dứt tại đây và để lại những mối băn khoăn mù mờ về vũ trụ, về những thứ nằm ngoài tầm với của chúng ta?
