Sau gần 10 năm vắng bóng, dòng game kinh dị sinh tồn huyền thoại Dead Space chính thức trở lại với phiên bản remake của phần 1. Nhân dịp này, tôi với tư cách là một fan cứng của dòng game muốn nhìn nhận và phân tích rằng DS là sự kết hợp hoàn hảo giữa kinh dị và khoa học viễn tưởng, là hình mẫu lí tưởng cũng như là một tượng đài bất hủ trong thể loại này và đối với cả trong vào ngoài video game (nghĩa là bao gồm cả văn học và điện ảnh).
Yếu tố kinh dị trong thể loại khoa học viễn tưởng vốn không phải đề tài gì quá mới, thực chất nó cũng đã được khai thác tương đối đáng kể. Thế nhưng theo tôi thì phải đến bộ phim Alien (1979), kinh dị và khoa học viễn tưởng mới thực sự được giao thoa một cách hoàn hảo với nhau, đồng thời là khuôn mẫu tốt nhất cho các sản phẩm giải trí tương tự sau này. Tại sao ư, là bởi khoa học viễn tưởng nó đã tượng trưng cho cái tri thức, hiểu biết xa vời, cái gì đó mà con người chưa thể đạt đến cũng như khó hiểu hết được, nói chi đến việc kiểm soát và khống chế nó. Và như HP Lovecraft từng nói: “Cảm xúc cổ xưa nhất và mạnh mẽ nhất của con người là nỗi sợ hãi, và điều cổ xưa nhất và mạnh mẽ nhất của nỗi sợ hãi đó là sợ hãi thứ bí ẩn”, yếu tố kinh dị là sự bổ sung tuyệt vời khi nó hoàn toàn có thể đẩy xa hơn nữa cái chất “viễn tưởng”. Bởi trong các sản phẩm kinh dị viễn tưởng dù lấy mốc thời gian quá khứ, hiện tại hay tương lai thì yếu tố kinh dị thường luôn xoay quanh cái gì đó không nằm trong phạm vi hiểu biết hay kiểm soát của con người.
Và đối với các tác phẩm viễn tưởng lấy bối cảnh tương lai (futuristic, cần làm rõ một chút) như phim Alien, khi mà con người đạt được vô vàn thành tựu về công nghệ kĩ thuật, có được vốn tri thức mới khổng lồ cũng như vươn được ra những chân trời mới thì vẫn luôn có vô số bí ẩn vô cùng đáng sợ và vượt xa những gì mà con người hiểu được ở ngoài kia đe dọa chúng ta, cho thấy rằng con người không phải lúc nào cũng làm chủ tất cả.
Với việc học tập từ các tác phẩm như Alien, The Thing và Event Horizon, Dead Space ngay từ phiên bản đầu tiên đã cho thấy rằng con người dù ở thời kì nào cũng luôn phải đối mặt với những sự vật và hiện tượng kì bí vượt xa tầm hiểu biết của nhân loại. Và điều này thậm chí còn được khai thác tốt hơn cả trong vũ trụ của Dead Space. Cụ thể thì trong thế giới của DS, nền văn minh nhân loại đã đạt đến đỉnh cao về kiến thức và trình độ công nghệ, qua đó bắt đầu khám phá vũ trụ cũng như xây dựng thuộc địa trong hàng trăm năm. Vậy nhưng khi tưởng như chúng ta đã khám phá được gần hết các bí mật về vũ trụ thì cuối cùng lại phải đối mặt Marker cũng như đại dịch Necromorph vốn vẫn là bí ẩn đối với đa phần loài người cũng như cả những kẻ nghiên cứu chúng hàng trăm năm qua (bao gồm cả EarthGov vốn tìm cách che dấu nó và Unitology vốn tôn thờ nó).
Bởi hẳn lần đầu đến với Dead Space, đa phần người chơi (vốn có cả tôi) sẽ nghĩ rằng Neromorph là dạng dịch bệnh đột biến thường thấy trong phim hay game như kiểu Resident Evil, dù do con người hay yếu tố ngoài hành tinh gây ra. Vậy nhưng khi đào sâu tìm hiểu cũng như phải đối mặt với những yếu tố đậm tính tâm linh cùng các hiện tượng siêu nhiên thì chúng ta mới thấy được Marker cũng như Nercromorph nó thực sự là một cái hố đen, càng tìm hiểu về chúng thì ta lại càng bị hút vào sâu hơn vào cái hố không đáy này, nó là cái gì đó mà khoa học thôi có lẽ cũng không đủ để giải thích được.
Nhằm giúp những ai chưa chơi dòng game Dead Space nắm rõ nội dung bài viết, tôi sẽ nói ngắn gọn về Marker và Necromorph. Theo đó, Marker đen được tạo ra với mục đích thả vào các hành tinh có sự sống, tại đây nó sẽ phát tín hiệu kích thích sự phát triển não bộ, qua đó tạo nên một giống loài thông minh để gây dựng một nền văn minh tiên tiến. Một Marker đen đến Trái Đất vào 65 triệu năm trước và khiến khủng long tuyệt chủng, đồng thời nó cũng giúp tạo nên loài người như giống loài thông minh mới. Đến khi giống loài thông minh đạt đến trình độ công nghệ nhất định và cần nguồn năng lượng lớn để tiếp tục duy trì, họ sẽ tìm đến Marker đen và thấy nguồn năng vô tận của nó để rồi tạo ra các bản sao là Marker đỏ.
Tuy nhiên đây là một cái bẫy bởi sau đó các Marker vốn có tri giác nhận thức của riêng chúng sẽ phát ra tín hiệu gây tình trạng rối loạn tâm thần, ảo giác, tự sát và giết chóc. Trong khi đó những ai có trí tuệ và tâm thần mạnh mẽ hơn người thường có cơ hội kháng cự tốt hơn và có thể bị Marker “tiêm” kiến thức vào đầu để làm thêm nhiều Marker mới. Các xác chết và máu thịt dưới ảnh hưởng của Marker sẽ được tích tụ và chuyển hóa thành các sinh vật Necromorph nhằm tìm diệt người sống sót cũng như thực hiện các mệnh lệnh khác nhau từ Marker. Tất cả nhằm hướng đến giai đoạn cuối, Convergence với các mặt trăng sống khổng lồ được dựng lên từ máu thịt của Necromorph, đúng như câu nói Make Us Whole. Đây cũng là tất cả những gì chúng ta biết được cho đến giờ.
Và thú vị thay đó là gameplay của Dead Space cũng cho thấy sự kì quái và bí ẩn mà hiện tượng Marker mang lại. Trong phần lớn các tựa game khác, đặc biệt là game kinh dị zombie như RE, kẻ địch luôn có điểm yếu là ở đầu phải không? Zombie (hay cái gì đó tương tự) có thể là những xác chết sống lại, không còn là sinh vật sống gì nữa. Nó có thể rụng tay rụng chân hay thậm chí mất nửa thân sau, thế nhưng nó vẫn cần phần đầu, cần não bộ để có thể vận hành. Điều này cũng cho thấy rằng đây từng là một sinh vật sống có tri giác. Vậy nhưng trong Dead Space, nếu bạn bắn mất đầu Necromorph, nó không chết mà trở nên hung dữ và khó đoán hơn. Để tiêu diệt được loại kẻ địch này, bạn lại phải cắt các chi (hoặc xúc tu) của chúng.
Đó là chưa kể việc chúng hoàn toàn có thể hoạt động và chiến đấu một cách bình thường trong môi trường không gian vốn không sinh vật sống nào tồn tại được. Yếu tố này không chỉ giúp gameplay của Dead Space mới lạ và độc đáo mà còn cho thấy rằng Necromorph không phải là dạng sống thông thường, thậm chí chúng về cơ bản không phải là sinh vật sống nữa. Nói thẳng ra chúng không thực sự sống, thay vào đó chỉ là những khối thịt được Marker điều khiển từ xa mà thôi. Bởi vậy mà việc các xác Necromorph biến mất sau khi bị tiêu diệt cũng được giải thích trong lore của game rằng người chơi không thể thực sự tiêu diệt chúng, chúng sẽ lại tập hợp và hồi sinh thành Necro mới miễn là Marker còn hoạt động. Chỉ như vậy thôi có lẽ cũng đủ để cho thấy loài người trong Dead Space thực sự đối mặt với một mối hiểm họa khó mà giải thích được kể cả với vốn tri thức đồ sộ trong hàng trăm năm.
Mỉa mai thay, dù nhận thức rõ về mối hiểm họa từ Marker, thậm chí hiểu được rằng loài người rất có thể là giống loài thông minh duy nhất còn sống sót trong trong vũ trụ khi mà đa phần các loài khác đều được tạo ra rồi diệt vong vì Marker trong hàng tỉ năm và bản thân cũng đã trải qua vô số các đại dịch Necromorph trước đó cũng như phần nào hiểu được rằng mình đang bị thứ cổ vật này thao túng, con người vẫn không từ bỏ tham vọng chinh phục thứ này. Nó cho thấy tri thức đôi lúc cũng chính là lời nguyền đối với nhân loại bởi một khi chúng ta đã biết về nó thì thật khó để không tiến xa hơn. Nó cũng cho thấy rằng kể cả khi đã ở đỉnh cao của nền văn minh, với vô số bước tiến trong khoa học và công nghệ thì dường như không có gì là đủ với loài người. Chúng ta vẫn bị ràng buộc bởi yếu tố chính trị từ EarthGov, yếu tố tôn giáo từ Unitology cũng như nhu cầu tài nguyên không có giới hạn, tất cả chúng đều dẫn tới sự tự hủy hoại của loài người và thậm chí cả của vũ trụ.
Bởi ngay từ tựa game đầu tiên, nếu như Necromorph là một thứ dịch bệnh đối với con người thì cũng không khó để thấy rằng bản thân loài người giờ đây cũng giống như dịch bệnh đối với vũ trụ vậy. Chúng ta khai thác cạn kiệt tài nguyên Trái Đất rồi vươn ra các hành tinh khác cách cả triệu năm ánh sáng để mở thuộc địa và lấy thêm tài nguyên. Thậm chí các planet cracker như USG Ishimura còn có nhiệm vụ phá tan các hành tinh để lấy tài nguyên, cho thấy mức độ hủy diệt khủng khiếp trong vũ trụ của loài người. Qua đó, dường như Necromorph và Marker là một thứ thuốc kháng sinh thiết yếu để “chữa bỏ” loài người khỏi vũ trụ, nhất là khi dân số con người đã quá đông đúc và len lỏi gần như mọi ngóc ngách trong vũ trụ vốn tưởng như bao la vô tận. Bởi vậy sự kinh dị, nỗi kinh hoàng thực sự không chỉ đến từ Marker hay Necromorph. Bởi như những bộ phim kinh dị viễn tưởng như Pandorum, Alien, Event Horizon,… cũng như 3 tựa game Dead Space cho chúng ta thấy được rằng, đôi lúc con người đáng sợ thế nào, khi chính chúng ta cũng không hiểu hết được bản thân chúng ta.
