Năm 2019, tác phẩm thứ chín của “quái kiệt” Quentin Tarantino được ra mắt toàn cầu với sự mong đợi và kì vọng của hàng triệu người hâm mộ với sự góp mặt của những đại minh tinh thời đại Brad Pitt, Leonardo De Carprio, Margot Robbie,… Bên cạnh đó, những hứa hẹn về một New Hollywood đầy hoài niệm và sự táo bạo khi lồng ghép những sự kiện rúng động lịch sử khiến bộ phim thật sự là một quả “bom” phòng vé. Nhưng liệu sự mong đợi của người xem là bị thổi phồng quá mức hay bộ phim thật sự “kén chọn” người xem?
1960s – “làn sóng mới” của Hollywood
Thế giới đã được chứng kiến sự thay đổi bộ mặt của làng điện ảnh vào những năm 1960 khi đế chế điện ảnh Hollywood có những dấu hiệu chững lại. Những khó khăn nội tại của Hollywood là sự biến động dữ dội của xã hội Mỹ nói chung với sự kiện chiến tranh Việt Nam, phong trào đòi bình đẳng giới, bình đẳng màu da lên cao cùng một loạt vụ ám sát các nhà lãnh đạo có uy tín, bên cạnh đó sự cạnh tranh của phim truyền hình và sự trẻ hóa của xã hội Mỹ lúc bấy giờ đã khiến khán giả không còn mặn nồng mấy với phim chiếu rạp. Chính vì những biến động cả bên trong lẫn bên ngoài như thế, Hollywood đã quyết định trao quyền kiểm soát cho những nhà làm phim trẻ – những người được tin là hiểu rõ thị hiếu và văn hóa đương đại cùng với những vấn đề của nó. Quả như dự đoán, họ đã hồi sinh lại một Hollywood trẻ trung và năng động với hàng loạt những tác phẩm xuất sắc mở ra một kỉ nguyên mới: “The New Hollywood”.
Đêm định mệnh và cảm hứng cho “chuyện cổ tích Hollywood”
Đêm 9/8/1969, Charles Manson chọn 4 người trong đội quân gồm: Charles “Tex” Watson, Susan Atkins, Patricia Krenwinkel và Linda Kasabian để đột nhập vào nhà nữ diễn viên lừng danh Hollywood Sharon Tate, thực hiện một trong những cuộc thảm sát kinh hoàng nhất trong lịch sử.Vụ giết người kinh hoàng xảy ra với nguyên nhân chính là bởi, Charles Manson vốn mơ ước trở thành nghệ sĩ, anh ta đã lên kế hoạch cho một vụ tấn công vào ngôi nhà vốn từng được thuê bởi nhà sản xuất âm nhạc Terry Melcher, người đã từng từ chối ký hợp đồng thu âm với anh ta. Dù thời điểm đó, nhà sản xuất âm nhạc không còn thuê ngôi nhà đó nữa, nhưng Sharon Tate và những người bạn của cô vẫn không tránh khỏi kết cục bi kịch bị sát hại dã man. Mặc cho những lời van xin tha mạng cho đứa con trong bụng, “Gia đình Manson” vẫn thẳng tay giết chết Sharon bằng 16 nhát dao. Sau đó, chúng viết dòng chữ “pig” (lợn) lên tường nhà bằng máu của thai phụ. Nạn nhân trong vụ thảm sát ngoài Sharon cùng đứa con trong bụng, còn có cặp vợ chồng nhà văn Voytek Frykowski, chủ một thương hiệu cà phê và nhà tạo mẫu tóc Jay Sebring. Tất cả đều chết thê thảm dưới bàn tay sát nhân của “Gia đình Manson”.
Cái chết của Sharon Tate đã khiến Hollywood chấn động. Thời điểm đó, phong trào hippy đang lan mạnh ở nước Mỹ, cổ vũ tinh thần sống tự do, yêu đời, lạc quan. Tuy nhiên, những kẻ sát nhân tấn công Sharon Tate và những người bạn đã khiến sự thoải mái, vô tư, những bữa tiệc vui vẻ thâu đêm ở Hollywood kết thúc. Nhà báo nổi tiếng Joan Didion viết trong tác phẩm The White Album nổi tiếng của mình: “Nhiều người tôi biết ở Los Angeles tin rằng thập niên 60 đã kết thúc vào ngày 9/8/1969”.
Và với Tarantino, một đứa trẻ sinh ra trong thời đại mới ấy, lớn lên cùng những chuyển biến xã hội lúc bấy giờ, say mê với một quá khứ huy hoàng, chứng kiến sự khởi đầu và kết thúc của một thời vàng son đã quyết đinh gửi một bức thư tình cho Hollywood 1960s thông qua tác phẩm Once upon a time… in Hollywood, nơi ông đã ra tay cải biên một sự thật lịch sử đau đớn, biến nó thành cái kết đẹp và đầy cổ tích dành cho những minh tinh, tài tử.
Rick Dalton, Cliff Booth, Sharon Tate: thực và ảo nơi câu chuyện cổ tích.
Chuyện gì đã thực sự xảy ra trong Once upon a time… in Hollywood? Tại sao lại có 3 nhân vật với 3 câu chuyện chẳng dây mơ rễ má gì với nhau? Sharon Tate thực sự đóng vai trò gì? Không ít khán giả sẽ cảm thấy mông lung khi thưởng thức xong bộ phim được đồn thổi quá mức như vậy và cho rằng bộ phim thật sự dài dòng quá mức cần thiết. Nhiều người sẽ cho rằng diễn biến chính cùa bộ phim sẽ chỉ là nằm ở hai mươi phút cuối. Thế nhưng như đã nói, Tarantino rất say đắm với thời kì vàng của làng điện ảnh, tất cả nhũng gì ông muốn làm đơn giản là tái hiện lại những hồi ức tuyệt đẹp của mình về năm 1969, khi kỉ nguyên The New Hollywood đang trong giai đoạn đỉnh cao của nó. Và vì vậy, 3 câu chuyện của 3 nhân vật chính ra đời dưới góc nhìn của Tarantino, phản ánh và vẽ lại xã hội đương thời bằng câu chuyện “ngày xửa ngày xưa”.
Rick Dalton:
Như mọi diễn viên đều có sự thăng trầm trong sự nghiệp diễn xuất của mình, Rick Dalton đang dần dà trở nên chật vật theo đuổi cái bóng của chính mình. Anh trở nên nghiện rượu và không thể kiềm chế được cảm xúc của mình, từ một ngôi sao đầy hoài bão khi đóng vai nhân vật chính trong các tác phẩm truyền hình ăn khách, giờ đây chỉ còn là một gã nghiện rượu đóng vai phản diện. Anh dần dà trở nên tự ti với chính bản thân và từ chối đóng những bộ phim cao bồi Ý vì cho rằng điều đó là không xứng đáng với mình.
Dễ thấy ở Rick chính là hình tượng suy thoái của Hollywood những năm đầu của thập niên 60s, đang phải vật lộn theo đuổi cái bóng hào nhoáng của mình từ sau thời kì Golden Age (những năm 50s). Có thể khẳng định rằng Rick Dalton chính là kinh đô điện ảnh Hollywood đã được Taratino hình tượng hóa thành nhân vật để từ đó truyền tải tới khán giả sự trần trụi của nghành điện ảnh: có thể tạo dựng và có thể đạp đổ. Cuộc trò chuyện giữa Rick và ngôi sao nhí Trudi Fraster là ngụ ý cho sự chuyển giao thế hệ khi một nhân vật lão làng ăn vận đáng sợ lại bị thất thủ trước những câu hỏi của một cô bé non trẻ, nhưng đầy thấu hiểu. Rõ ràng Rick cũng như nhân vật cao bồi anh đã kể cho cô bé, chính là Hollywood hào hoa của thời kì Golden, giờ đây đã hết thời, khốn khổ.
Bản thân Tarantino chính là người chứng kiến sự chuyển giao ấy, nên đúng với thông điệp của bô phim, Rick Dalton chính là lời tri ân cuối cùng mà Tarantino muốn dành để tri ân thời kì Golden Hollywood. Không thể không dành lời khen cho Leonardo De Caprio khi lột tả được hết đúng nội tâm nhân vật của mình, dễ thấy ở anh đó là sự đồng cảm với nhân vật. Ít nhiều thì một diễn viên gạo cội như anh cũng hiểu được cảm xúc nhân vật khi không ít lần bị chỉ trích là đã hết thời và không còn phù hợp với nghề diễn. Sự trở lại của anh với Once upon a time… in Hollywood là sự phản bác cho những định kiến trên và là một trong những vai diễn để đời của nam tài tử.
Cliff Booth:
Nếu nói Rick Dalton là hình tượng của một Hollywood hào hoa thì Cliff Booth chính là hiện thân của những vấn đề xã hội bấy giờ. Câu chuyện của Cliff Booth phần lớn xoay quanh những người hippie hay thực chất đó là gia đình Mason – những kẻ đã nhẫn tâm giết hại Sharon Tate ngoài đời. Dưới góc nhìn của Cliff, chúng ta được thấy những góc khuất của “cộng đồng người” hippie. Được biết, những người theo chủ nghĩa này là những người nâng niu cuộc sống đến mức trọn vẹn nhất.
Và trong phim, chúng ta đã có một góc nhìn khác đối với họ, những con người ưa chuộng hòa bình ấy lại là những con người chỉ biết lợi dụng người khác và luôn đổ lỗi cho mọi lỗi lầm của mình. Họ lợi dụng lão mù George Spahn để chiếm đoạt nông trại của ông, sẵn sàng giết người vì cho rằng Hollywood “dạy họ giết người”. Qua góc nhìn của Cliff, ta thấy được một xã hội Mỹ hào hoa mà ẩn sâu dưới đó chính là sự nhơ nhuốc, tăm tối, từ những kẻ đại bịp như Lý Tiểu Long cho đến những tay sát nhân núp dưới cái bóng của “chủ nghĩa hòa bình – hippie” đầy giả tạo.
Ngay cả bản thân nhân vật Cliff cũng là một người có nội tâm phức tạp, anh bị đồn là có một quá khứ u ám khi nhẫn tâm ra tay ngộ sát vợ mình. Lời đồn thổi lan xa trong giới khiến anh không thể tìm được một vai diễn nào và đành chấp nhận làm “quản gia” cho Rick. Nhưng khác với Rick, thay vì sa sút vào rượu chè, anh chấp nhận vai trò nhỏ bé của mình và sẵn sàng hành động nghĩa hiệp khi cần. Chính nhờ khí chất phong trần, phóng khoáng của mình mà nam tài tử Brad Pitt đã hoàn thành vai diễn một cách không thể xuất sắc hơn, khiến cho nhân vật Cliff của anh – nhân vật không có nhiều lời thoại – trở nên ấn tượng và gần gũi.
Sharon Tate:
So với Rick Dalton và Cliff Booth, nhân vật Sharon Tate dường như ít đất diễn, mặc dù Once upon a time… in Hollywood được nhiều người mong đợi chủ yếu từ vụ án mạng của cô ngoài đời. Tuy vậy, vì đây là một câu chuyện “cổ tích”, cho nên Taratino chủ yếu tập trung miêu tả những cảnh thường nhật nhất trong cuộc đời cô như một sự tưởng nhớ. Nếu như ngày trước thật sự có sự xuất hiện của Rick Dalton và Cliff Booth thì vụ thảm sát đáng thương tâm ấy đã không xảy ra. Mặc dù không có nhiều đất diễn, nhưng những cảnh của Sharon luôn khiến cho chúng ta cảm động. Cô tận hưởng cuộc sống của mình từ những điều vô cùng đơn giản, chỉ đơn thuần như được nghe thấy tiếng cười vang của khán giả trong khoảnh khắc xuất hiện ngắn ngủi của mình. Hay như việc cô nhún nhảy một mình tại bữa tiệc huyên náo cũng đủ thấy cô yêu đời thế nào.
Khán giả xem phim không ít thì nhiều sẽ cảm thấy kết cục của ba kẻ sát nhân vào cuối phim thật hài hước nhưng không kém bạo lực. Đó chính là kết cục xứng đáng mà đầy bi kịch cho những tên sát nhân mà Tarantino muốn dành cho Sharon – một sự trả thù xứng đáng – như mọi phim của Quentin Tarantino. Câu chuyện cổ tích mà ông dành cho cả 3 nhân vật: Sharon Tate không phải chết thảm như ngoài đời, Rick Dalton có cơ hội làm quen và hợp tác với Roman Polanski – người anh luôn khao khát được hợp tác để vực dậy sự nghiệp của mình, Cliff Booth tìm được người bạn tri kỉ sau những năm tháng cô độc, 3 tên sát nhân lần lượt nhận quả báo cho việc mình làm. Một kết thúc có hậu cho dàn nhân vật của chúng ta, giống hệt như trong câu chuyện cổ tích vậy.
Bất ngờ vượt quá kì vọng!
Với thời lượng phim hơn 2 tiếng, nhịp phim chậm rãi, lối kể chuyện và hành động đậm chất Quentin Tarantino, bộ phim đã khéo léo vượt qua hàng loạt đề cử nặng ký tại Quả cầu vàng 2020, Once upon a time… in Hollywood ghi tên mình vào danh sách những bộ phim gây ấn tượng nhất thời đại. Tác phẩm lần lượt mang về những giải thưởng danh giá như: Phim hài/ca vũ nhạc xuất sắc, Kịch bản xuất sắc (Quentin Tarantino) và Nam diễn viên phụ xuất sắc (Brad Pitt), đồng thời lọt vào danh sách 100 bộ phim hay nhất từ năm 2000 đến nay do tờ The Guardian bình chọn. Đây là một thành tựu xứng đáng cho sự nỗ lực và phấn đấu không ngừng của Quentin Tarantino, dàn diễn viên và đoàn làm phim.
Once upon a time… in Hollywood một lần nữa đã khẳng định tài năng của Tarantino, đánh dấu sự trở lại ngoạn mục của ông và các diễn viên tên tuổi. Bộ phim không chỉ đóng góp vào bộ sưu tầm đồ sộ của Tarantino mà còn đồng thời đem dến cho khán giả những khung hình đẹp và hoàn hảo của một thời Hollywood vàng son, là lời giải oan và là một câu chuyện cổ tích đầy mộng mơ dành cho Sharon Tate.
