Dota vs LoL

Sơ lược

Dota 2 (Dota chứ không phải DotA nhé) và League of Legends hiện là hai game MOBA (Multiplayer online battle arena – Đấu trường trận chiến trực tuyến nhiều người chơi) có lượng người chơi và theo dõi nhiều nhất thế giới. Tuy cùng thể loại MOBA và cùng có cùng một “ông nội” nhưng hiện nay phong cách chơi của 2 game này có thể nói là khác nhau tương đối nhiều. Cùng với lịch sử phát triển đầy sóng gió giữa chúng, vấn đề tranh cãi giữa game thủ 2 game này có thể nói là một trong những cuộc “bàn phím chiến” mãnh liệt nhất làng game, có chắc chỉ thua PCgamer với Console gamer mà thôi.

Bằng chút kiến thức ít ỏi, mình xin mạn bàn về 2 tựa game này và ông nội của nó để làm rõ hơn nguyên nhân của các cuộc khẩu chiến này ra sao.

Lịch sử phát triển

Trước khi đến với Dota 2 và LoL, chúng ta phải đến với tiền thân của 2 tựa game này: Defense of the Ancients (DotA – vì vấn đề bản quyền nên Valve lấy tên Dota 2 chứ không phải DotA 2 như tên bản gốc). DotA là một bản Custom Map của game Warcraft III: Frozen Throne, người phát triển bản đồ này đầu tiên là Kyle Sommer “Eul” vào năm 2002 dựa vào ý tưởng của bản đồ “Aeon of Strife” cho StarCraft. Sau khi Warcraft III cập nhật lên phiên bản The Frozen Throne với nhiều cập nhật cho phần mềm World Editor thì anh ấy không còn phát triển bản đồ này nữa, các nhà phát triển sau tạo ra nhiều phiên bản của DotA với các tính năng, hero, item mới. Trong số các phiên bản đó, nổi tiếng và phổ biến nhất là phiên bản DotA: Allstars phát triển bởi Steve Feak “Guinsoo” và cuối cùng là Abdul Ismail “IceFrog” vào năm 2005 (thật ra trong thời gian đó còn nhiều người đồng phát triển nhưng mình chỉ đề cập tới những người nổi tiếng nhất và có ảnh hưởng với phần sau). Map này chỉ được chơi thông qua game Warcraft III: Frozen Throne và chơi online qua Battle.net hoặc các phần mềm giả lập mạng Lan khác (ở Việt Nam có anh chàng Gà rán).

Dota 2 (tên đầy đủ là vậy chứ không phải viết tắt đâu nhé, nó là Dota 2 chứ không phải là DotA 2 hay Defense of the Ancients 2) là một game (khác với DotA là một custom map của game Warcraft III) được Valve phát triển và phát hành dựa trên bản đồ DotA: Allstars vào năm 2013. Nhà thiết kế chính của game: IceFrog bắt đầu phát triển tựa game này đầu năm 2009 sau khi được Valve tuyển dụng và biến nó trở thành tựa game nối tiếp xuất sắc của đàn anh DotA: Allstars. Game hiện được phân phối thông qua hệ thống Steam của Valve.

LoL (League of Legends hay Liên Minh Huyền Thoại ở Việt Nam) là một game được phát triển bởi Riot Games lấy cảm hứng từ bản đồ DotA: Allstars (cái này là lấy cảm hứng chứ không phải dựa theo như Dota 2), phát triển cuối năm 2005 và chính thức phát hành ngày 27 tháng 10 năm 2009. Tựa game được phát triển bởi một nhóm thiết kế bao gồm Guinsoo (gia nhập Riot Games sau khi giao việc phát triển mod DotA: Allstars cho IceFrog) với ý tưởng tạo ra một game riêng biệt với một engine riêng hơn là một bản mod dành cho Warcraft III. Thế nên ai chơi cả 3 game thì đều thấy cái tên Guinsoo xuất hiện ở 2 item rất bá trong đó. Game hiện được phân phối bởi nhiều nhà phát hành ở các thị trường khác nhau (TQ thì Tencent, Đông Nam Á thì là Garena, còn các thị trường khác thì hoặc là Riot trực tiếp phát hành hoặc là qua một nhà phát hành nào đó).

Gameplay

Cả 3 game (mình tính map DotA cũng là một game nhé) đều có một gameplay theo dạng chiến thuật thời gian thực. Trong đó các người chơi sẽ được vào một bản đồ và chia ra làm 2 phe 5 người (không tính tới các chế độ đặc biệt), mỗi phe sẽ xuất phát từ một khu vực ở mỗi góc bản đồ (góc 1h30 và góc 7h30). Tại khu vực xuất phát có một công trình gọi là nhà chính, nhiệm vụ của người chơi là điều khiển tướng của mình (Hero trong DotA và Champion trong LoL) cùng với lính (Creep/Minion) phá hủy nhà chính của đối phương trước. Các tướng bắt đầu với chỉ số thấp và phải tự tăng tiến sức mạnh bằng kinh nghiệm và vàng kiếm được bằng việc giết/hỗ trợ giết tướng đối phương, last hit lính, phá hủy mục tiêu… Tuy nhiên, mỗi game lại có nhiều đặc trưng riêng tạo nên phong cách chơi cho chúng, bằng một số ví dụ sau (Dota 2 thực chất là bản cải tiến toàn diện của DotA: Allstar nên mình gộp chung 2 cái lại cho dễ phân biệt):

Kiếm vàng + kinh nghiệm: Việc này trong LoL khá đơn giản, tiêu diệt càng nhiều kẻ địch (tướng, lính, quái rừng, công trình) càng tốt, việc lên bảng chỉ khiến thời gian đó bạn không làm được gì để tăng tiến sức mạnh cho bản thân. Còn đối với DotA thì khác, bên cạnh việc last hit thì bạn còn phải deny lính mình để giảm thiểu tối đa khả năng tăng tiến sức mạnh của đối phương, việc deny lính sẽ khiến đối phương mất một lượng vàng và kinh nghiệm khá lớn từ đó thọt hơn so với bạn (thật ra LoL cũng có cách deny lính được nhưng khá là bị động nên không coi là phương pháp mặc định). Ngoài ra còn tránh việc nằm xuống quá nhiều, mỗi lần nằm xuống là bạn sẽ bị mất một lượng vàng khá lớn bên cạnh thời gian vô dụng trên, thậm chí có thể bị rớt một số item quan trọng ảnh hưởng tới kết quả trận đấu, bản thân mình đã từng làm rớt Gem khi team kia có Riki hoặc là làm rớt Divine cho Hard carry team bạn.

Bản đồ, đi đường, di chuyển: Bản đồ trong DotA rộng hơn khá nhiều so với LoL, việc di chuyển từ đầu này sang đầu kia bản đồ nếu không có giấy Tele thì khá là dài hơi, và việc về nhà cũng cần phải cân nhắc kĩ lưỡng (trừ khi về bằng đường hàng không); đối với LoL thì map khá nhỏ, chỉ mất khoảng 30s để đi từ đầu này sang đầu kia bản đồ và việc về nhà cũng đơn giản, chỉ cần bấm B là bạn đã ở căn cứ sau 8s – free. Chính vì thế nên trong DotA thời gian ở lại lane khá là lâu ⇒ việc bị thọt kinh nghiệm do đối phương deny lính có ảnh hưởng khá lớn, tuy có thể bù đắp bằng việc sạc bình hoặc dùng chim (tuy nhiên chim lại dễ bị chia sẻ với các người chơi khác) nhưng nói chung chênh lệch trình độ giữa 2 người chơi có thể thấy rất rõ trong quá trình đi đường ở DotA. Ngoài ra quá trình lên trang bị của DotA cũng khoai hơn LoL khá nhiều (Dota 2 tuy có cải tiến nhưng cũng khoai đấy), trong Dota 2 có tổng cộng 6 shop đồ: 2 cái ở căn cứ, 2 cái ở giữa 2 lane top/bot và 2 cái ở trong rừng top/bot, mỗi shop lại bán một số món đồ riêng phải mua nếu muốn nâng cấp lên item lớn hoặc di chuyển giữa các lane, việc phải đứng ở căn cứ chờ chim mang món hàng của mình về để ráp item (nếu may mắn không bị cướp chim giữa đường hoặc tệ hơn là bị đối phương giết chim) xảy ra khá nhiều ở những người chơi trình độ thấp. Trong khi đó ở LoL, chỉ việc bạn ở căn cứ và có đủ tiền là có thể lên bất cứ món gì mình muốn, việc mua đồ chỉ tốn thời gian bằng mấy cái click chuột mà thôi. Đấy là Dota 2 còn làm đơn giản bớt rồi đó, chứ còn cái map DotA: Allstars thì thôi rồi, muốn tìm item cho mình ở căn cứ cũng là một cực hình nếu như chơi không quen).

Chia lane + chiến thuật: Việc chia lane trong LoL khá đơn giản, 5 người chia ra làm 4 lane tương ứng với 5 vị trí: Top, Jung, Mid và cặp đôi ADC-SP; mỗi game có thể khác nhau về tướng nhưng tựu chung nó vẫn không thay đổi nhiều kể từ mùa một. Còn đối với DotA thì lại có các vị trí khác như Carry/Semi Carry, Offlaner, Midlaner, Support, Ganker… và trong cùng 1 vị trí có thể đi nhiều lane khác nhau. Chiến thuật trong LoL cũng không rắc rối bằng khi mà chỉ xoay quanh việc ban pick theo các chiến thuật splitpush, giao tranh tổng, snowball sớm, nuôi late… còn trong DotA thì khác, bên cạnh các chiến thuật như LoL, họ còn các chiến thuật khác như max push, max gank… (cái này mình không chơi DotA nhiều nên không rành lắm)

Nhìn chung, việc chơi DotA/Dota 2 nó hardcore hơn khá là nhiều so với LoL, bên cạnh đặc thù thời gian 1 game tương đối lâu nữa nên hiện nay người chơi LoL áp đảo so với Dota 2: theo Critticalhit.net, Dota 2 hiện có hơn 13 triệu người chơi hàng tháng và hơn 1 triệu người chơi cùng lúc (cao điểm), trong khi đó LoL có hơn 100 triệu người chơi hàng tháng và khoảng 13-14 triệu người chơi cùng lúc (cao điểm). Hay tại Việt Nam, nếu lướt qua các kênh stream game thì có thể thấy streamer Liên Minh áp đảo hoàn toàn so với streamer Dota 2, hoặc so sánh số lượng người chơi nữ của LoL áp đảo hoàn toàn Dota 2 (xin lỗi các game thủ nữ nhưng nó là sự thật) cũng là minh chứng cho thấy bản chất khó chơi của Dota 2 nó như thế nào. Tuy LoL có lượng người chơi đông hơn hẳn nhưng không thể vì thế mà khẳng định Dota 2 dở hơn LoL hay ngược lại, mà do bản chất LoL dễ chơi hơn nên dễ thu hút nhiều tầng lớp game thủ hơn so với một game hardcore như Dota 2.

Nói về vấn đề “bàn phím chiến” giữa game thủ 2 bên cũng khá là rắc rối

Có người nói Dota 2 nó hardcore hơn ⇒ cần kĩ năng cao hơn ⇒ người chơi Dota 2 pro hơn người chơi LoL (kiểu LoL là trò chơi con nít ấy), kiểu biện luận này hoàn toàn sai lầm, Dota 2 thật cần nhiều kĩ năng hơn LoL nhưng đặc thù mỗi game khác nhau, mỗi game đều cần rất rất nhiều kĩ năng đặc thù để có thể trở thành một pro player, và khi đã trở thành pro player một game rồi thì qua một game tương tự nếu tập trung luyện tập không sớm thì muộn các bạn cũng sẽ pro ở game mới. Nhiều cao thủ DotA chuyển qua LoL vẫn đang chễm chệ trên Thách đấu và ngược lại, nhiều cao thủ LoL hiện đang sở hữu MMR cao ngất ngưỡng bên Dota 2.

Có người lại nói người chơi Dota 2 giàu hơn LoL, vấn đề này bắt nguồn từ tiền thưởng The International có nguồn từ số tiền mua item ingame bằng tiền thật của người chơi, mà cái tiền thưởng của TI thì nó ba chấm lắm rồi, thằng nào nhìn cũng nghiền chứ chả riêng LoL. Thật ra cả 2 game đều là dạng free to play, tất cả người chơi vào game đều bình đẳng, không phân biệt giàu nghèo, ai có tiền mua item ingame, ai không có tiền chơi free, game nào cũng có người giàu người nghèo cả thôi. Còn về tiền thưởng của TI thì cái này Riot cũng bắt đầu thử nghiệm trong đợt MSI vừa rồi và kết quả khá khả quan, tương lai khi CKTG diễn ra nếu Riot tiếp tục cách này thì chưa biết mèo nào cắn mỉu nào đâu. Theo ý kiến cá nhân do đặc thù game nên tuổi đời người chơi Dota 2 sẽ cao hơn LoL ⇒ điều kiện kinh tế có thể cao hơn đấy, nhưng mà lấy lí do này chê người chơi LoL nghèo thì củ chuối không chịu được.

Có người lại nói người chơi LoL đông hơn Dota 2 rất nhiều ⇒ LoL hay hơn Dota 2 ⇒ chê Dota 2 dở. Cái này cũng củ chuối nốt, do bản chất game nên LoL dễ làm quen hơn Dota 2, nhưng việc dễ làm quen hơn với hay hơn nó cách nhau một trời một vực. Cái này nó giống như nói xe Honda CBR 150 nó ngon hơn SH 150i vậy.

Cái này mới là vấn đề chửi nhau lớn nè: người ta nói LoL là game nhái Dota 2Như mình đã đề cập ở trên, Dota 2 đúng là sản phẩm cải tiến toàn bộ của DotA nhưng không có nghĩa nó là đàn anh của LoL. Nếu tính theo thời gian phát triển thì LoL nó ra trước Dota 2 cả 4 năm trời, khi LoL được manh nha đặt viên gạch đầu tiên thì DotA vẫn còn đang là hàng hot còn Dota 2 còn chưa mời được IceFrog về, khi LoL đã phát hành thì Dota 2 mới xuất hiện nhỏ giọt trên báo chí, và khi Dota 2 chính thức phát hành thì người Hàn cũng đã bắt đầu công cuộc thống trị LoL thế giới (cũng là lúc người ngoài hành tinh aka quỷ vương bất tử aka người chơi LoL hay nhất thế giới aka Hide on bush… bắt đầu đánh chuyên nghiệp). Còn nói về ý tưởng game, thì ngoài việc cùng dựa trên mô hình MOBA 3 lane 5 người ra thì LoL với Dota 2 gần như chả giống nhau gì mấy, LoL lấy ý tưởng từ DotA: Allstars là đúng nhưng nó đi theo hướng phát triển riêng chứ không phải copy trắng trợn DotA như HoN (hồi đó mình có chơi thử mà nó chuối quá nên không chơi nổi, gì mà item còn có cả tên item của DotA vào nữa chứ). Người đặt nền móng cho LoL có Guinsoo, ổng cũng chính là người định hình map DotA: Allstars và giúp nó trở nên phổ biến nên việc ổng lấy kinh nghiệm từ việc phát triển DotA ra để tạo nên LoL cũng chả có gì sai cả. Nếu nói kiểu của các chế đó thì mình hoàn toàn có thể nói IceFrog copy những đóng góp của Guinsoo trong DotA để tạo nên Dota 2 cũng được thôi, nếu Guinsoo không giao DotA cho IceFrog thì chắc gì các chế đã có Dota 2 để chơi.

Trên đây là một số ý kiến cỏn con của mình, nếu có gì sai sót xin các bác vui lòng gạch đá nhẹ tay. From VA with love <3.

Bài viết của Việt Anh dành tặng cho các admin Hiệp Sĩ Bão Táp dễ thương, các trang khác trích dẫn vui lòng để nguồn nhằm tránh trường hợp tranh chấp không đáng có.