Ở nhà khi có thời gian rảnh (dịp Tết chẳng hạn) thì các anh em làm gì nhỉ? Xem phim, đi đá bóng, đánh bài pla pla,… Đối với tôi từ lúc được thông báo nghỉ Tết là xách balo về quê, tầm hai tuần nữa mới đến Tết. Suốt quãng thời gian đó, mỗi sáng xỏ giày vào sân cùng các anh em bằng hữu. Chơi bóng rổ cũng đã được khoảng ba năm cấp 3, và hiện giờ là năm thứ tư với nó, tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ ngừng gắn bó với bộ môn này. Bóng rổ không thay đổi, tuy nhiên cũng không hề nhàm chán. Đến những ngày đầu năm mới, các anh em người thì bận đi chúc Tết ông bà, người thì bận đi du lịch với gia đình nên cũng không ra sân chơi. Ở nhà vì mê quá không chịu được, đành lục lại bộ Slam Dunk ra xem lồng tiếng hẳn hoi, không đọc lại truyện như hồi trước. Thế nhưng cảm giác mỗi lần xem lại là một lần thổi lên ngọn lửa đam mê bóng rổ trong người.
Vậy Slam Dunk có gì hay? Chắc hẳn mọi người đã vài lần nghe qua tên bộ truyện đình đám này rồi đúng không? Mới đây, Slam Dunk đã có cho mình vị trí đứng hàng top trong một cuộc bình chọn “100 bộ truyện tranh được người Nhật yêu thích nhất”, chỉ sau Kimetsu no Yaiba và quán quân One Piece. Vậy điều gì đã làm nó nổi tiếng và được nhiều người yêu thích đến như vậy? Hãy cùng tôi xem qua nhé.
Bộ manga/anime thể thao kinh điển
Thế hệ 9x, thậm chí cả 8x, nếu có biết đến manga thì chắc chắn không thể nào không nghe đến cái tên Slam Dunk – bộ truyện gây tiếng vang lớn đối với toàn thế giới và đã được chuyển thể thành anime dài tập ngay sau đó.
Bên cạnh những bộ truyện như Captain Tsubasa kể về hành trình của Tsubasa cùng với trái bóng trên sân cỏ, Siêu quậy Teppei với sự thay đổi nhờ bộ môn kiếm đạo, Itto – Sóng gió cầu trường cũng là một bộ manga bóng đá với nhân vật chính là Katori Itto, Slam Dunk hoàn toàn nổi trội nhờ sức ảnh hưởng mà tác giả Inoue Takehiko đã thổi hồn vào nó.
Từ niềm đam mê với trái bóng cam của mình, Inoue Takehiko đã mở ra một thế giới mới về giải đấu bóng rổ học đường ở Nhật, điều trước đây chưa được mọi người thực sự quan tâm nhiều đến như thế. Ngay khi Slam Dunk được xuất bản, giới trẻ Nhật bắt đầu chơi bóng rổ và phong trào bóng rổ ở Nhật dần trở nên phổ biến.
Các độc giả Việt Nam, các cộng đồng ballers, có người còn nói “Đã chơi bóng rổ thì phải đọc Slam Dunk” – và thật sự đúng với tâm niệm của 8x, 9x thời xưa. Không ít người sau khi đọc Slam Dunk đã bắt đầu bùng dậy ngọn lửa đam mê của mình đối với quả bóng cam này, dù chỉ mới biết đến nó qua vài trang truyện trắng đen. Slam Dunk thật sự là một cuộc cách mạng, gặt hái được nhiều thành công, những giải thưởng không những về doanh thu mà còn về những giá trị mà nó mang lại. Vì vậy không sai khi nói Slam Dunk không dừng lại ở giá trị kinh tế, nó còn có ảnh hưởng lớn đến sự thúc đẩy nền bóng rổ thế giới, đặc biệt là các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.
Những nhân vật tượng trưng cho những yếu tố khác nhau của con người
Khi một tác phẩm được cho là hay thì nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác phẩm ấy phải có điểm gì đó thú vị, đặc sắc khiến người đọc hoặc thích thú hoặc ghét cay ghét đắng nhân vật đó. Slam Dunk sở hữu cho mình một dàn nhân vật mà hầu hết tính cách của mỗi người không ai giống nhau.
Nhân vật chính của bộ truyện, Sakuragi Hanamichi (vị trí Power Forward – tiền phong chính). Sở hữu thể hình lý tưởng so với những người bạn đồng trang lứa, Hanamichi ngay lập tức khẳng định bản thân mình với tài năng trong lĩnh vực thể thao. Tuy nhiên cách thức mà cậu làm điều đó lại hơi… kì dị, lựa chọn đối đầu với đội trưởng đội bóng rổ của trường ngay từ lần đầu dù không biết gì về bóng rổ, rồi từ từ chấp nhận và nỗ lực hoàn thiện bản thân. Hanamichi có tính cách đơn giản, trẻ con, rất nhiều lần cậu thể hiện sự ngốc nghếch, nóng nảy, bốc đồng của mình, luôn tự cho rằng bản thân là một thiên tài bóng rổ dù động tác cơ bản còn chưa xong. Tuy nhiên đến cuối cùng, Hanamichi cũng đã học được cách chơi với những kỹ năng không giống ai. Cậu học từ cơ bản nhất đến phức tạp nhất, từ lên rổ, ném bóng đến kỹ năng bắt bóng bật bảng thần sầu của mình. Rất nhiều những lần Hanamichi tỏa sáng trong những tình huống khó khăn nhất, vực dậy tinh thần toàn đội và chuyển bại thành thắng. Điều đó khiến cậu trở thành một ẩn số với đối thủ. Hanamichi được xem là một hình mẫu mà nhiều người yêu bóng rổ muốn noi theo, không chỉ vì kỹ năng trời phú của cậu mà còn là sự nỗ lực không ngừng nghỉ và không bao giờ chịu đầu hàng.
Rukawa Kaede (Small Forward – tiền phong phụ). Trái ngược hoàn toàn với Hanamichi, Rukawa đối lập với cậu về kỹ năng và cả tính cách. Rukawa được xây dựng là một hình mẫu nhân vật toàn diện, vẻ ngoài lạnh lùng, vô cảm, đẹp trai, kỹ năng bóng rổ đỉnh cao. Cậu thu hút ánh nhìn của mọi fan nữ, tuy nhiên tâm trí thì dành hoàn toàn cho quả bóng cam. Sở hữu thể hình tương đương với Hanamichi, cậu là một trong những đối thủ cực kỳ đáng sợ với các đội bóng khác. Cậu mang trong mình bộ kỹ năng đột phá lên rổ, những cú ném chuẩn xác từ mọi góc độ, dù có bị kèm chặt bởi hai cầu thủ đối phương thì điều đó vẫn không là gì với một Rukawa đầy tiềm năng. Giữ vai trò then chốt cho đội bóng, cũng nhiều lần Rukawa bùng lên tấn công như một con quái thú nhưng lại uyển chuyển nhẹ nhàng, hiệu quả. Rukawa luôn là một người cứng cỏi, kiên cường, không chịu khuất phục trước khó khăn và không bao giờ để giới hạn bản thân làm rào cản.
Tác giả Inoue lấy hình mẫu đội bóng Chicago Bulls đem vào bộ truyện của mình, hóa “ông vua phòng ngự” Dennis Rodman thành Hanamichi và Rukawa là hiện thân của huyền thoại Michael Jordan.
Miyagi Ryota (Point Guard – hậu vệ dẫn bóng). Là người bạn thân nhất của Hanamichi trong đội bóng, vì cả hai đều có điểm chung là không ai có duyên với tình trường, và cả hai người họ đều chơi bóng rổ vì crush của mình. Thân hình nhỏ con, tuy nhiên khả năng dẫn bóng cùng với tốc độ là điểm cộng rất lớn của cậu, hơn nữa tầm nhìn và khả năng chỉ huy mới thực sự là vũ khí tối thượng nhất của Miyagi.
Mitsui Hisashi (Shooting Guard – hậu vệ ghi điểm). Từng là một MVP (most valuable player) của giải bóng rổ trung học, tuy nhiên Mitsui bỏ qua các ngôi trường thể thao danh tiếng để chọn Shohoku, nơi có huấn luyện viên Anzai. Cậu dành sự kính trọng đặc biệt cho thầy Anzai vì lời khuyên của ông đối với cậu: không bao giờ đầu hàng. Mitsui từng có khoảng thời gian bỏ bóng rổ vì gặp phải chấn thương trong lúc luyện tập, từ đó trở nên sa sút và dấn thân vào những băng nhóm du côn. Thế nhưng ngọn lửa với quả bóng cam vẫn còn bùng cháy trong cậu và một lần nữa, thầy Anzai là người cứu rỗi và mang một Mitsui đầy tài năng trở lại. Cảnh Mitsui quỳ xuống trước huấn luyện viên Anzai trong phòng tập bóng rổ của trường thốt lên “em muốn được chơi bóng rổ” đã trở thành một trong những đoạn phim gây cảm động nhất trong giới anime. Mitsui có thể hình tương đối, sở hữu bộ kỹ năng cá nhân tốt với sở trường là những cú ném 3 điểm, cậu có thể chơi tốt ở nhiều vị trí khác nhau. Tuy nhiên thể lực lại là điểm yếu lớn nhất của Mitsui, nhưng điều đó có thể cải thiện nhờ luyện tập và đã được chứng minh ở những trận đấu về sau. Mitsui có lẽ là hình bóng của Scottie Pippen, một trong những đồng đội của Michael Jordan.
Akagi Takenori (Center – trung phong). Chiều cao lên đến 1m97 ở độ tuổi 18, Akagi trở thành một trong những con quái vật dưới bảng rổ và là nỗi khiếp sợ của mọi đối thủ. Được xây dựng là một hình mẫu đội trưởng lý tưởng: nghiêm khắc, kỷ luật, kỹ năng tốt và còn cả học giỏi. Akagi hoàn toàn làm chủ khu vực dưới bảng rổ ở cả mặt trận tấn công và phòng ngự, sau này có sự giúp sức của Hanamichi, như hổ mọc thêm cánh, đội Shohoku có thể dễ dàng chiến thắng trong những lần không chiến tranh bóng. Điểm yếu lớn nhất là khả năng ném rổ không tốt, Akagi sẽ không thể ghi điểm khi ở xa khu vực bảng rổ. Tuy nhiên khả năng quan sát và hỗ trợ đồng đội lại là yếu tố cực tốt để bù đắp cho khuyết điểm của cậu. Bề ngoài là một người dữ tợn và nghiêm túc nhưng thực sự Akagi lại rất tình cảm. Cậu có tình yêu mãnh liệt với bóng rổ và hàng ngày luyện tập, quyết tâm đạt được mục tiêu đưa đội bóng Shohoku tiến xa đến giải toàn quốc. Nếu các nhân vật khác được lấy hình mẫu từ đội bóng Chicago Bulls, thì Akagi lại được xây dựng dựa trên cầu thủ trung phong huyền thoại của New York Knicks – Patrick Ewing.
Ngoài ra còn có các nhân vật khác như Kogure Kinobu – đội phó với tính cách nhẹ nhàng, ân cần và luôn nỗ lực vì đồng đội; Sendou Akira – trụ cột của đội bóng trường Ryonan, một trong những đối thủ lớn của Shohoku, cậu là người có tác động lớn đến lối chơi của Rukawa sau này; Sawakita Eiji – cầu thủ được cho là số 1 Nhật Bản, được xây dựng khá giống với Rukawa, tuy nhiên điểm yếu chơi bóng cá nhân đã khiến cậu bị thất bại trước một Shohoku vững mạnh nhờ thay đổi chiến thuật hợp lý.
Bộ manga thể thao truyền tải nhiều bài học ý nghĩa
Không những là một bộ Shounen để giải trí, Slam Dunk đem lại rất nhiều bài học ý nghĩa được lồng vào các khung truyện, các câu thoại của nhân vật trong suốt bộ truyện, điều này đã góp phần không nhỏ giúp Slam Dunk có vị thế trong giới manga/anime. Chẳng hạn như việc cố gắng là phương châm sống trên cuộc đời này. Điều này giống với Mamba Mentality của cố huyền thoại Kobe Bryant ở ngoài đời, sự cố gắng không ngừng nghỉ để hoàn thiện bản thân. Hanamichi thất bại từ chuyện yêu đương đến sự nghiệp, thế nhưng cậu vẫn không ngừng theo đuổi người con gái của mình, và hơn thế nữa là ngày đêm luyện tập để đẩy bản thân tiến bộ lên mỗi ngày. Hay chỉ cần có niềm đam mê thì thành công rồi cũng sẽ đến. Hanamichi ban đầu không biết gì đến bóng rổ, chỉ sau một khoảng thời gian ngắn tiếp xúc với nó, cậu dần có đam mê và khát vọng chiến thắng như Akagi. Những buổi sáng sớm tập luyện ở sân một mình mặc nắng mưa, những buổi tập khắc nghiệt với đội bóng của trường càng giúp Hanamichi trở nên hoàn hảo hơn trong vai trò của mình.
Và một trong những thông điệp ý nghĩa nhất mà bộ truyện mang lại là sức mạnh của sự đoàn kết. Ở mỗi trận đấu, độc giả luôn bị cuốn hút không chỉ bởi độ kịch tính mà còn là sự đoàn kết của các thành viên trong đội ở mỗi trường, đặc biệt là Shohoku. Điều đó giúp họ làm nên những chiến thắng ngoài sức tưởng tượng và hoàn toàn xứng đáng.
Slam Dunk là một bộ Shounen truyền thống, tuy nhiên nó lại nổi bật nhờ các tình tiết độc đáo, những khoảnh khắc hài hước được tác giả thêm vào vô cùng hợp lý, những khoảng lặng sâu sắc đưa người xem đến những cung bậc cảm xúc thăng trầm. Thực sự những gì mà Slam Dunk đã làm không thể diễn tả được bằng ngôn từ, chỉ có thể xem rồi cảm nhận, rồi đọng lại những cảm xúc cho riêng mình, chỉ vậy mới có thể thấu hiểu được những thông điệp giá trị mà bộ truyện mang lại.
