Phổ cập kiến thức về máy tính cho Gà Mờ (P.3): Kèo tư vấn (Kỳ 2)

Với kì 1 của “Kèo tư vấn” đã giúp các bạn trả lời được câu hỏi “Tư vấn viên thường là những ai, có những thành phần nào cấu tạo nên cái chức nghiệp Tư vấn viên đó.” Ngày hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục đi tìm hiểu xem “Các bạn nên nghe tư vấn ở đâu thì hợp lý? Cần nghe hiểu những gì, không nên nghe những gì?”. Ok! Chúng ta cùng bắt đầu đi tìm lời giải đáp thích hợp cho các câu hỏi trên.

Các bạn nên nghe tư vấn ở đâu thì hợp lý? 

Thật ra thì câu hỏi này chắc chẳng cần mình phải trả lời, vì nếu các bạn đọc bài viết trước đó của mình tự bản thân các bạn đã có thể tự lựa chọn được người tư vấn phù hợp với mình rồi – đó đương nhiên là các Pro Player – những người sẽ mang đến cho các bạn các giá trị đích thực nhất trong lĩnh vực này. Nhưng không, mình vẫn phải giúp các bạn trả lời câu hỏi này, bởi vì sao? Vì sự thật thì các Pro Player họ quá ít, họ làm không vì tiền bạc, không vì danh lợi, cũng chẳng vì ai cả, họ làm vì họ, họ làm vì đam mê. Mà tất nhiên, đã không phải công việc mà lại chỉ làm vì đam mê thì mọi thứ có vẻ sẽ rất tùy hứng. Bởi họ còn công việc kiếm thu nhập chính của họ, còn vô vàn các thứ làm họ bận tâm trong cuộc sống, cần họ chú trọng vào. Vậy nên việc họ trả lời các yêu cầu tư vấn thường chỉ là khi họ thật sự rảnh, thấy một newbie nào đó đang bỡ ngỡ với việc lựa chọn máy tính thì họ giúp, chỉ vậy thôi, không hơn.

Rồi! Nếu vậy thì bạn sẽ phải tìm nghe tư vấn ở đâu?

Chúng ta bắt đầu từ bước xác định xong yêu cầu đi. Sau khi đã xác định được xong yêu cầu thì các bạn thường xem tìm hiểu, hỏi những người thân, người quen mà đã hoặc đang “sử dụng máy tính” hoặc học “công nghệ thông tin” mà các bạn biết. Mình xin đính chính lại là tuy đã là 2019 rồi, công nghệ đã rất phát triển, mọi thứ đã chuyên nghiệp lên không kém, nhưng cái ngành công nghệ thông tin ấy nó quá lớn, phân loại ra nhiều phương diện khác nhau, có lập trình viên, chuyên gia hệ thống, chuyên gia bảo mật, vân vân và mây mây… rất rất nhiều các ngành nghề đặc thù, nó vẫn mang một cái mác chung là “Công Nghệ Thông Tin” nhưng nó lại chẳng liên quan gì đến người bạn đang tìm cả, và những người này họ không thật sự giúp ích được nhiều cho bạn. Cái ông các bạn đang tìm ấy, ông ấy là chuyên bên “Phần Cứng”, cái thanh niên mà sẽ đi xử lý hệ thống khi có hỏng hóc gì đó với kìm và tua vít ấy, chứ không phải người chỉ cầm cái bàn phím gõ gõ mấy cái là đâu vào đấy hết rồi đâu. Chính bản thân mình làm phần cứng mà cũng bị hết người này người kia kêu nhờ sửa ti vi, loa, đài, điện thoại… Ôi Chúa Ơi! Con chỉ sửa máy tính thôi mà!

Tiếp theo, khi mà bạn biết được rằng những người đó không giúp được bạn, hoặc cũng không quen ai về bên mảng đó, bạn bắt đầu tìm hiểu trên mạng, và việc thường thấy nhất là các bạn hay lên mạng xã hội, các diễn đàn trên Internet để hỏi về vấn đề của mình. Mình nghĩ có lẽ đến đây cũng là lúc “ÁC MỘNG” bắt đầu với các bạn.

Đã là thế kỉ 21 rồi, thời đại mà thông tin bùng nổ, kết nối giữa mọi người đã dễ dàng hơn rất nhiều so với các thời kì trước đó. Người ta có thể tìm thấy thứ họ cần trên Internet, trong mọi chuyện, mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề, mọi các thể loại mọi luôn… Nhưng cũng chính vì thế mà nhiều thứ bị xao nhãng đi rất nhiều, trong đó phải kể đến nhất là sự chính xác của thông tin về thứ mà bạn tìm kiếm. Chuyên mục “Phần Cứng” chỉ là một trong các lĩnh vực của ngành “Công Nghệ Thông Tin”, còn rất nhiều các lĩnh vực khác nữa trong ngành này, từ phổ biến cho tới đặc thù. Nhưng không phải vì thế mà nó là thứ dễ dàng để người ta có thể hiểu hết được. Ngày nay thì xã hội phân hóa công việc càng ngày càng rõ ràng, mọi người tập trung vào chuyên môn nhiều hơn, thành ra mọi người cũng không thể đi học “Công Nghệ Thông Tin” chỉ vì muốn mua một cái máy tính được. Vậy nên mọi người thường tiếp xúc với ngành này một cách rất ư là “Google”. Ừ! Phải nói là vậy. Vì có quá nhiều người cần tìm cái gì cũng thông qua các công cụ tìm kiếm để tìm thứ mình cần, nó cũng cho ra rất nhiều kết quả nhanh chóng… nhưng sẽ không hoàn toàn chính xác. Nhìn chung là thông tin free mà, chả mất phí, mất mỗi tiền mạng hàng tháng thôi, thành thử ra cả người tìm kiếm, lẫn người đăng tải rất nhiều khi chẳng cần chú trọng gì nhiều đến độ chính xác của nó, người đăng cứ đăng, người tìm cứ đọc. Nhưng cái hệ quả là sau khi đọc những cái thứ mà không phân biệt được độ chính xác của nó đấy, rất nhiều người lại nhận định rằng nó đúng, và dựa vào đó làm cơ sở để xử lý vấn đề của họ, hoặc tệ hơn nữa là đem đi tư vấn cho người khác.

Tại sao mình lại phải viết một đoạn kiểu như giới thiệu về những thứ nó có vẻ không liên quan và các bạn cũng không cần thiết phải nghe ở trên? Why?

Vì cái quần què là giờ nhiều thứ nó lệch lạc đi kinh quá. Các bạn không biết gì, các bạn cần tư vấn, các bạn không quen ai, các bạn lên mạng đăng câu hỏi nhờ sự trợ giúp, các bạn là một người mới, các bạn không có kiến thức, các bạn làm thế không sai.

Giờ thì cư dân mạng nó đông chắc tầm cỡ cũng phải gần ngang dân số thế giới ấy chứ, lên mạng giờ dễ quá mà. Sẽ có nhiều người trả lời, nhiều comment, nhiều đánh giá, nhiều chỉ dẫn, nhiều thứ quần què khác… sẽ được hiện ra dưới bài đăng của bạn. Và bạn sẽ choáng ngợp với bầu trời mơ ước đó, bạn không biết phải nghe ai, tin người nào. Uh! Tiếp tục có lẽ bạn sẽ bắt đầu tỉ mẩn đọc hết các comment, sàng lọc thông tin trong đó, tìm những thứ liên quan, những thứ bạn cần, tiếp tục đặt câu hỏi với những gì bạn nghi vấn.

Và thế là tèo rồi! Vì bạn là newbie không biết gì cả, nên những thứ bạn sàng lọc và tiếp thu đó bạn cũng không biết nó có chính xác hay không, nhưng nhiều người nói thì bạn sẽ tin – tâm lý đám đông cả mà, bao lâu rồi vẫn vậy. Và đến thời điểm hiện tại, mình có thể nói cho các bạn là trong cái mớ hổ lốn đó có rất nhiều thứ là sai, rất nhiều thứ các bạn không cần, rất nhiều thứ mà bạn chẳng may nhìn thấy và tin vào nó sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy của sự sai sót sau đó, và cái giá phải trả thì vẫn đơn giản như mọi khi thôi, đó là tiền mặt.

Một phần to lớn lý do những người hiểu biết và có thể tư vấn công tâm cho bạn họ rất ít khi hoặc rất hạn chế là do có quá nhiều thứ hổ lốn kia sẽ trộn lẫn vào làm nhạt đi món ăn mà họ đang muốn thể hiện, mà thường người sẽ khiến họ thấy nản nhất cũng chính là các bạn.

Các bạn đăng bài hỏi tư vấn, họ vào tư vấn, nhưng sau đó là có đủ các thành phần, các thể loại vào đăng các kiểu chê bai, này nọ, hay mấy thanh niên bán hàng vào đăng kiểu dìm hàng chê tốt xấu, hay mấy bố “óc chô” vào phán như thể đúng rồi – “chạy sẽ nóng, lag, dùng không tốt đâu, không đáp ứng được nhu cầu của em đâu… tin anh đi, trước anh dùng bao nhiêu bộ rồi”. What the Hell? Các bạn có biết rằng, một sản phẩm xảy ra lỗi không có nghĩa là cả dòng sản phẩm đó sẽ bị lỗi đó. Các bạn cũng không biết rằng thật sự một người thì có thể trải nghiệm kĩ càng qua bao nhiêu bộ máy tính cơ chứ. Ngay cả bản thân mình đây, 8 năm lăn lộn trong nghề, mình cũng chỉ dám chắc nịch với dàn máy mình đang sử dụng thôi. Dù trước kia mỗi ngày tự tay setup không biết bao nhiêu bộ, ngồi check lỗi không biết bao nhiêu thời gian, nhưng nó vẫn chỉ là thời gian ngắn thôi, từ vài tiếng đến vài ngày. Mà cái lượng thời gian ít ỏi đó nó chả thể biến thành cơ sở để đưa ra cái phán định đâu, nó chỉ là để dựa vào lấy kinh nghiệm thôi. Khi có những lỗi mà mình xem không biết, không gặp hoặc ít gặp mà lại ở dòng sản phẩm mình hay làm, mình vẫn phải liên hệ với nhiều bên để hỏi, tham khao ý kiến, kinh nghiệm của các bên đó để về xử lý sản phẩm bên mình. Nó tốn nhiều thời gian lắm, không đơn giản đâu. Ngành nào cũng có đặc trưng đặc thù cả thôi, không đứng trong ngành thì chỉ nên thắc mắc tìm giải đáp, không nên phán xét làm gì cả.

Thường thì khi các bạn nghe tư vấn, các bạn với tư cách là newbie, các bạn không xác định được độ chính xác, chỉ dựa vào đám đông. Thành ra là sẽ có nhiều người tư vấn được nhiều cấu hình tốt cho bạn. Có thể lúc đó các bạn nghe thấy và ok đấy, họ cũng vui khi giúp được các bạn. Nhưng sau đó các bạn lại nghe đông một tý, nghe tây một tý, rồi biến thành loạn tùng xoạn lên. Thế là xong, cuối cùng thì người thật lòng cũng nguội lòng.

Thôi! Nói tới nói lui thế hơi dài rồi, mà thật sự vẫn chưa trả lời được thiết thực về việc các bạn nên nghe tư vấn từ đâu. Giờ thì mình nói thẳng, nếu các bạn tìm được các Pro Player tư vấn cho thì tốt, cái đó là tốt nhất, vì họ hiểu nhu cầu của bạn, lại nắm bắt được giá cả thì trường, sẽ cho bạn một cấu hình ưng ý nhất với mức giá tối ưu nhất. Nhưng đó là với điều kiện bạn hên, bạn tìm được những người như thế.

Trong trường hợp bình thường thì sao? Thì bạn sẽ gặp được mấy ông trong mục 2 ấy, các Seeder, Reviewer, Tester hay các ngành nghề tương tự. Họ vẫn tư vấn được cho bạn cấu hình tốt, chẳng qua giá chưa chắc đã tốt và thương hiệu hay ngoại hình mà bạn thích thôi, họ phải hướng đến những nơi mà họ đang được trả lương để làm điều đó, còn đắt rẻ thế nào thì cũng như trong bài mình nói về họ rồi đấy, tùy nhiều thứ. Nhưng tỉ lệ bạn có thể được họ tư vấn có lẽ nó cũng chỉ cao hơn là được các Pro Player tư vấn thôi, chứ xét về tham chiếu 4 ông tư vấn mình đề ra ấy thì nó vẫn còn thấp lắm.

Thế trong trường hợp các bạn xui, không tìm được những người như vậy thì các bạn phải làm thế nào? Ừ! Có lẽ vẫn đăng bài lên mạng mà hỏi thôi, thường để mà có nghe được nhất thì hãy nghe các seller của các “bên lớn” đến tư vấn cấu hình (nhớ phải là bên lớn đấy, đằng nào ở Việt Nam thì mấy thứ bên phần cứng cũng bị làm giá hơi ghê rồi, vậy thì cứ quất ở chỗ nào to vào cho nó có uy tín, vì mấy bên lụp xụp làm ăn lom dom lắm, các bạn dễ vừa mất tiền oan lại mua về cục tức thì bằng nhau, điều này mình sẽ nói kĩ càng trong bài hướng dẫn mua đồ). Họ thứ nhất có sẵn đồ, thứ hai là họ biết nhu cầu của bạn thì dù họ có cố móc túi bạn nhiều nhất có thể đi chăng nữa thì họ vẫn đưa ra được cấu hình đáp ứng được nhu cầu của bạn, điều này tương đối quan trọng đấy.

Tệ nhất là trong mấy ông cuối ấy, mục 3 ấy. Mình thì mình ức chế tương đối nhiều với các thành phần này nên mình đã nói khá nhiều ở phía trên. Rất nhiều bố kiến thức thì gà mờ, không đủ, lắm lúc còn sai luôn mà cứ đi tư vấn hướng dẫn cho người khác, rồi thì gây war, đá đểu mấy ông không cùng quan điểm. Mấy ông biết nhiều hiểu nhiều ấy, trong trường hợp kiểu kiểu như thế các ông ấy kệ luôn. Vì tranh luận cùng với thành phần có kiến thức ngang hàng nó khác, chứ đằng này toàn mấy vị sai lòe không biết mình sai rồi lôi hết dẫn chứng này nọ ra để chày cối mà không biết mấy cái dẫn chứng đó cũng sai bét nhè hết. Ở mục này thì với “Newbie” như các bạn thì “Come out” đi, mình nói thẳng là vào đây các bạn bị quay chóng mặt mà chẳng giúp ích được gì đâu.

Mình sẽ “nói bóng nói gió” ngay một ví dụ điển hình, hàng ngày nó vẫn xảy ra như cơm bữa. Trước khi mình viết bài tầm 2h, mình thấy có một bài đăng của một bạn newbie hỏi về việc có nên mua một sản phẩm như dưới ảnh bạn ấy đăng không. Nhìn chung cấu hình đó ở lúc này nó là cấu hình tầm trung thấp, thật ra với giá tiền đó bạn ấy có thể mua được nhiều các cấu hình đã qua sử dụng khác ngon hơn tương đối. Có khá nhiều comment bên dưới khuyên bạn ấy mua các cấu hình 2^nd cho mạnh, hợp lý đấy, nhưng họ không đưa ra được cấu hình đó chi tiết là như thế nào. Cũng có vài comment chỉ danh điểm mặt một vài linh kiện trong cấu hình, nhưng vấn đề tiếp theo mà mấy ông ấy không hiểu được rằng người ta là newbie. Mua đồ 2^nd hả? Vậy người ta mua ở đâu? Mua thế nào? Cần phải kiểm tra hàng thế nào khi mua? Hình thức giao dịch là gì? Mua xong về có tự lắp được? Và tất nhiên những điều mình nói nó sẽ không có trong đống comment đó rồi. Và đó, các bạn thấy một người “Tư vấn viên” nó quan trọng thế nào rồi đấy, nhất là các Pro Player họ sẽ giải đáp được toàn bộ những câu hỏi trên của mình cho các bạn. Nhiều người người ta không hiểu được rằng newbie sẽ không biết được gì, comment chê trách, phê phán này nọ, rồi đưa ra một cấu hình nào đó, xong thế thôi. Mấy ông gà mờ lúc đó mà lại ko vững tâm thì lại bắt đầu mò mẫm tìm hiểu rồi có gặp một ai đó, đọc một comment nào đó sẽ lại lặp lại cái bài ca mình vừa nói trên. Quá là chán luôn.

Thời lượng của chương trình đến đây là kết thúc! Mình sẽ trả lời tiếp câu hỏi cuối cùng còn lại của “Kèo Tư Vấn” trong lần tới. Chúc các bạn có thể đạt được điều hữu ích trong những bài viết của mình.