Ý nghĩa sâu thẳm đến từ Kiseijuu Sei no Kakuritsu – Ký sinh thú

Nếu đã quá nhàm chán với các tựa anime thuộc thể loại hiện tại như isekai, rom-com, shounen… thì những người yêu thích anime sẽ có xu hướng tìm lại những bộ anime cũ mà mình đã xem, hoặc đã từng nghe danh của nó nhưng chưa bao giờ xem qua. Và Kiseijuu Sei no Kakuritsu (tớ sẽ gọi tắt là Kiseijuu) có lẽ sẽ là một sự lựa chọn không tồi trong trường hợp như vậy. Thế nhưng, Kiseijuu không phải là một bộ anime chỉ để đổi gió, hay giải trí tạm thời. Đây là một tác phẩm mang nặng những triết lý nhân sinh và ẩn chứa nhiều ý nghĩa xuyên suốt những tập phim của series.

Kiseijuu là một tác phẩm rất nổi bật của năm 2014 do Madhouse phát hành dựa trên bộ manga cùng tên được Hitoshi Iwaaki sáng tác và minh họa. Có lẽ chúng ta đã quá quen thuộc với các bộ anime nổi tiếng đến từ Madhouse như One Punch Man, Death Note, Hunter x Hunter, Overlord, High School of The Dead… Kiseijuu là một seinen anime thuộc thể loại kinh dị, khoa học viễn tưởng. Được chuyển thể thành hai tập phim live action vào năm 2014 và 2015. Ở Việt Nam, Kisejiuu còn được biết đến với tên Ký Sinh Thú.

Đôi nét về bối cảnh của Kiseijuu Sei no Kakuritsu

Vào một ngày, rất đông những sinh vật không rõ nguồn gốc từ bầu trời bay đến. Chúng xâm nhập vào não người thông qua mũi và tai, từ đó ký sinh và chi phối toàn bộ cơ thể của vật chủ. Những ký sinh (parasyte) này ăn thịt người để tồn tại như một tập tính tự nhiên của chúng. Các parasyte sau khi chiếm lấy não người, chúng vẫn có thể nhìn thấy thông qua mắt người, thậm chí còn bắt chước, ngụy trang thành con người. Những cá thể ký sinh này có năng lực tiếp thu kiến thức và sử dụng ngôn ngữ một cách cực kỳ nhanh chóng, từ đó tiếp cận và hòa nhập vào xã hội loài người.

Một học sinh cao trung bình thường, Izumi Shinichi bỗng nhiên bị một con parasyte tấn công. Tuy nhiên cậu đã kịp thời phát hiện và ngăn chặn, không để nó đi sâu hơn vào cơ thể mình. Nhiệm vụ không thành, con parasyte này chui vào tay phải của Shinichi và đồng hóa với cánh tay của cậu. Vì trú ngụ ở cánh tay phải nên nó được đặt tên là Migi (migi trong tiếng Nhật là bên phải). Và từ đó bắt đầu cùng chung sống một cách thần kỳ với Shinichi.

Về các parasyte

Nói sơ qua về một số đặc điểm của các parasyte. Các ký sinh trùng sau khi đáp xuống Trái Đất, chúng sẽ chọn mục tiêu vật chủ của mình, ưu tiên là con người, để ký sinh và tồn tại. Tuy nhiên nếu vật chủ ký sinh là những loài khác như chó, mèo… thì chúng sẽ chỉ ăn chó hoặc mèo, tương tự với con người. Hay nói đúng hơn, các ký sinh sẽ chỉ giết và ăn những cá thể là đồng loại với vật chủ của chúng.

Các parasyte sẽ nhắm đến phần não trên cơ thể vật chủ để điều khiển. Từ đó chi phối toàn bộ các cơ quan, hoạt động của cơ thể đó. Hơn thế nữa, các parasyte còn có khả năng thay đổi gương mặt của vật chủ, điều khiển cơ vùng miệng để nói, các cơ bắp để vận động và chiến đấu.

Ở phía nhân vật chính Shinichi, vì kịp thời ngăn chặn nên con parasyte này chỉ có thể chiếm cánh tay phải của cậu. Cậu đặt tên cho nó là Migi nhưng nó hoàn toàn không hề hứng thú với chuyện này, vì suy cho cùng nó cũng chỉ là một sinh vật, tên gọi đối với nó là không cần thiết. Migi, cũng như các parasyte khác, có khả năng học tập rất nhanh. Nó thành thạo tiếng Nhật trong một ngày, tiếp thu hàng ngàn các thông tin thời sự, văn hóa, xã hội của nhân loại chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Vì cường độ hoạt động cao và hiệu quả như thế, các parasyte sẽ cảm thấy mệt và nhanh chóng chìm vào giấc ngủ, cũng chính lúc này, Shinichi mới thật sự là một con người và tự do điều khiển cánh tay của mình.

Thông điệp của tác giả

Kiseijuu không chỉ được đánh giá cao bởi các nội dung viễn tưởng, các pha hành động, chiến đấu lôi cuốn. Mà tác phẩm này xuất sắc đặt ra một vấn đề đáng quan ngại, cũng như những thông điệp về ý nghĩa của loài người, những câu hỏi được lồng ghép vào các chi tiết của bộ phim một cách đầy tinh tế và hợp lý.

Con người là gì và điều gì đã làm cho chúng ta trở thành con người?

Các parasyte tuy trú ngụ trong hình hài của con người và sống hòa nhập vào thế giới loài người, tuy nhiên chúng vẫn chỉ là các loài sinh vật vô cảm, chỉ biết sống cho bản thân mình. Khi chúng đói và quyết định tấn công một người nào đó làm thức ăn, các parasyte sẽ không hề do dự, cứ no bụng của mình trước đã rồi tính tiếp.

Nếu ngay từ đầu, Migi tấn công được vào não bộ của Shinichi, thì cậu cũng sẽ trở thành một vật chủ ký sinh, giết và ăn thịt con người để sống. Tuy nhiên vì cả hai chỉ đang cộng sinh với nhau, Migi chỉ cần dinh dưỡng từ cơ thể của Shinichi là có thể tồn tại được. Thế nhưng suy cho cùng Migi cũng chỉ là một sinh vật giống như các ký sinh thú khác ngoài kia, vẫn vô cảm, vẫn chỉ biết nghĩ cho mỗi bản thân mình.

Con người được sinh ra, dần phát triển các trạng thái tâm lý, sinh lý và tri giác. Họ tự tạo ra cho mình một xã hội gồm có tình cảm, sự thù hằn, cái yêu thích, cái ghét bỏ… Con người luôn sống và hoạt động dựa vào trái tim và não bộ, hay phần thể xác và tinh thần. Chúng ta khóc khi buồn, cười khi vui, đau khổ trước những mất mát mà bản thân phải chịu đựng.

Nhân vật chính Shinichi ban đầu là một con người bình thường, ngốc nghếch. Cậu có thứ để yêu, có thứ để ghét và để sợ hãi. Nhưng sau khi bị Migi ký sinh vào và trải qua những biến cố cùng nhau, cậu đã dần trở nên thay đổi, từng chút từng chút một. Một Shinichi đã từng bình thường như bao người, nhưng giờ cậu lại không thể cảm thấy vui, hay thậm chí là khóc vì mất mát của chính bản thân mình. Có phải cậu đã dần mất đi nhân tính?

Những biến cố bắt đầu xảy ra, Shinichi luôn phải vừa đấu tranh để sinh tồn ở bên ngoài xã hội, vừa đấu tranh trong tâm trí, về lòng vị tha, sự thấu cảm, về những phẩm chất đã làm cậu trở thành một con người. Ở những tình huống nguy hiểm, liệu Shinichi có can đảm đặt mình vào, hy sinh bản thân mình vì người khác hay không? Đây cũng là một sự đấu tranh, trong khi phần người của cậu bảo có, nhưng phần còn lại thì là không.

Ở những phân đoạn cuối của bộ phim, khi Reiko, một parasyte mạnh và thông minh, có đứa con là một con người bình thường. Sau một thời gian chung sống hòa nhập với xã hội loài người, cô ta có lẽ đã dần thấu hiểu được về nhân loại này, về những gì đã làm họ khác biệt và trở thành loài vật đứng đầu chuỗi thức ăn, thống trị thế giới. Đỉnh điểm ở phân cảnh Reiko chấp nhận hy sinh bản thân mình để bảo vệ đứa con loài người, điều đó khiến Shinichi và Migi không khỏi kinh ngạc, họ đang chứng kiến một thứ tình cảm của con người nhưng lại được một ký sinh vật vô cảm thể hiện, đó là tình mẫu tử thiêng liêng. Để rồi giờ đây, Shinichi đã có thể cảm nhận được những vết thương sâu thẳm bên trong cậu, những kỷ niệm, mất mát, cậu bật khóc, như một con người.

Mối quan hệ giữa con người và Trái Đất

Một trong những chủ đề luận lớn nhất của bộ anime này, về mối quan hệ giữa con người và Trái Đất. Một ký sinh vật ngoài hành tinh ký sinh và ăn thịt người thì có khác gì con người chúng ta cũng giết và ăn những sinh vật khác trên Trái Đất?

Nếu có thắc mắc “tại sao sự biến đổi khí hậu lại xảy ra nhanh đến như vậy?” hay “Do đâu mà môi trường lại trở nên ô nhiễm đến thế?”, thì hãy nhìn lại những gì con người đã làm với mẹ thiên nhiên trong thời gian chúng ta sinh sống ở hành tinh này. Các khu rừng giờ đây không còn cây xanh nữa mà thay vào đó là những giàn khoan dầu liên tục hoạt động và kêu thét ầm ĩ, hàng trăm gốc cây đã bị đốn hạ không thương tiếc, để lại những mảnh đất trơ trọi, cọc cằn. Sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ ở các quốc gia đang phát triển đã để lại hàng ngàn bãi rác thải công nghiệp như một cái giá của việc đó. Chính rác thải của con người đã trở thành những cái bẫy đối với các sinh vật khác, những chú cá voi bị mắc vào lưới đánh cá, những con hải cẩu không thể thở được vì bị bao trùm bởi những bao nilon do con người vứt ra. Có phải con người mới là thứ đang ăn mòn Trái Đất này hay không?

Trong trận chiến cuối cùng, Gotou là một ký sinh thú đặc biệt cực kỳ mạnh mẽ, nhưng lại chết bởi một thanh sắt ở đống phế liệu được loài người thải ra một cách vô ý thức trong rừng. Có lẽ các sinh vật khác dù mạnh mẽ đến đâu, cũng không thể thoát khỏi bàn tay giết chóc của chính con người. Phải chăng con người hô hào bảo vệ Trái Đất cốt cũng chỉ để bảo vệ môi trường sống của chính họ?

Một góc nhìn khác. Cũng trong khung cảnh đó, thay vì để cho thiên nhiên quyết định số phận của Gotou, Shinichi đã tự tay kết liễu hắn ta để bảo vệ cho cuộc sống loài người. Việc đó cho thấy sự tồn tại của con người đã tiến triển trên hành tinh này như các loài sinh vật khác, có một lẽ sống, một lý do để bảo vệ cho sự tồn vong của chính họ. Điều này không khiến chúng ta trở thành những ác quỷ hay những kẻ ăn mòn Trái Đất. Dù cho chúng ta không nên khai thác quá nhiều những tài nguyên thiên nhiên, nhưng chúng ta có quyền để bảo đảm tương lai của các thế hệ sau này, giống như các loài vật khác vẫn đang làm. Chúng ta chiến đấu vì nhân loại, không như những nhà phân tích môi trường luôn nói. Chúng ta cũng sống như các loài động vật khác, và chúng ta cũng có tình yêu thương với những người thân của mình.

Và vì thế, Shinichi có thể kết liễu Gotou, cũng là vì cậu ta ưu tiên những người mà cậu ta yêu quý. Giống như bất kỳ loài động vật nào khác, cậu ta đã chiến đấu hết mình như thể là một phần gì đó của thiên nhiên, để bảo vệ những người mà cậu ta quan tâm. Quan điểm về “con người, cũng như các loài động vật khác, có quyền để bảo vệ tương lai, điều đó không khiến cho chúng ta trở nên tàn ác hơn” có lẽ là một thông điệp sâu sắc ẩn chứa bên trong mà nếu chỉ xem qua bộ anime một lần thì có lẽ chúng ta vẫn chưa thể nhìn ra được. Tuy nhiên suy cho cùng, xem anime và cảm nhận như thế nào thì chỉ khi chúng ta tự trải nghiệm mới có thể cảm thấu được hết những gì mà tác giả muốn nói.

Đánh giá từ tớ

Khi vừa mới ra mắt, Kiseijuu đón nhận rất nhiều những đánh giá tích cực từ cộng đồng người xem anime trên toàn thế giới. Với những triết lý nhân sinh như trên, đây thực sự là một tuyệt phẩm không thể bỏ lỡ trong năm 2014. Phần hình ảnh và hoạt họa cũng như âm thanh được đánh giá ở mức đủ tốt, tuy anime được thực hiện vào năm 2014 nhưng vẫn có đôi nét của thập niên 90, khi bộ manga gốc được ra đời.

Với cách đặt vấn đề ở đầu bộ phim, cùng với hình tượng nhân vật chính được xây dựng cực kỳ phù hợp với bối cảnh câu chuyện, đứng giữa hai phe người và ký sinh thú, tức hai đầu vấn đề của bộ anime. Không khó hiểu khi tác phẩm ngay lập tức tạo được tiếng vang và được chuyển thể thành hai phần live action ngay sau đó. Tuy nhiên ở anime, cốt truyện lại diễn biến khá nhanh, nên cần có những đoạn chậm lại để người xem có thể thưởng thức các pha chiến đấu, hay các khoảnh khắc tràn đầy cảm xúc của phim. OST Next To You và nhạc ending It’s the Right Time trở thành những ca khúc nhẹ nhàng, sâu lắng và gợi lại những kỷ niệm đau buồn trong mỗi người sau khi xem xong Kiseijuu. Đây chắc hẳn sẽ là một bộ anime rất khó để quên trong thập kỷ này, thập kỷ của “bảo vệ môi trường”.