Mini metro – Khát vọng về những chuyến tàu đô thị

Mini Metro là trò chơi thứ 2 mà tôi tặng cháu mình. Trong một tương lai không xa, có lẽ tàu điện là thứ mà cháu tôi sẽ gắn bó lâu dài. Ý tưởng này manh nha từ lúc tôi tìm hiểu tư liệu viết bài giới thiệu về game Russian Subway Dog 2 năm trước. Tôi vẫn luôn ấn tượng với việc thành phố có một hệ thống giao thông công cộng như tàu điện, tàu ngầm. Chúng vừa trở thành một nhân tố an sinh xã hội đáp ứng như cầu di chuyển, vừa trở thành những nhân chứng lịch sử, trở thành đời sống và biểu tượng văn hóa độc đáo đến vậy.

Trước khi tôi sinh ra, Hà Nội cũng từng có thời kỳ có hệ thống tàu điện như vậy. Tiếc rằng tàu điện cũ dần nhường chỗ cho một hơi thở hiện đại hơn. Có những đêm trắng trong viện, tiếng leng keng của đầu máy cũ kĩ đâu đó vẫn vang vọng dọc suốt tuổi thơ của mẹ cho đến khi bà nhắm mắt xuôi tay. Mẹ bảo với tôi mẹ vẫn còn nhớ lắm những bài vè, những câu xẩm tàu điện. Nhớ người ta mang quảng cáo và bán đủ thứ thượng vàng hạ cám trên tàu. Nhớ ngày đói khổ, nhớ lúc yêu đương tình đầu, nhớ ngày có tôi trên đời…

Đa cảm quá chăng? Có lẽ thế. Và tôi vẫn hy vọng ngày nào đó tàu điện trở lại với Hà Nội. Càng ngày càng nhiều hơn mỗi khi chơi Mini Metro – 1 indie game giải đố mang tính giả lập về việc xây dựng, thiết kế và vận hành hệ thống tàu điện. Nhân tiện bị đòi nợ trong mùa dịch, tôi xin giới thiệu với bạn trò chơi thú vị này. Ngoài ra nhắc nhở lão chủ quán sau có đòi bài “liêm sỉ” như thế sau dịch tôi vào Sài Gòn tôi đấm cho mấy cái.

Gameplay

Mini Metro cung cấp cho bạn các trạm ga và hành khách của mình được mô tả bằng các khối hình học cơ bản. Sau đó nhiệm vụ của người chơi là nối những sợi chỉ màu đơn sắc đẹp mắt đại diện cho các tuyến đường nối các trạm ga với nhau. Hành khách sẽ liên tục xuất hiện ngẫu nhiên trên các trạm dừng với nhu cầu di chuyển đến các trạm dừng gần nhất được mô tả hình học tương ứng trên tuyến đường. Với mỗi khách vận chuyển thành công, bạn ghi một lượng điểm nhất định.

Về cơ bản trò chơi nho nhỏ này chọn một chủ đề trong cuộc sống đô thị hiện đại và kết tinh nó lại thành 1 trải nghiệm thuần túy, gọn gàng dễ hiểu nhưng tinh tế và có chiều sâu. Dưới con mắt của hệ thống giao thông công cộng trong trò chơi giả tưởng này, mọi thứ đều bình đẳng. Không phân biệt tôn giáo, chính trị, giới tính, giai tầng, sở thích… chỉ có nhu cầu đến các trạm dừng khác nhau. Toàn bộ trò chơi là việc xây dựng một sản phẩm công cộng đại diện cho chủ nghĩa bình đẳng đủ mạnh mẽ để đáp ứng với nhu cầu đa dạng và ngẫu nhiên của chủ nghĩa cá nhân.

Trong 15 – 20 phút đầu, Mini Metro kiệm lời nhưng rộng mở với sự tò mò của người chơi. Không có phần Tutorial (hướng dẫn) và bạn được tự do khám phá mọi góc cạnh của Mini Metro. Bạn được hưởng trái ngọt kết tinh của vài trăm năm khoa học như tàu dân dụng. Bạn cũng chẳng lo huy động vài chục ngàn tỷ hay thương thảo những hợp đồng epc đau não với những người anh em thiện lành phương bắc.

Thay vào đó, Mini Metro đưa người chơi nếm trải trái đắng của khủng hoảng phát triển dân số loài người. Cứ qua mỗi lượng thời gian tương ứng, trò chơi nâng số lượng các trạm dừng và hành khách có nhu cầu vận chuyển. Khách hàng là thượng đế và bạn sẽ thua một khi trạm ga quá tải lượng chứa hành khách.

Để vượt qua sự leo thang về độ khó, trò chơi cung cấp cho người chơi 2 công cụ:

Một là cơ chế Tạm dừng (Pause). Trò chơi cho phép bạn tạm dừng thời gian bất cứ khi nào bạn muốn để điều chỉnh các tuyến đường vận chuyển qua các trạm, số lượng tàu phục vụ tuyến đường và cả chiều chạy của tàu.

Hai là nâng cấp kỹ thuật. Cứ qua mỗi tuần thời gian, trò chơi cho phép bạn lấy 1 trong 2 lựa chọn nâng cấp. Các lựa chọn đa dạng từ đường ray đặc biệt cho đến các tàu cấp cao chờ được nhiều người hơn… Tuy các lựa chọn này đều có tác dụng nâng cao năng suất vận chuyển cho hệ thống tàu của bạn nhưng tùy vào tình huống trò chơi cụ thể, chiến thuật của bạn mà hiệu quả của các lựa chọn này khác nhau. Hãy nhớ rằng một lựa chọn sai lầm có thể phá hủy hoàn toàn thành quả tốt đẹp trước kia của bạn.

Nền tảng luật chơi của Mini Metro không quá phức tạp nhưng để làm chủ và phát triển nó chưa bao giờ là dễ. Độ khó tăng dần yêu cầu khắt khe trong kỹ năng phân tích, chiến thuật, ứng biến và sáng tạo của người chơi. Nan đề đầu tiên là tính ngẫu nhiên của trò chơi. Vị trí xuất hiện của các ga trạm là ngẫu nhiên dễ dàng đánh đổ một chiến lược cứng nhắc. Các sai số về vị trí rất nhỏ cũng có thể trở nên chí mạng. Tương tự với các ga trạm, sự xuất hiện và mong muốn di chuyển của hành khách cũng vậy. Bất cứ khi nào bạn lơ là trong việc quan sát các biến số mà không kịp xử lý cũng sẽ dẫn đến một màn thua trông thấy.

Nan đề thứ hai, đồng hành cùng tính ngẫu nhiên là khối lượng công việc phải xử lý. Cứ mỗi lần có nhà ga mới là bản đồ bớt chống trải và khối lượng công việc bắt đầu giống cái chợ vỡ của học sinh. Người chơi  vừa phải đối mặt với bài toán hiện tại vừa phải có kế hoạch trong tương lai. Nếu bạn lúng túng và đuối sức, trò chơi này sẽ “lăn cầu tuyết” bạn dễ dàng.

Ngoài ra, độ khó và chiều sâu của Mini Metro không chỉ gia tăng theo thời gian màn chơi mà còn gia tăng theo cả tuổi đời của nó. Một trong những điều hấp dẫn của Mini Metro là cách nó phát triển. Vào thời điểm 2015 khi tôi down crack game này lần đầu, trò chơi không được như bây giờ. Bản thân Mini Metro có rất nhiều lần update để tạo ra các bản đồ thử thách mới và các chế độ như bây giờ. Bản thân trò chơi có một cơ chế nền tảng không quá phức tạp nhưng tạo không gian đủ tốt để chính nhà phát triển trò chơi và người chơi đột phá nó bằng sức sáng tạo.

Để nâng cao thêm tính hấp dẫn và chiều sâu trải nghiệm, Mini Metro cung cấp cho chúng ta 4 chế độ chơi:

• Chiến dịch (Campaign mode)

Trong phần chơi chiến dịch, Mini metro đưa bạn chu du qua nhiều thành phố hiện đại của thế giới với đặc điểm vận chuyển đô thị và các bài toán khác nhau. Một điều lý thú là Mini Metro có sự tham khảo tính thực tế tương đối hiện thực vận chuyển của các địa điểm này.

Ví dụ: Sao Paulo có ít nhà ga nhưng lưu lượng hành khách ở các trạm cực đông. Osaka của Nhật cung cấp lựa chọn Đường sắt cao tốc (shinkansen) để đương đầu với các điểm nóng về nhu cầu di chuyển. Màn chơi New York đưa người chơi đương đầu nhiều hơn với những con sông.

Phần chơi chiến dịch yêu cầu điều kiện điểm cụ thể. Kế hoạch và hành động của bạn đủ tốt để trụ vứng thì bạn qua.

• Vô tận (Endless mode)

Đối với tôi, chế độ vô tận là cấp độ trải nghiệm sâu hơn so với chế độ chiến dịch của trò chơi. Thay vì chạy đủ KPI trong những bản đồ chủ đề cố định, chế độ vô tận cho phép người chơi khám phá, theo đuổi và đột phá cực hạn của bản thân. Bạn có thể chơi nó đồng thời với chế độ chiến dịch. Mỗi khi vấp ngã, Endless mode giống một môi trường thử nghiệm giúp người chơi quan sát rõ hơn bản chất cơ chế trò chơi, sáng tạo ra những chiến thuật, chiến lược giúp vận hành hệ thống tàu dân dụng của mình hiệu quả.

Gặp em mà lòng tôi rối như cái bản đồ của Mini Metro!

• Cực hạn (Extreme mode)

Điều kiện để mở khóa các bản đồ extreme mode là đạt được những điều kiện đặc thù mang tính thử thách lớn. Cánh cửa cực hạn chỉ mở ra cho những người chơi xứng đáng mà thôi.

Về cơ bản extreme mode giống chế độ chơi bình thường. Điểm khác biệt là việc cấm bạn thay đổi tuyến đường kết nối các trạm.

• Sáng tạo (Creative mode)

Chế độ này cho phép bạn can thiệp tùy chỉnh ga tàu. Tuy nhiên nó không thực sự sáng tạo cho lắm. Chế độ này không cho bạn tùy chỉnh khía cạnh địa lý của bản đồ chơi như sông ngòi… Tôi nghĩ rằng thật tuyệt nếu nó cho phép chúng ta chỉnh sửa điều này. Thử nghĩ xem bạn sẽ xây dựng một hệ thống tàu điện giả tưởng tuyệt vời cho quê nhà dấu yêu của mình trong game.

Hình ảnh, Âm thanh.

Về hình ảnh, Mini metro mang lại cho người chơi cảm giác tương tác trực tuyến với một bản đồ phương tiện vận chuyển dân dụng. Các pallet, icon màu sắc và thiết kế tối giản, gọn gàng và hiện đại mang hơi hướm kiểu Google. Trò chơi cũng cung cấp nhiều màu nền tùy chỉnh khác nhau tạo cảm giác thị giác dễ chịu cho người chơi. Việc thiết kế hình ảnh trực quan vừa tạo ra một phong cách thanh lịch gọn gàng vừa tạo điều kiện thuận lợi cho một game mô phỏng giải đố như Mini Metro.

Về âm nhạc, Disasterpeace đã từng thuyết phục tôi với âm thanh tuyệt vời của Fez và Hyper light drifter. Và ở Mini Metro, tôi hài lòng. Trò chơi trở nên đáng yêu hơn với những hiệu ứng âm thanh của động cơ tàu, tiếng ping hài lòng về chuyến đi của hành khách hay những tiếng chuông cảnh báo sắp trễ hạn vận chuyển. Nó không cần sự phức tạp, chỉ cần sự hòa quyện từ những điều cơ bản nhất.

Tạm Kết

Mỗi lần má hỏi bao giờ lấy vợ là lại lấy cớ tàu điện trên cao còn chưa xong nên vội gì. Mong mẹ tha thứ vì tuổi trẻ con còn phấn đấu, chưa thể trở thành người đàn ông mạnh mẽ và bản lĩnh để cưới một người vợ và làm cô ấy hạnh phúc được.

Ngoài việc trở thành trải nghiệm trò chơi giải đố thú vị, Mini Metro cũng là một sự đồng cảm với các nhà chức trách quy hoạch thành phố. Một ý tưởng trong rất nhiều khía cạnh đã được đưa lên thành một trò chơi giả tưởng như Mini Metro. Đối với tôi, bản thân trò chơi không hề đơn giản rồi. Vậy thực tế có bao nhiêu nan đề chúng ta phải vượt qua để có một hệ thống tàu điện đô thị hiện đại? Tuy nhiên nếu mãi đắm chìm trong những khó khăn và lợi ích ngắn hạn trước mắt, liệu có đoàn tàu nào trong tương lai. Vậy nên hãy cứ tâm huyết và không ngừng cố gắng với lý tưởng ban đầu, khát vọng về những đoàn tàu đô thị thay đổi sự già nua của một thành phố ồn ào. Không thành công thì cũng thành nhân. Khi đã có gắng hết mình, chúng ta không phải xấu hổ.