Bố tôi

Tôi may mắn được sinh ra trong một gia đình không quá khó khăn. Khá giả thì chắc chắn là không, nhưng cũng gọi là đủ ăn, và có một vài đồng lẻ để chiều con cái. Và để nói đến chuyện chiều con cái thì không thể không nhắc tới bố tôi.

Để mua cho tôi chiếc Famicom làm quà ngày sinh nhật thứ năm, bố đã vất vả chạy xe giữa trời nắng chang chang suốt từ nhà dưới Thanh Xuân lên tận nhà ông bạn bán đồ điện tử trên Hàng Bài. Tất nhiên, muốn chơi được thì ngoài cái máy ra cũng phải có cái băng game. Ông bác kể rằng hôm đó bố đã ngồi lại và thử qua hàng chục game các loại để lựa, trước khi chọn ra được một băng game ưng ý nhất cho tôi. Trong đó là những tựa game tuổi thơ mà tôi chắc chắn sẽ chẳng bao giờ có thể nào quên: Contra, Super Mario Bros, Chip n’ Dale, Jackal,…

Băng Famicom thời đó ở Việt Nam hầu như toàn là băng lậu, và vì thế nên trong mỗi băng lại có rất nhiều các loại game khác nhau. Tất nhiên là số lượng game đó thì không bao giờ nhiều được đúng như những gì thường được quảng cáo trên mặt băng, ví dụ như 25-in-1, 50-in-1, hay thậm chí là 99-in-1. Trên thực tế thì chẳng có cái băng nào chứa được nhiều game thế cả, mà chỉ đơn giản là một vài game có sẵn với rất nhiều những “phiên bản” lậu khác nhau. Có phiên bản thì cho bạn 99 mạng trong Mario. Có phiên bản thì cho bạn vô hạn đạn trong Jackal.

Sau này nghe chị tôi kể lại, tôi mới biết được là vào cái đêm sinh nhật thứ năm của tôi đó, khi tôi đã trèo lên giường ngủ mê mệt, thì ông đã lén mở máy lên, và ngồi dò từng game một trong danh sách 99 game đó, chỉ để tìm ra được cho hai chị em tôi một phiên bản của Contra với 30 mạng và với loại đạn chùm “S” huyền thoại. Tôi đã luôn muốn tin là ông đã rất tự hào khi sau này nghe tin chị tôi “phá đảo” được nó mà không mất mạng nào.

Một thời gian sau, tôi được bố mua cho một chiếc băng “xịn”, là loại băng màu đen, trong đó chỉ chứa có duy nhất một game (tất nhiên vẫn không phải là băng gốc bản quyền, mà chỉ đơn giản là game “nặng đô”) đó là Final Fantasy I trên Famicom. Tất nhiên, ngày đó tiếng Anh tôi một chữ bẻ đôi cũng chẳng hiểu, thành ra cứ phải vừa chơi vừa dò, rất mất thời gian. Kể ra giờ nghĩ lại, thấy mình chịu khó chơi được một game như vậy mà không chán bỏ thì cũng tài. Chắc tại hồi đó không có được nhiều game như bây giờ để mà chơi.

Ở chỗ ông làm việc thì may mắn được lắp mạng Internet, nên ông đã lên mạng và dò cách chơi cho tôi mỗi khi tôi bị tắc ở một đoạn nào đó trong game. Tiếng Anh của ông thì thuộc dạng tự học, nên cũng chỉ lõm bõm, chỗ hiểu chỗ không, nhưng ông vẫn quyết ôm theo một tập từ điển dày cộm để tra cứu. Rồi khi về đến nhà, tranh thủ lúc tôi đi học hay đi đá bóng chưa về, ông cũng mở game lên để qua đoạn tắc giúp tôi. Thậm chí còn… cày cả level (cấp độ) nhân vật cho tôi chơi dễ hơn. Bởi bạn biết rồi đấy: mấy thể loại RPG (game nhập vai) hồi đó thì cày cuốc vất vả khủng khiếp, chứ không có dễ dàng như game bây giờ. Cho nên là thường lúc tôi về nhà thì chỉ việc đánh trùm, tất nhiên là với sự chỉ dẫn của bố.

Sau chiếc Famicom, hầu như tôi không được bố mẹ “đầu tư” cho chiếc máy chơi game nào khác. Nhưng sự nghiệp chơi game của tôi may mắn vẫn chưa kết thúc ở đó vì có chiếc PC. Nhờ công việc của bố mà nhà tôi đợt năm 98-99 cũng có một dàn Pentium II, tức là cũng khá là chất và khá là sớm so với các nhà khác. Nếu bạn đã đủ tuổi để chơi game trên PC hồi đó thì chắc là cũng biết rằng số lượng game nổi đình nổi đám trên PC hồi đó ở Việt Nam chắc cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay, và chắc chắn một trong số đó là Doom.

Bố tôi nghiện Doom thời đó chắc cũng chỉ thua mỗi nghiện thuốc lá. Tuy có điều là ông hay cảm thấy bị chóng mặt khi ngồi chơi quá lâu. Ít nhất thì đó là lời mà ông nói với tôi. Điều này có lẽ cũng là một sự phản ánh khá thú vị về tài năng của John Carmack* trong việc giả lập môi trường ba chiều: ông đã tạo ra được một game có thể khiến bố tôi chóng mặt khi chơi, dẫu cho nó không phải là ba chiều thực sự.

*John Carmack: chỉ đạo kỹ thuật của dự án game Doom tại id Software, người đã thành công trong việc mô phỏng không gian ba chiều trong game chỉ với những hình ảnh hai chiều, trước khi công nghệ ba chiều chính thức được phát triển.

Chuyện bố tôi bị chóng mặt thì chắc là có, bởi tôi nhận thấy là rất nhiều những người ở thế hệ trước có xu hướng không xử lý được tốt cho lắm những hình ảnh ba chiều trong môi trường giả lập, điển hình như trong game, mặc dù họ có thể ngồi xe ô tô và đọc sách báo mà không bao giờ say. Nhưng tôi nghĩ trong trường hợp của ông thì có lẽ có đôi phần thổi phồng, chủ yếu là để làm lý do để giữ tôi lại và xem ông chơi.

Sau này nghĩ lại, tôi cũng phải công nhận rằng đó là một chiến thuật dạy con rất hợp lý. Ông thường nói rằng ông không giỏi trong việc xử lý những hình ảnh ba chiều trên máy tính, nên ông cần có tôi ngồi cạnh để hỗ trợ ông. “Nhỡ bố có bỏ sót cái thẻ hay cái giáp nào thì con mắt tinh con chỉ cho bố nhé,” ông nói. Nhưng trên thực tế thì tôi không nghĩ là tôi giúp được mấy cho ông, ngoài việc ngồi há hốc mồm, vừa trố mắt xem vừa bình luận.

Chính vì thế nên mỗi khi vượt qua được một tình huống nguy hiểm nào đó, ví dụ như một căn phòng với đầy những kẻ thù, hay một tên trùm đáng sợ, thì bố tôi lại có thể quay sang tôi và nói rằng “Con thấy không? Bố con mình vừa thắng được con quái vật đó đấy!” hay là “May thế! Không có con chỉ cho bố cái giáp đó thì chưa chắc bố con mình đã qua được đoạn vừa rồi”. Ông luôn nhấn mạnh rằng những thành tựu mà ông đạt được trong game không phải chỉ của riêng ông, mà là của cả hai bố con. “Con có thể cảm thấy rằng con không giỏi bằng bố, nhưng bố luôn muốn con hiểu rằng những thứ mà chúng ta đạt được đều nhờ có công sức của tất cả mọi người. Vì chúng ta là một đội”. Tôi nghĩ nếu ông có thể hay là có ý định nói thành lời, thì đó sẽ là lời ông nói. Và điều đó khiến những đứa trẻ như tôi được phấn khởi và tự hào thực sự.

Doom vốn là một game hành động, nên dù có muốn tôi cũng chẳng thể giúp được bao nhiêu cho bố tôi. Nhưng thời gian sau đó, hai bố con có chuyển sang chơi Commandos cùng nhau, và đó là game mà tôi đã thực sự có thể trở thành “quân sư chiến thuật” của ông. Trên thực tế thì phiên bản mà ông và tôi cùng chơi hồi đó chỉ là phiên bản đầu tiên của dòng game. Nhưng nhờ có quãng thời gian đó mà Commandos sau này đã trở thành một trong những dòng game yêu thích nhất cuộc đời của tôi, và tôi đã tiếp tục lần lượt chơi qua hết tất cả những phiên bản còn lại của cả dòng game. Bố tôi cũng bảo rằng Commandos là dòng game ưa thích nhất của ông.

Sau này lên đại học, tôi có rủ được ông chơi cùng được mấy bữa, xong rồi thôi. Ông sợ nghiện vào đó rồi không làm được gì khác. Và rồi mãi sau này, dù cho Commandos coi như đã bị khai tử từ bao nhiêu lâu, thì cứ một vài năm tôi lại mở lên chơi lại một lần, để được chìm lại vào trong những hoài niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, khi còn được ngồi bên bàn máy tính của bố, và nhìn bố cầm nhân vật “anh béo” Green Beret đi “xử đẹp” từng tên lính Phát xít.

Tôi còn nhớ hồi đó, vào những dịp nghỉ hè, tôi thường được bố đưa lên công ty của ông, vì ở nhà không có ai trông tôi cả. Về cơ bản thì ở công ty bố tôi không có gì thú vị lắm. Việc của tôi cũng chỉ là hoàn thành chỉ tiêu bài tập trong ngày, rồi sau đó là mượn laptop của bố để lên VnExpress đọc tin tức về game, review game và tải game miễn phí về nghịch. Và thường thì tôi chỉ loanh quanh độ đến chiều là đã phát ngấy mà thốt lên rằng “công ty bố chán phèo”.

Nhưng câu chuyện lên công ty bố chưa kết thúc ở đó. Bởi, một trong những điều khiến cho tôi sau đó rất thích được lên công ty bắt đầu như thế này: bỗng một buổi tối nọ, bố tôi về nhà và khoe với tôi rằng ông mới phát hiện ra một loại game “hoàn toàn mới”, được gọi là “game online”. Bố hào hứng kể rằng đó là một thế giới ảo, nơi mà tôi có thể tương tác và chơi cùng với hàng trăm, hàng ngàn những bạn chơi khác trên toàn quốc, và rằng hôm sau sẽ chở tôi lên công ty để cho tôi thử, vì chỉ có ở công ty mới có mạng Internet đủ mạnh để chơi.

Ban đầu nghe ông nói, tôi cũng không thực sự tin vào tai mình. Ngày hôm sau ở công ty, ông đã bật lên cho tôi thử. Ông đăng nhập vào một tài khoản ông đã tạo sẵn cho tôi, và hướng dẫn tôi cách khởi tạo nhân vật, và hướng dẫn tôi qua các bước đầu tiên để điều khiển game. Tựa game đó là Priston Tale, do FPT phát hành ở Việt Nam, và đó là tựa game trực tuyến đầu tiên trong đời của tôi. Tôi đã tiếp tục gắn bó cùng với tựa game MMORPG đầu đời đó đến vài năm sau, và thậm chí còn rủ được hai thằng hàng xóm Tùng và Linh chơi cùng. Những tháng ngày phiêu lưu ở “miền đất hứa” đó là những kỷ niệm đẹp khó có thể quên.

Lớn hơn chút nữa, tôi đã có một dàn máy tính của riêng mình. Gọi là máy tính để cả gia đình dùng chung, nhưng dĩ nhiên hầu như chỉ có mình tôi và thi thoảng là chị tôi sử dụng. Bố tôi lấy lại một chiếc màn hình cũ từ công ty thanh lý, rồi mua cho tôi nguyên một bộ máy tính lắp ráp sẵn với giá 4.5 triệu, bằng cả một tháng lương ngày đó của ông. Tôi thì tất nhiên là hí hửng ra mặt, vì từ giờ đã có thể chủ động chơi bất cứ game nào mình thích, vào bất cứ lúc nào mình muốn (miễn là được phép, hoặc là không ai biết). Dàn máy tính đầu tiên đó của tôi gắn liền với biết bao nhiêu kỷ niệm chơi game với chị tôi hay với đám bạn hàng xóm, với nào là Diablo, Sacred, Need For Speed II, 007: Nightfire, Desperados, Robin Hood, No One Lives Forever, v.v…

Hồi đó làn sóng các loại game Chiến lược thời gian thực (RTS) còn đang trên đà nổi lên rất mạnh, với những game như Dune, Starcraft, Warcraft, Age of Empires, Knights & Merchants, Settlers, Stronghold, và tôi thì chơi chắc cũng không có thiếu game nào cả. Những kỷ niệm với từng tựa game đó trong tôi sâu đậm đến nỗi, cho đến tận bây giờ, mỗi khi nhìn lại mấy bức poster hay ảnh chụp màn hình của chúng, trong tai vẫn còn nghe văng vẳng những âm thanh quen thuộc của tựa game, lẫn trong tiếng CPU và ổ đĩa máy tính chạy hết công suất.

Về phần bố tôi, sau giai đoạn chơi Commandos, niềm hứng thú của ông đối với game vì lý do nào đó mà giảm dần, và ông chuyển sang chơi mấy game bài trên cổng giải trí OnGame. Nói là giảm, nhưng bản thân số thời gian ông “ôm” cái máy tính ở nhà để chơi mấy game bài đó cũng không phải nhỏ, và cũng không ít lần khiến tôi phải khó chịu vì đã học xong bài rồi nhưng vẫn không được sờ vào máy vì ông còn đang bận đánh phỏm. Tuy nhiên cũng chỉ được một thời gian trước khi ông cảm thấy cái sự “nghiện” của ông đang dần đi quá đà và quyết định nghỉ hẳn. Kể từ đó tôi không bao giờ nhìn thấy ông chơi game nữa.

Tôi ngày nay đã trở thành một người làm game, và vẫn là một người chơi game tâm huyết, mặc dù thời gian dành cho nó không còn được nhiều như xưa. Mặc dù tôi nghĩ rằng bản thân bố tôi cũng không coi việc này là điều gì quá ghê gớm, nhưng niềm đam mê sâu đậm và dường như là bất tận mà tôi có được đối với với game bây giờ chính là nhờ có những sự dẫn dắt và nuôi nấng năm xưa của ông. Từ những lần ông cặm cụi dò cho bằng được một phiên bản game phù hợp cho chị em tôi trên chiếc Famicom, cho đến những lần ông sẵn sàng bỏ cả một phần lương lớn lao của mình để trang bị cho tôi một dàn máy tính, dù tất nhiên chẳng phải là tối tân gì, nhưng thực sự là rất đắt đỏ. Đó là những sự “hy sinh” thầm lặng của người cha mà chúng ta vẫn thường vô ý mà quên mất.

Tất nhiên tôi cũng hiểu rằng, việc tôi chia sẻ những điều này một phần nào đó cũng mang một chút ích kỷ. Tôi biết có những người không có điều kiện để được tiếp xúc với game. Thậm chí có người còn chẳng có cha để mà chia sẻ những kỷ niệm như thế. Nhưng điều quan trọng nhất mà tôi hy vọng muốn truyền tải đến bất cứ ai đang đọc những dòng này, đó là hãy trân trọng từng khoảnh khắc vui vẻ, từng kỷ niệm hạnh phúc mà mình có hay đã từng có, bởi chúng rất có thể sẽ không bao giờ quay lại được nữa.

Về phần tôi, có lẽ sau này tôi sẽ cố gắng thu xếp để con tôi có thể được chơi game với ông nội của nó, và nhất định phải là những tựa game mà tôi và bố đã từng chơi cùng nhau. Tôi mong ông khi về hưu tìm lại được niềm vui chơi game của mình, và hiểu rằng tôi đã trân trọng những ngày tháng đó như thế nào.